مقاله پیش‌بالینی واکسن برکت بالاخره منتشر شد: بررسی ایمنی واکسن ویروس غیرفعال ایرانی

پس از مدت‌ها انتظار و درخواست عموم برای انتشار رسمی نتایج آزمایشات بالینی واکسن کووایران برکت، بالاخره نتایج اولین فاز آزمایشی یا پیش‌بالینی این واکسن به تایید نهایی رسید و منتشر شد. همانطور که احتمالا می‌دانید، واکسن کووایران برکت بر پایه ویروس غیرفعال برای جلوگیری از ابتلا به ویروس سارس-کوو-۲ توسعه داده شده است و حالا پس از گذشت چندین ماه از تزریق عمومی این واکسن، در روز گذشته نتایج فاز ابتدایی رسما تایید شد.

در این مقاله آماده‌سازی، فرمول‌بندی و مطالعات حیوانی واکسن به طور کامل توضیح و در آخر نتایج این آزمایشات با جزئیات بررسی شده است. در این مقاله ذکر شده است که محققان در آزمایشات اولیه این ویروس را از نمونه مخاطی به دست آورده و در آزمایشات خود استفاده کرده‌اند.

آن‌ها پس از جداسازی ویروس، آن را در ورو سل‌های (Vero cells) میمون آفریقایی تکثیر و گسترش دادند تا آثار ویروس را مشاهده کنند. ورو سل‌ها نوع خاصی از سلول‌های کبد هستند که از میمون‌های آفریقایی به دست می‌آیند و به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند در بسیاری از آزمایشات بیولوژیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

محققان در مرحله تکثیر ویروس در ورو سل‌ها اثرات مخرب ویروس یا اثر سیتوپاتیک آن را به خوبی روی سلول‌ها مشاهده کردند. پس از تعیین مشخصات ذخایر بذر ویروسی، محققان این بذرها را در ورو سل‌ها کشت و تعداد آن‌ها را افزایش دادند.

حالا نوبت به کشتن یا غیرفعال‌سازی سلول‌های آلوده (inactivation) و فیلتر و خالص کردن (purification) آن‌ها می‌رسد. سلول‌های آلوده به ویروس با ماده‌ای به نام بتا-پروپیولاکتون کشته می‌شوند، اما این ماده در مقادیر زیاد برای انسان خطرناک است و می‌تواند عوارض جبران ناپذیری را به وجود آورد. به همین دلیل، محققان پس از کشتن سلول‌ها با این ماده، آن‌ها را با روش خاصی فیلتر و خالص می‌کنند تا این ماده در حد امکان به کمترین میزان خود برسد.

همه واکسن‌هایی که در سراسر دنیا تولید می‌شوند برای فعال شدن در بدن به یک ماده کمکی احتیاج دارند. این ماده معمولا نمک آلومینیوم مثل آلومینیوم هیدروکسید است که در این واکسن پس از کشتن سلول‌ها و فیلتر کردن آن‌ها اضافه می‌شود.

در نهایت، همه واکسن‌ها در فاز ابتدایی یا پیش‌بالینی خود روی حیوانات آزمایش می‌شوند تا ایمنی‌زایی و سم‌های درون آن قبل از تزریق به انسان مشخص شود. واکسن کووایران برکت در این مرحله روی خوکچه هندی، خرگوش، موش و میمون آزمایش شد و آن‌ها را نسبت به این ویروس ایمن کرد.

این واکسن در دو دوز مختلف ۳ و ۵ میکروگرم در هر دوز به موش، خرگوش و نخستی‌های غیرانسانی تزریق شد و سطح بالایی از ایمنی به ویروس سارس-کو-۲ و آنتی‌بادی‌های خنثی کننده این ویروس را در بدن آن‌ها به وجود آورد.

همچنین، محققان ایمنی‌زایی واکسن را در یکی از نخستی‌های غیرانسانی یعنی میمون رزوس آزمایش کردند که با عفونت ویروس سارس-کوو-۲ علائم مشابهی از بیماری کووید-۱۹ در انسان‌ها را از خود نشان می‌دهد. با تزریق دو دوز ۳ و ۵ میکروگرم با فاصله دو هفته به میمون رزوس ایمنی کامل در آن مشاهده شد.

در نهایت، تمام این نتایج نشان داد که واکسن کووایران برکت در برابر عفونت ویروس سارس-کوو-۲ ایمنی بالایی ایجاد می‌کند. همچنین، این نتایج نشان می‌دهد که این واکسن می‌تواند به عنوان یکی از کاندیدهای بالقوه برای ایجاد ایمنی قوی و موثر در بدن انسان استفاده شود و ممکن است یکی از واکسن‌های امیدوارکننده و کاربردی در جلوگیری از ابتلا به عفونت ویروس سارس-کوو-۲ باشد.