آیا احراز هویت خودرو در پلتفرم‌های ثبت آگهی به ضرر این سایت‌ها تمام خواهد شد؟

مسئول مذاکره با دولت شیپور با بیان اینکه احراز هویت خودرو و صاحب آن تاثیری بر جریان قیمت‌گذاری نهایی خودرو نخواهد داشت، ابلاغ نامه وزارت صمت بعد از جلسه‌ای که به منظور مشورت و بررسی این روند توسط این وزارتخانه برگزار شده بود را برخلاف آنچه در جلسه طرح شده بود عنوان کرد.

ماجرا از این قرار است که سه‌شنبه ۲۵ آبان ۱۴۰۰، وزارت صمت نامه‌ای با موضوع «ساماندهی آگهی‌های الکترونیکی خودرو» برای اتحادیه کسب و کارهای مجازی ارسال کرد و در ادامه این نامه ازسوی اتحادیه به دیوار، شیپور و باما، پلتفرم‌های ثبت آگهی آنلاین ابلاغ شد. البته ارسال این ابلاغیه به شکل ناگهانی و بعد از جلسه مشترک با مدیران پلتفرم‌های ثبت‌ آگهی انجام شد.

بر همین اساس پلتفرم‌های درج آگهی خودرو طبق ابلاغیه وزارت صمت موظف شدند تا روی تمامی بسترهای الکترونیکی خود اعم از وب‌سایت و نرم‌افزار، ۶ قابلیت مهم را ایجاد کنند که یکی از آن‌ها احراز هویت آگهی‌کنندگان خودرو است. حالا یکی از پرسش‌های نگران‌کننده در این روند، شباهت جلسه و ارسال و انتشار ابلاغیه ضربتی به جلسه‌ای است که مدتی پیش درباره ضرورت ای‌نماد برای کسب‌وکارهای آنلاین برگزار شد.

در این نامه با اشاره به «تاثیرگذاری درج آگهی‌های غیر واقعی خودرو و قیمت‌سازی‌های صوری بر اذهان عمومی و... نگرانی عمومی از گران‌فروشی»، پلتفرم‌های درج آگهی خودرو موظف شده‌اند بسترهایی را برای احراز هویت آگهی‌دهنده و احراز وجود خود خودرو، تنها با استفاده از سامانه امتا و سماوا ایجاد کنند. شباهت سناریویی که حالا درباره پلتفرم‌های ثبت آگهی رخ داده با آنجه مدتی است پرداخت‌یارها در روند اجبار شدن ای‌نماد با آن مواجه شدند، این تصمیم را با ابهام و نگرانی بیشتری همراه کرده است.

اگر قرار به ابلاغیه بود چرا جلسه مشترک

مسئول مذاکره با دولت شیپور در پاسخ به این پرسش دیجیاتو که آیا امکان اعمال احراز هویت برای پلتفرم‌های ثبت آگهی به شکل گسترده وجود دارد یا خیر، گفت: «مقوله احراز هویت خودرو و آگهی دهنده اتفاقا از مواردی است که به عنوان یک پلتفرم ثبت آگهی به دنبال آن هستیم. این در حالی است که بعد از برگزاری جلسه مشترکی که وزارت صمت خواستار برگزاری آن شد، ابلاغیه‌ای دریافت شد که فراتر از جلسه مشترک با وزارت صمت بود.»

نیما اشرف زاده با تاکید بر اینکه جلسه برگزار شده در وزارت صمت، صرفا یک جلسه مشورتی و دوستانه بود، ادامه داد: «مواردی که برای وزارت صمت مهم بود در جلسه به ما گفته شد و درباره موضوعات به گفت‌وگو پرداختیم. این در حالی است که روز بعد ابلاغیه‌ای صادر شد که بسیار شوکه کننده به نظر رسید. به هر حال اگر قرار به ابلاغیه بود، دیگه نیازی به جلسه مشترک و بررسی مشترک وجود نداشت.»

او در ادامه توضیحات خود با اشاره به بخش دیگری از جزئیات این جلسه مشترک گفت: «بر اساس این جلسه قرار بر این بود که در یک دوره زمانی با تیم‌های فنی پلتفرم‌ها بررسی‌های لازم انجام شود و قابلیت اجرا و زمان و نحوه اجرا از طرف ما به عنوان پلتفرم‌های شرکت‌کننده در این جلسه اعلام شود.»

اشرف زاده با تاکید بر اینکه این روش نهادهای حاکمیتی نتیجه مطلوبی ندارد و منجر به توسعه نخواهد شد گفت: «مشارکت و گفت‌وگو در برنامه‌ریزی‌ها منجر به این خواهد شد که در ارتباطی دو جانبه بین بخش خصوصی و نهادهای حاکمیتی نتیجه‌ای مطلوب و مناسب حاصل شود. اما زمانی که این نهادها حتی بعد از ترتیب دادن چنین جلساتی این تصمیمات را اعلام می‌کنند نتیجه نهایی منجر به آسیب خواهد شد.»

