گزارش میدانی از بازار موبایل؛ گوشی‌های میان رده پیشتاز خریداران «پایتخت» و «علاءالدین»
با اینکه درب پاساژ بزرگ فروش موبایل و قطعات لوازم جانبی آن نوشته‌اند با ماسک وارد شوید و همانجا هم ماسک می‌فروشند تا اگر یادت رفته که با خودت ماسک داشته باشی، بتوانی کارت را ...
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
با اینکه درب پاساژ بزرگ فروش موبایل و قطعات لوازم جانبی آن نوشته‌اند با ماسک وارد شوید و همانجا هم ماسک می‌فروشند تا اگر یادت رفته که با خودت ماسک داشته باشی، بتوانی کارت را راه بیندازی اما در نهایت دو قدم آنورتر از پاساژ، انگار خبری از کرونا نیست و مردم بدون ماسک مشغول چانه زنی درباره قیمت گوشی‌های دست دوم و یا خوردن ساندویچ هستند. خود پاساژ هم تقریبا شلوغ است و در برخی ساعات جای سوزن انداختن نیست، همین رویه در اکثر پاساژهای موبایل کشور تکرار شده و حالا بازار اصلا شبیه به سال گذشته نیست؛ سالی که تقریبا بازار فیزیکی در آن کساد بود و خریداران ترجیح خرید آنلاین داشتند و حالا دوباره ورق برگشته و حضور مردم در پاساژهای موبایل بیشتر شده است. این خریداران به دنبال چه گوشی هستند و بازار چطور پیش می‌رود؟
میان رده‌ها هم حالا 5G دارند
«احمد» مغازه دار نبش پاساژ است؛ از آن مغازه‌ها که به قول خودش برای مردم «قیمت خور» است. منظور احمد اینست که تقریبا هر عابری که از آنجا رد می‌شود، از مغازه آنها قیمت گوشی می‌پرسد. او تعداد خریداران را نسبت به سال گذشته در همین ایام چند برابر بیشتر می‌داند و می‌گوید: «خود ما هم سال گذشته در برخی روزها جرات نمی‌کردیم تا مغازه بیاییم، چه مانده بود به مردم. اما الان لااقل می‌گویند که اوضاع بهتر شده و بازار فیزیکی هم شلوغ‌تر شده است.» احمد چیز زیادی درباره امیکرون نشنیده و معتقد است که دوران کرونا تمام شده است: «تمام شد حاجی، بگذار جنسمان را بفروشیم.»
این فروشنده موبایل می‌گوید که نود درصد خریدارانی که به او سر می‌زنند یا گوشی اقتصادی می‌خواهند و یا گوشی میان رده. وقتی از او می‌خواهم آمار دقیق‌تری بگوید کمی توی ذهنش چرتکه می‌اندازد و می‌گوید: «خواهان گوشی میان رده بیشتر است.» سپس فورا برای ادعایی که کرده دلیل می‌آورد و این دلیل منطقی را برایم باز می‌کند: «الان گوشی میان رده خوش قیمت داریم که 5G هم است، چند سال دیگر هم همه گوشی‌ها باید همین فایوجی بشوند. خب طرف با خودش حساب می‌کند که اگر الان دو تومن روی پولش بگذارد، می‌تواند یک گوشی بخرد که تا چند سال بعد هم برایش کار کند. چرا این کار را نکند؟»
گوشی‌های چینی به بازار کمک کردند
«رضا» دیگر فروشنده نبش پاساژ نیز همین عقیده را دارد و با اشاره به ورود گوشی‌های چینی به بازار می‌گوید: «این گوشی‌ها بازار دنیا را خراب کردند.» منظورش از «خراب شدن بازار» را می‌پرسم و می‌گوید: «این گوشی‌های چینی توانستند Spec بالا را با قیمت ارزان‌تر بدهند و همین هم شد که برندهای معتبری مثل سامسونگ اصلا وارد تولید سری مدل‌هایی مثل سری A شدند. بازار را خطرناک دیدند که این کار را کردند.» تحلیل رضا را فارغ از درست یا غلط بودنش می‌پسندم و از او درباره مشتریانش می‌پرسم: «واقعیت اینجاست که مشتریان زیادی داریم که گوشی اقتصادی می‌خواهند. در واقع وسعشان به دو تا سه میلیون می‌رسد اما از این افراد بیشتر کسانی هستند که می‌خواهند تا پنج شش میلیون هزینه کنند.»
