آیا سیستم تشخیص چهره در گوشی‌های هوشمند امن است؟

چند سالی می‌شود که سیستم تشخیص چهره به گوشی‌های هوشمند و همچنین لپ‌تاپ‌ها راه پیدا کرده‌ و به شما اجازه می‌دهد که بدون نیاز به پین، پسورد، الگو یا حتی اثر انگشت، قفل دستگاه را باز کنید. اما آیا این سیستم امن است و باید از آن استفاده کنیم؟

اگرچه بسیاری از سازندگان به سراغ چنین سیستمی برای محصولاتشان رفته‌اند، اما فناوری تمام آن‌ها یکسان نیست و همانطور که می‌توان حدس زد، برخی تکنیک‌ها امنیت بالاتری دارند و همچنین قابلیت‌های بیشتری در اختیار کاربران قرار می‌دهد. در این مطلب نگاهی به انواع تکنیک‌های تشخیص چهره خواهیم داشت و همچنین درباره امنیت آن‌ها صحبت می‌کنیم. تا پایان همراه دیجیاتو باشید.

سیستم تشخیص چهره مبتنی بر دوربین

همانطور که می‌توان از آن حدس زد، با تکنیکی روبه‌رو هستیم که برای تشخیص چهره‌تان از دوربین سلفی استفاده می‌کند. می‌توان گفت اکثر گوشی‌های اندرویدی از اندروید ۴.۰ به بعد از چنین ویژگی بهره می‌برند و پیش از اینکه سنسور اثر انگشت به این محصولات راه پیدا کند، اولین سیستم بیومتریک برای باز کردن قفل آن‌ها بود.

زمانی که برای اولین بار این قابلیت را فعال می‌کنید، یک عکس از چهره‌تان گرفته می‌شود و برخی مواقع اینکار از زوایای مختلف صورت می‌گیرد. در ادامه با استفاده از یک الگوریتم نرم افزاری، ویژگی‌های چهره‌تان خارج و ذخیره می‌شود. در ادامه هر زمانی که بخواهید قفل دستگاه‌تان را با چهره‌تان باز کنید، تصویر زنده چهره‌تان با داده‌های مرجع مقایسه می‌شود.

میزان دقت این روش بستگی به الگوریتم مورد استفاده دارد، بنابراین به هیچ عنوان نمی‌توان آن را یک سیستم کامل خطاب کرد. علاوه بر این، میزان متغیرها مانند شرایط نور، تغییر ظاهری و همچنین استفاده از مواردی مانند عینک، ماسک و حتی جواهرات می‌توانند عملکرد این سیستم را مختل کنند.

با وجود اینکه اندروید خودش APIهای مخصوص تشخیص چهره دارد، شرکت‌های سازنده به سراغ راه‌حل‌های اختصاصی رفته‌اند تا بدون قربانی کردن کیفیت، سرعت چنین سیستمی را افزایش دهند. با وجود چنین رویکردی، نمی‌توان از این سیستم‌ها چندان رضایت داشت.

سیستم تشخیص چهره مبتنی بر اینفرارد

در حالی که تمام گوشی‌های هوشمند دوربین سلفی دارند، اما سیستم تشخیص چهره مبتنی بر اینفرارد یا مادون قرمز به سخت افزار بیشتری نیاز دارد. با این وجود عملکرد تمام آن‌ها یکسان نیست.

نوع اول این سیستم شامل عکس گرفتن دو بعدی از چهره‌تان می‌شود که مشابه سیستم مبتنی بر دوربین است، با این حال از طیف اینفرارد استفاده می‌کند. مهم‌ترین مزیت این سیستم، عدم وابستگی به نور برای بررسی چهره‌تان است و در محیط‌های تاریک هم به خوبی کار می‌کند. علاوه بر این، به علت اینکه از انرژی گرمایی یا حرارت عکس استفاده می‌کند، امنیت بالاتری دارد.

در حال حاضر سیستم‌های تشخیص چهره مادون قرمز دو بعدی با لپ‌تاپ‌های گران‌قیمت و سیستم ویندوز Hello مایکروسافت در اختیار کاربران قرار می‌گیرند که شامل دستگاه‌های سرفیس ردموندی‌ها هم می‌شوند. البته امکان استفاده از وبکم برای چنین قابلیتی هم وجود دارد. برای مثال وبکم لاجیتک Brio 4K حاوی دوربین‌های مادون قرمز برای ویندوز Hello است.