کوچ کاربران به پلتفرم‌های غیرقابل کنترل

یکی از نکاتی که در پی چنین تصمیماتی همواره باعث شده کسب‌وکارها نگران شوند و کاربران هم در نهایت راهی برای رفع نیاز خود پیدا کنند، وجود راهکارهای دیگر است. انتخاب روش جایگزین نه تنها وضعیت شفاف را به خطر می‌اندازد، بلکه امکان رصد و کنترل را به شکل محسوسی از بین می‌برد. جایگزین کاربران در این روش هم یا سیستم سنتی درج آگهی است یا کوچ به شبکه‌های اجتماعی به منظور انتشار آگهی و تبلیغات. اما این رویکرد چه نتیجه‌ای را در پی خواهد داشت؟

اشراف زاده در توضیح این موضوع با اشاره به کوچ کاربران از پلتفرم‌های ثبت آگهی داخلی به بسترهایی مثل تلگرام و اینستاگرام گفت: «نظارت و کنترل روند خرید و فروش در پلتفرم‌‌های داخلی نه تنها ممکن است بلکه کاربر با پیگیری و مراجعه به پلیس فتا حتی امکان پیگیری شکایت قانونی را هم دارد. این در حالی است که شکل گیری معامله در بسترهایی مثل اینستاگرام و تلگرام این امکان را از بین خواد برد.»

او با تاکید بر اینکه در حال حاضر وضعیت بازار خیلی نوسان ندارد، گفت: «ما در بسیاری از موارد شاهد وضعیت نوسانی در نرخ ارز، مشکلات مربوط به واردات و صادرات و مسائلی از این دست هستیم. به هر حال قیمت کالا تابعی از این نوسانات و همچنین روند عرضه و تقاضا در بازار است. نمی‌توان انتظار داشت قیمت اعلام شده عددی متفاوت با بازار باشد. از همین رو اثرگذاری احراز هویت بر جریان قیمت هم خیلی قابل درک نیست.»

مسئول مذاکره با دولت شیپور در پاسخ به این پرسش که آیا احراز هویت چه کمکی به جریان قیمت‌گذاری خواهد کرد، با اشاره به یک دستور دینی مبنی براینکه مردم مالک مال خود هستند و به هر شیوه‌ای که بخواهند امکان معامله آن را دارند، گفت: «این موضوع قابل درک است که برای کنترل بازار و جلوگیری از مسائل اینچنینی برنامه‌ریزی شود. این در حالی است که به هر حال ما نظارت بر قیمت را انجام می‌دهیم و تلاش می‌کنیم بر اساس آنچه در بازار وجود دارد قیمت نهایی را تعیین کنیم.»

نتیجه تصمیمات ناگهانی چه خواهد شد؟

اشرف زاده همچنین با توضیح درباره اثراتی که تصمیمات ناگهانی بر جریان حرکت و توسعه یک پلتفرم ایجاد خواهند کرد، گفت: «بی‌توجهی به اظهار نظرهای بخش خصوصی تا امروز شرایط مطلوبی را برای اقتصاد کشور ایجاد نکرده است. برای مثال درباره روند مبارزه با قاچاق کالا مخصوصا در حوزه لوازم خالنگی توجهی به تجربه و مطالعات بخش خصوصی نشد. نتیجه هم در نهایت این بود که مردم فقط از پلتفرم‌های داخلی به خارجی مهاجرت کنند و آسیب‌های بیشتری را تجربه کنند.»

او همچنین درباره تسری چنین تصمیماتی به بخش‌های دیگری غیر از خودرو گفت: «امیدواریم چنین موضوعی شکل نگیرد. روندی که حاصل تصمیم ناگهانی و ابلاغیه‌هایی اینچنینی باشد هیچ نتیجه خوبی نخواهد داشت. در نهایت هم نمی‌توان انتظار کنترل قیمت‌های بازار با چنین روش‌هایی را داشت.»

پیگیری‌های دیجیاتو از دیگر پلتفرم‌های ثبت و انتشار آگهی آنلاین منجر به نتیجه نهایی نشد و این پلتفرم‌ها اعلام کردند از آنجایی که این نامه به شکل ناگهانی ابلاغ شده باید همچنان در انتظار رایزنی‌ها و گفت‌وگوهای بعدی باشیم.

وزارت صمت اعلام کرد: احراز هویت آگهی دهندگان خودرو الزامی نیست

این موضوع در حالی است که «علی رهبری» رییس مرکز تجارت توسعه الکترونیکی اعلام کرد که زیرساخت فراهم احراز هویت آگهی‌دهندگان باید توسط پلتفرم‌های آگهی احداث بشود اما انجام آن توسط آگهی دهندگان اجباری نیست.

او همچنین در اینباره گفت: «یک سیاست نرم را پیش گرفتند تا دیگر برخلاف ضوابط قبلی الزام آور نباشد و اخیرا یک ابلاغیه از سوی وزارت باعث ریزش مشتریان این پلتفرم ها نشود. سه مقوله احراز هویت آگهی دهنده، احراز اصالت خودرو ، احراز پروانه کسب داشتن آگهی دهنده به صورت اختیاری خواهد بود و با نمادهای مختلف در آگهی‌ها به نمایش در خواهد آمد»

رهبری همچنین در نهایت گفت: «یک تیک سبز برای آگهی دهنده که تمامی موارد پروانه کسب و کاری دارد به نمایش در بیاید. یک تیک نارنجی نیز وجود دارد برای کسی که فقط آگهی پروانه کسب آن احراز هویت بشود. شماره بیمه نامه یا سال خودرو نیز باید ثبت شود و از بیمه مرکزی استعلام شود تا چنین خودرویی وجود دارد یا خیر. این هم یک تیک آبی رنگ به خود اختصاص خواهد داد. همه این موارد اختیاری است و باعث ارزشمند شدن آگهی خواهد شد.‌»

این اظهار نظر مرکز تجارت توسعه الکترونیکی روندی ابهام این موضوع را بیشتر کرده و همچنان باید در انتظار تصمیم نهایی باشیم تا ببینیم سرنوشت نهایی پلتفرم‌های آگهی چه خواهد شد.