رضا می‌گوید در هفته یک گوشی پرچمدار می‌فروشد و خریداران بسیار کمی برای این گوشی‌ها در بازار فیزیکی وجود دارند: «فکر می‌کنم کسی که قصد خرید گوشی ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومانی داشته باشد، پا نمی‌شود و تا این پاساژها بیاید. آنها یا آنلاین خریداری می‌کنند و یا دوستانی دارند که برایشان گوشی را می‌فرستند.» خود رضا دوست چندین خریدار گوشی پرچمدار است و می‌گوید: «قبلا این بچه‌ها وقتی گوشی‌شان خراب می‌شد به فکر تعویض و خرید یک دستگاه نو می‌افتادند اما الان همین قشر هم دائم با من در تماس هستند تا گوشی‌شان را تعمیر کنند. تعمیر گوشی‌های گران قیمت خیلی بیشتر از قبل شده و خریداران این اجناس هم زورشان می‌آید تا دوباره همان جنس را یا بهترش را بخرند.»
رفتار خریداران مناطق مختلف هم تغییر یافته است
در ویترین اکثر مغازه‌ها گوشی‌های میان رده دیده می‌شود و در بخش پرفروش‌ترین‌های سایت‌های معروفی مثل دیجی کالا هم که سرک می‌کشم، گوشی‌های میان رده جایگاه اول را دارند. «علی مصطفوی» که فروشنده موبایل است و در پاساژ پایتخت کار می‌کند تاکید دارد که بازار گوشی‌های اقتصادی و میانه بیشتر از همیشه رونق گرفته است: «پاساژ پایتخت معمولا جای فروش گوشی‌های مدل بالا و پرچمدار بود و هنوز هم این روش را ادامه می‌دهد اما مغازه‌های خیلی بیشتری به سمت فروش گوشی‌های اقتصادی و میان رده روی آوردند. خریداران خواهان این گوشی‌ها هستند و بیشتر از ۸۰ درصد جنس بازار شامل همین کالاها می‌شود.»
آماری که علی می‌گوید با آماری که اتحادیه فروشندگان موبایل گفته تنها کمی تفاوت دارد. چندی پیش «ابراهیم درستی» با بیان اینکه مردم بیشتر خریدار تلفن همراه با رنج قیمتی 3 تا 4 میلیون هستند، گفته که «تلفن همراه با این نرخ 75 درصد از سهم بازار را به خود اختصاص داده‌اند.» با این حال علی باور دارد که رنج قیمتی اعلام شده چندان صحیح نیست: «گوشی‌های سه میلیون تومانی خریدار دارند ولی اکثریت خریداران را تشکیل نمی‌دهند. واقعیت اینجاست که استفاده از این گوشی‌ها بعد از مدتی اعصاب فراوان می‌خواهد و گوشی‌های میان رده مشکلات به مراتب کمتری برای کاربران خود ایجاد می‌کنند.»
علی به مساله آموزش آنلاین اشاره می‌کند و می‌گوید: «اکثرا برای بچه‌هایشان تبلت خریدند و کمتر کسی سراغ موبایل آمد. تبلت‌های در بازار در قیمت ۱.۵ میلیون تومان هم پیدا می‌شود.» او بازار موبایل را داغ‌تر از سال گذشته در همین ایام معرفی می‌کند و با برقی در چشمانش می‌گوید که تازه اوج بازار باقی مانده است.
قیمت موبایل آنقدر نوسان نداشته است
اوج بازار در موبایل فروشی‌ها از هفته دوم بهمن تا هفته اول فروردین است؛ این را دوست علی، از دیگر فروشندگان موبایل در پاساژ پایتخت می‌گوید و تاکید دارد که در این بازه زمانی حدودا دو ماهه، فروش گاه تا دو برابر هم بیشتر می‌شود: «واقعیتش را بخواهید موبایل نسبت به خیلی چیزها کمتر گران شده، شما لپ تاپ‌ها را ببینید چه نوسان قیمت عجیبی دارند یا مثلا کنسول‌های بازی. ولی موبایل نوسان قیمت خاصی ندارد و قیمت یک گوشی میان رده اگر مثلا اول سال ۵.۵ میلیون بوده، الان نهایتا ۶ میلیون شده است. این افزایش قیمت با جیب مردم سازگار است.»
محمدرضا تاکید دارد که وضعیت اقتصادی چندان مناسب نیست اما از آنسو اصرار دارد که مردم حاضر نیستند از موبایل‌شان بزنند: «ببینید یک سری از افراد هستند که وضعیت خیلی بدی دارند. من هم در اخبار خواندم که فلانی به خاطر نداشتن موبایل ترک تحصیل کرده و... همه اینها وجود دارد و بسیار ناراحت کننده است. اما شواهد من در این بازار نشان می‌دهد که اکثریت خریداران از زیر سنگ هم شده سعی می‌کنند برای گوشی خودشان هزینه کنند. بارها شده کسی آمده مغازه ما تا یک گوشی دو میلیونی بخرد و نهایتا پشیمان شده و چند هفته بعد با دو برابر پولش برگشته و گوشی بهتری خریده است.»