در حالی که سیستم تشخیص چهره دو بعدی عملکردی بهتر از سیستم مبتنی بر دوربین دارد، اما روش امن‌تری هم برای آن وجود دارد که برای مثال می‌توان به فیس آیدی اپل اشاره کرد. این سیستم از آرایه‌ای از سنسورها برای ثبت سه بعدی جزئیات چهره استفاده می‌کند و برای چنین کاری، به سراغ هزاران نقطه کوچک نامرئی می‌رود. در ادامه یک سنسور مادون قرمز، نحوه برگشت این نقاط را محاسبه کرده و یک نقشه عمقی از چهره‌تان می‌سازد.

سیستم‌های سه بعدی دو مزیت دارند: امکان استفاده از آن‌ها در محیط‌های تاریک وجود دارد و همچنین به سختی می‌توان آن‌ها را فریب داد. در حالی که سیستم‌های دو بعدی تنها حرارت را بررسی می‌کنند، سیستم‌های سه‌بعدی به داده‌های عمقی هم نیاز دارند.

کدام سیستم تشخیص چهره بهتر است؟

رقابتی در این میان وجود ندارد و سیستم‌های مبتنی بر اینفرارد امنیت بسیار بالاتری دارند. همچنین به این موضوع توجه داشته باشید که اکثر تولیدکنندگان گوشی امکان استفاده از سیستم مبتنی بر دوربین برای برنامه‌های حساس را برایتان فراهم نمی‌کنند. بنابراین نمی‌توانید برای اپ‌های بانکی از چنین سرویس استفاده کنید.

حریم خصوصی چه می‌شود؟

با توجه به ماهیت تشخیص چهره، این سوال به ذهن‌مان می‌رسد که آیا ذخیره‌سازی داده‌های بیومتریکی به صورت الکترونیکی ایده مناسبی است؟ خبر خوب این است که نباید درباره چنین موضوعی چندان نگران باشید.

اکثر سیستم عامل‌ها که از روش‌های آنلاک بیومتریک پشتیبانی می‌کنند، داده‌های بیومتریک را بطور امن نگهداری می‌کنند. در گوشی‌های هوشمند، این داده‌ها اغلب رمزگذاری شده و همچنین در یک بخش امنیتی خاص نگهداری می‌شوند که ارتباطی با سایر بخش‌ها ندارد. برای مثال کوالکام به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان چیپ گوشی‌های اندرویدی، از واحد پردازش امن استفاده می‌کند و اپل هم چنین سیستمی را «Secure Enclave» می‌نامد.

به بیان ساده، اپ‌های شخص ثالث و البته مهاجمان به داده‌های بیومتریک شما دسترسی ندارند.

آیا باید از سیستم تشخیص چهره استفاده کنیم؟

تشخیص چهره یکی از سریع‌ترین و راحت‌ترین روش‌ها برای آنلاک دستگاه به حساب می‌آید و در مقایسه با روش‌های سنتی مانند پین، نفوذ به آن دشوارتر است. با این وجود، سیستم‌های مبتنی بر دوربین امنیت بالایی ندارند و اگرچه بسیاری از دستگاه‌های اندرویدی از آن بهره می‌برند، اما اگر امنیت برایتان اهمیت داشته باشد، استفاده از آن منطقی نیست.

در مقابل سیستم تشخیص چهره مبتنی بر اینفرارد امنیت بالایی دارد، اما سازندگان کمی به سراغ آن رفته‌اند و تنها آیفون‌ها و آیپد پرو محصولات اصلی مجهز به آن محسوب می‌شوند. اگرچه در گذشته برخی گوشی‌های اندرویدی چنین سیستمی داشتند، اما تلاش برای کاهش حاشیه‌های اطراف نمایشگر و البته حرکت به سمت حفره درون نمایشگر، منجر به حذف سنسورهای اینفرارد از این محصولات شد.

با این وجود، شاید در آینده دوباره شاهد برگشت چنین سیستمی به گوشی‌های اندرویدی باشیم، اما اینبار با رویکردی متفاوت. در حال حاضر اکثر پرچمدارهای اندرویدی به سنسور اثر انگشت زیر نمایشگر مجهز شده‌اند و باید خودمان را برای انتقال دوربین سلفی به زیر صفحه نمایش هم آماده کنیم، بنابراین شاید در آینده سنسورهای اینفرارد هم به زیر نمایشگر منتقل شوند و بدون اینکه شاهد حاشیه‌ای در اطراف نمایشگر باشیم، به سیستم تشخیص چهره امنی دست پیدا کنیم.