آیا می‌خواهید انسان‌ها به ربات‌ها اعتماد کنند؟ اجازه بدهید آن‌ها برقصند
رقصنده‌ای که در زیر نور آبی رنگ نشسته است، بلند می‌شود و به سمت صحنه می‌رود. او در زیر نورافکن، به همسر خود خیره می‌شود: یک بازوی رباتیک بلند و براق! همانطور که آن‌ها باهم ...
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
رقصنده‌ای که در زیر نور آبی رنگ نشسته است، بلند می‌شود و به سمت صحنه می‌رود. او در زیر نورافکن، به همسر خود خیره می‌شود: یک بازوی رباتیک بلند و براق! همانطور که آن‌ها باهم می‌رقصند، حرکات بخش سیال دستگاه سبب می‌شود این حرکات کمتر ربات‌گونه به نظر برسند و محققان امیدوارند این حرکات در دید بیننده جالب و قابل باور باشند.
«آرمیت روگل» محقق فارغ‌التحصیل در رشته فناوری موسیقی از موسسه فناوری «جورجیا» می‌گوید: « وقتی انسان یک مفصل را حرکت می‌دهد، حرکاتی را در برخی دیگر از اعضای بدن مشاهده می‌کنیم. به عبارت دیگر، بدن ما به دنبال آن مفصل به حرکت در می‌آید. این ارتباط میان اجزا، حتی در بدن حیوانات نیز مشاهده می‌شود و این واقعا چیزی است که باعث می‌شود رقص یک انسان به چشم ما زیبا و طبیعی جلوه کند.» راگل این ارتباط ظریف میان اجزای بدن را در بازوهای ربات برنامه‌ریزی کرد. رقص میان ربات‌های طراحی شده توسط محققان موسسه فناوری جورجیا و رقصندگان دانشگاه ایالتی «کِنِسی» پروژه‌ای بین‌المللی بود که ماه پیش به نمایش در آمد.
هدف از این پروژه، نه تنها ایجاد یک همکاری به یاد ماندنی میان انسان و ربات بود، بلکه محققان قصد داشتند حس اعتماد میان انسان و ربات را افزایش دهند. امروزه ربات‌ها به‌طور گسترده در زندگی ما مورد استفاده قرار می‌گرد و پیش‌بینی می‌شود تعداد ربات‌های مشارکتی – که با انسان‌ها در کارهایی مانند مراقبت از ماشین‌های کارخانه و بازرسی تجهیزات تولید شده همکاری می‌کنند – در سال‌های آینده به میزان قابل توجهی افزایش یابد. اما اگرچه میزان این مشارکت در حال افزایش است، اعتماد انسان به آن‌ها بسیار کم است – و این باعث می‌شود که انسان‌ها تمایلی به کار با آن‌ها نداشته باشند. «هارولد سو» دانشمند علوم کامپیوتر در دانشگاه ملی سنگاپور می‌گوید: «مردم ممکن است نتوانند نحوه عملکرد ربات‌ها را درک کنند. همین موضوع سبب می‌شوند تا ندانند ربات دقیقا چه کاری را انجام خواهد داد.» او در این پروژه شرکت نداشت، اما مطالعات او بر درک تعامل انسان و ربات و توسعه رفتار قابل اعتمادتر ربات‌ها متمرکز است.
رابطه دوستانه ربات و انسان برخلاف ظاهر غیرعادی
اگرچه انسان‌ها عاشق ماشین‌های فانتزی و زیبا (مانند «WALL-E» یا «R2-D2» هستند)، اما ربات‌هایی که بیشترین کارایی را برای ما می‌توانند داشته باشند، عمدتا دوستانه‌ترین ظاهر را ندارند و یا به جذابیت ماشین‌های فانتزی نیستند. سو در این‌باره می‌گوید: «وقتی ظاهر و رفتار ربات کاملا متفاوت از انسان باشد، میزان اعتماد به ربات برای انسان دشوار می‌شود. با این‌حال، دانشمندان قادر هستند حتی یک بازوی رباتی بدون بدن را نیز به گونه‌ای طراحی کنند که بیشترین شباهت را به انسان از نظر حرکتی داشته باشد.» او در ادامه توضیح می‌دهد: « انتقال احساسات و پیام‌های اجتماعی از طریق ترکیبی از صدا و حرکت یک رویکرد قانع کننده است که می‌تواند تعاملات میان ما و ربات‌ها را قدرت ببخشد.»