محمدرضا می‌گوید طی سال گذشته ۱۲ عدد گوشی را به یک خیریه اهدا کرده تا به دست بچه‌ها برسد و می‌گوید از گفتن این کار ابایی ندارد و دوست دارد که دیگران هم بتوانند قشر محرومین را به این «کالای حیاتی» مجهز کنند. او شدیدا باور دارد که موبایل جزو کالاهای حیاتی برای زندگی امروزی شده و آن را کالاهای اساسی زندگی همرده می‌داند.
گوشی کالای اساسی شده است
محمدرضا تاکید دارد که باید برای قشری که خرید این کالای برایش سخت است، فکر اساسی کرد: «این کار دولت است و نه ما، ما را سیاسی نکنید.» اما آیا تغییرات بازار موبایل از سیاست هم سرچشمه می‌گیرد؟ در واقع آیا سیاست تاثیری در قیمت‌ها دارد؟ جواب این سوال را بسیار واضح می‌شنوم: «چیزی هم وجود دارد که سیاسی نباشد؟ وقتی مراودات سیاسی باعث بالا و پایین شدن دلار می‌شود، قطعا سیاست هم روی این بازار تاثیر می‌گذارد.»
جهت مخاطب پرسش‌هایم را کمی تغییر می‌دهم و از فروشندگان به سمت خریداران موبایل می‌روم. «الهه» دنبال باطری مناسبی برای آیفون قدیمی‌اش است و می‌گوید نمی‌تواند برای یک آیفون جدید هزینه کند و ترجیح می‌دهد همین گوشی قدیمی‌اش را به روز نگه دارد: «خریدن آیفون همیشه خرید لاکچری به حساب می‌آمد اما یک بحث لاکچری داریم و یک بحث فوق لاکچری. من فکر می‌کنم زمانی که من این آیفون ۷ را خریدم، قیمت‌ها با توجه به حقوق‌ها خیلی معقول‌تر بود.»
هیچ وقت همه مردم گوشی پرچمدار نداشتند اما وضع روز به روز بدتر می‌شود
«پویا» اما دیگر خریدار گوشی است که دنبال یک گوشی اندرویدی با قیمت مناسب می‌گردد و باور دارد که گوشی‌های میان رده کم کم جا پای همه گوشی‌ها می‌گذارند: «ببینید هنوز هم فراری و لامبورگینی تولید می‌شود اما آیا در هر خیابان ما یک ماشین از این مدل می‌بینیم؟ نه. آیا همه جا پراید می‌بینیم؟ بله. آیا پراید ماشین متوسطی است؟ نه، ماشین ضعیفی است. در بازار موبایل اما فکر نمی‌کنم به این سمت کشیده شویم چرا که موبایل چینی خوش قیمت هنوز در ایران وجود دارد و بلایی که سر بازار ماشین آمد، اینجا نیامده است.»
هیچ وقت گوشی‌های پرچمدار دست همه اقشار نبوده و در زمان نوجوانی من هم کمتر کسی نوکیا N95 داشت، در حال حاضر هم گوشی‌های مدل بالا دست همه افراد نیست ولی از آنسو هنوز مردم سعی می‌کنند تا گوشی‌های میان رده برای خود تهیه کنند و بازار این گوشی‌ها از مدل‌های اقتصادی داغ‌تر است. برندهای موبایل تمرکز زیادی روی توسعه انواع مدل‌های میان رده داشته‌اند و حالا انواع و اقسام این گوشی‌ها با قیمت‌های مختلف و امکانات جورواجور در اختیار کاربران قرار گرفته است.
این وضعیت فعلا دوام آورده و مشخص نیست در سال آینده و با افزایش قیمت‌ها، آیا همچنان این ثبات وجود داشته باشد یا خیر. این یکی از استدلال‌هایی است که «شاهین» به عنوان یکی از شاگردان مغازه یک برند معتبر موبایل به من می‌گوید: «مردم ترجیح می‌دهند پول خود را زودتر به کالا تبدیل کنند و تصور می‌کنند شاید سه ماه دیگر نتوانند همین موبایل هم بخرند و پس در نتیجه به سمت خریدن کالاهای میان رده سوق پیدا کردند.» او می‌گوید حتی برخی گمانه‌زنی‌ها وجود دارد که حمایت از تولید گوشی ملی مجددا شروع شود و این حمایت‌ها در نهایت بازار موبایل را شبیه به بازار خودرو کند.
شما در این مورد چه فکر می‌کنید و با شرایط حال حاضر ترجیح می‌دهید چه گوشی بخرید؟
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.