سرنوشت تیبا و پراید های سایپا در سوریه؛ از سرمایه گذاری مشترک تا لغو مجوز واردات

ماجرای سرمایه گذاری و سرنوشت عرضه خودروهای ایرانی در بازار سوریه، همواره از اهمیت زیادی برخوردار بوده است و اخیرا نیز این موضوع با انتشار خبر لغو مجوز واردات خودرو به این کشور، جدی تر شده است، هرچند که مسئولان سایپا تاکید دارند که موضوع لغو مجوز تنها مربوط به خودروهای ایرانی نیست و تمامی خودروهای وارداتی را در بر میگیرد، چرا که سوریه در دوران پس از جنگ از ارز کافی برای واردات خودروهای خارجی برخوردار نیست.

تاریخچه حضور سایپا در سوریه

حدود 15 سال قبل بود که شرکت خودروهای ایرانی–سوری، سیویکو یا سایپا سوریه یک شرکت خودروسازی در سوریه در شهرک صنعتی حسیا در نزدیکی شهر حمص است که ۸۰٪ سهام آن متعلق به سایپا و مابقی آن متعلق به یک شرکت خصوصی سوری (حمیشو) شروع به فعالیت کرد، البته کلنگ احداث این کارخانه در سال ۱۳۸۳ با سرمایه‌ گذاری ۵۰ میلیون دلاری مشترک سهامداران صورت پذیرفت و از سال ۱۳۸۶ آغاز به کار کرد. پس از جنگ سوریه بود که خبر رسید، ده‌ ها سواری خاک گرفته پراید و تیبا در انبارهای شعبه خودروسازی سایپا در حُمص سوریه پارک شده و دیگر حتی با ارائه تخفیف بالا هم برای آنها مشتری پیدا نمی‌ شود، هرچند این موضوع به فاصله کوتاهی توسط مدیران وقت سایپا تکذیب شد!

پیش از آغاز جنگ در سوریه در این کارخانه روزانه ۵۰ تا ۶۰ سواری تولید می ‌شد، اما پس از شدت گرفتن جنگ سوریه تولید آن متوقف شد ولی در سال ۲۰۱۶ میلادی و بنا بر تاکید ایران بار دیگر فعالیت محدود آن از سرگرفته شد.

اما علیرغم پایان یافتن جنگ در سوریه، توسعه تولید و حتی ادامه تولید این کارخانه بسیار دشوارتر از گذشته شده است. از یک سو اعمال تحریم‌ های آمریکا، نقل و انتقال قطعات خودرو را به سوریه دشوار کرده است. در عین حال با وجود تلاش دو طرف برای استفاده از مرز گسترده عراق و بندر لاذقیه برای دور زدن تحریم‌ های حمل و نقل و بیمه، سوریه همچنان در پرداخت پول به طرف ایرانی خود مشکل دارد.
به همین منظور توافق اولیه برای تاسیس بانکی مشترک میان دو کشور حاصل شده که سرنوشت این حرکت چندان روشن نیست.

همین چند وقت پیش بود که برخی از رسانه ‌های خبری رشد صادرات را دلیل اصلی کمبود عرضه در بازار داخلی و نجومی شدن قیمت‌ ها اعلام کردند. با این وجود جاده مخصوص‌ نشین‌ ها معتقدند که صادرات برای آنها صرفه اقتصادی بیشتری دارد البته اگر فروش‌ های دستوری بگذارد.

در سال 2018 عماد علویان، مدیر عامل شعبه سایپا در سوریه هم ابراز امیدواری کرده بود که تولید سالانه این کارخانه در سال به ۲ هزار سواری برسد.

اما حالا و با سپری شدن 4 سال از آن زمان، به نظر می رسد که این هدف گذاری محقق نشده است و فعالیت سایپا در سوریه نیز منوط به بازگشت مجوز واردات خودرو به این کشور و رفع شدن تحریم های بین المللی مربوط به انتقال پول است.