به همین دلیل است که تیم فناوری جورجیا تصمیم گرفت ماشین‌های غیرانسان‌نما – ربات‌هایی که از نظر ظاهری همانند انسان نیستند – را طوری برنامه‌ریزی کند که انگار احساسات خود را از طریق صدا و حرکت منتقل می‌کنند. آن‌ها برای تحقق چنین هدفی سال‌ها مطالعه و آزمایش انجام داده‌اند. به عنوان مثال، محققین این گروه برای آنکه بفهمند کدام صداها می‌توانند به بهترین وجه احساسات خاص را منتقل کنند، از خوانندگان و نوازنده‌های گیتار خواستند تا در طی اجراهای خود به نموداری به نام «چرخه عاطفی» نگاه کنند، یک احساس را در هر بازه زمان انتخاب کنند و سپس برای تطبیق با آن احساس، نوع ساز یا خوانندگی خود را تغییر دهند. بدین ترتیب محققان یک مدل یادگیری ماشینی را آموزش دادند – مدلی که قصد داشتند در ربات‌ها جاسازی کنند – تا از داده‌های جمع‌آوری در انتخاب حرکت بعدی استفاده کند. درحقیقت، آن‌ها می‌خواستند به ربات‌ها اجازه دهند طیف وسیعی از صداها را تولید کنند که برخی از آن‌ها احتمالا پیچیده‌تر از بقیه هستند. «گیل واینبرگ» همکار پروژه و مدیر مرکز فناوری جورجیا می‌گوید: « می‌توانید بگویید که می‌خواهید کمی شاد، هیجان‌انگیز و یا حتی آرام باشید و سپس می‌بینید که حرکات بازوی رباتی چطور تغییر می‌کند.»
سپس تیم تلاش کرد تا این مجموعه صداها را به حرکات ربات مرتبط کند. سال گذشته محققان نشان دادند که ترکیب حرکت با صدای مبتنی بر احساسات، سبب بهبود اعتماد مردم به بازوهای رباتیک در یک محیط مجازی می‌شود ( نیازی که توسط همه‌گیری کرونا تقویت شده است). این آزمایش در وهله اول نیاز داشت که ربات‌ها بتوانند چهار حرکت مختلف را برای انتقال چهار احساس مختلف انجام دهند. راگل برای گسترش گزینه‌های حرکت عاطفی ماشین در مطالعات جدیدتر – که به صورت مشروط برای انتشار در مجلات «AI» و «Frontiers in Robotics» پذیرفته شده است – تحقیقات مربوط به زبان بدن انسان را شروع کرد. او می‌گوید: « برای هریک از عناصر زبان بدن، به چگونگی تطبیق آن با حرکات روباتیک فکر کردم. سپس، رقصندگان دانشگاه کنسی را دعوت کردم تا با مقایسه رفتار بدن خود با ربات‌ها، به اصلاح حرکتی آن‌ها کمک کنند.» از آنجایی که اجراکنندگان با زبان بدن خود قصد انتقال احساسات را داشتند، روگل و همکارانش به فیلمبرداری از آن‌ها پرداختند تا بتوانند متعاقبا الگوریتم‌هایی را تولید کنند که ربات‌ها می‌توانند بدین طریق با آن حرکات مطابقت پیدا کنند. «ایوان پولینکالا» استاد رقص دانشگاه ایالتی کنسی از روگل پرسید: «آیا می‌توانید کاری کنید که ربات‌ها نفس بکشند؟» و همین امر سبب شد تا چند هفته بعد بازوها به نوعی فرآیند دم و بازدم مجهز شوند.
پولینکالا که مدیر اجرایی رقص در این نمایش بود، مسئولیت هماهنگی حرکات مبتنی بر احساسات و به کارگیری صداها حین رقص را به عهده داشت. او در این‌باره می‌گوید: « در ابتدا برای پذیرفتن این مسئولیت مردد بودم. رویکرد من این بود که به نوعی حس زندگی را درون ربات‌ها زنده کنم تا از دید تماشاگر کمتر مکانیکی به نظر برسند. در حقیقت به دنبال این مسئله بودم که چگونه می‌توان قدرت عاطفی ربات‌ها را افزایش داد؟ یک رقصنده چطور باید به یک جسم مکانیکی بدون احساس پاسخی بدهد که ببیننده را به تماشا کردن ترغیب کند؟ »
به گفته رقصندگان، این مسئله منجر به تولید ربات‌هایی شد که کمی بیشتر از نسل‌های قبلی خود به مردم شبیه هستند. «کریستینا مساد» یک رقصنده حرفه‌ای آزاد و فارغ‌التحصیل از دانشگاه ایالتی کنسی به یاد می‌آورد که در ابتدا گمان می‌کرد قرار آن‌ها فقط به دور ربات‌ها بچرخند، نه اینکه ربات‌ها نیز در این رقص آن‌ها را همراهی کنند. او می‌گوید: «به محض دیدن سیال بودن حرکات ربات‌ها، طرز فکرم تغییر کرد و دیدم این ربات‌ها چیزی فراتر از ماشین‌های معمولی هستند. در یکی از اولین تمرین‌ها به طور تصادفی با یکی از ربات‌ها برخورد کردم و ناخودآگاه گفتم: «وای ببخشید. متاسفم» درعین ناباوری من، ربات خندید و پاسخ داد: «اشکالی ندارد. من فقط یک ربات هستم.» مساد ادامه می‌دهد: «اما این واکنش فراتر از رفتار یک ربات بود.»
سو عقیده دارد که اجرایی جذاب بر روی صحنه نمایش رفته است و می‌تواند به افزایش حس اعتماد میان انسان و ربات امیدوار باشد. او می‌گوید: « شکل‌گیری و تداوم اعتماد در تیم‌های متشکل از انسان و ربات کار دشواری است اما در تلاش هستیم تا تحولی در این زمینه ایجاد کنیم.»
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.