اگر خودمان تیبا بسازیم، چقدر تمام می‌شود؟

تاکنون نسبت به قیمت خودروهای داخلی حرف‌وحدیث‌های زیادی شنیده شده است که در پی آن نارضایتی عمیق مشتریان ایرانی، به‌ویژه زمانی که بهای این خودروهای عمدتا قدیمی را با نمونه‌های جدید و همکلاس خارجی مقایسه می‌کنند، به وجود می‌آید. در یک بررسی تصمیم گرفتیم تا قیمت تیبا را نه براساس قیمت اعلامی کارخانه، بلکه براساس قیمت قطعات منفصله محاسبه نماییم تا ببینیم آیا رقم تجمیعی فروش قطعات (به نرخ بازار) از قیمت تمام شده اعلامی توسط سایپا کمتر می شود یا خیر؟

 اما مشکلات صنعت خودروسازی ایران یکی دوتا نیست و در این اوضاع آشفته نه‌تنها مشتری نارضایتی شدید خود را از سطح کیفیت، تنوع و البته قیمت تولیدات داخلی بروز می‌دهد، بلکه خودروساز نیز در کمال تعجب از ضررهای بالای خود در فرایند تولید و فروش محصولات گلایه دارد و همواره سعی می‌کند قیمت‌ مصوب تولیداتش را در پی رایزنی با نهادهای قیمت‌گذار، هرچه بیشتر بالا ببرد. این در حالی است که تمکن مالی عمده مشتریان، به‌ویژه اقشار جوان‌تر که تنها شاید بتوانند خودروهای اقتصادی بخرند، حتی دیگر کفاف خرید این دسته محصولات ارزان‌قیمت بازار نظیر پراید و تیبا را هم با قیمت‌های کنونی نمی‌دهد. به‌هرحال هزینه‌های پنهان و آشکار صنعت خودروسازی باعث شده تا فعلا نه مشتری و نه خودروساز، از وضعیت کنونی رضایت نداشته باشند.

جدای از این مباحث، می‌خواهیم ببینیم که اگر خودمان یک خودروی اقتصادی پرفروش همچون تیبا که در حال حاضر ارزان‌ترین خودرو تولیدی کشور به‌حساب می‌آید را مونتاژ کنیم، به طور متوسط باید چقدر هزینه کنیم تا این ماشین را بسازیم. در ادامه با این مقاله جالب از دیجیاتو همراه باشید.

قیمت قطعات تیبا

با مطالعه جدول زیر می‌توانید نسبت به قیمت میانگین اکثر لوازم فنی، دکوراتیو، بدنه و... تیبا آگاهی پیدا کنید. لازم به تاکید است که این قیمت‌ها به صورت متوسط ارزیابی شده و بر اساس شاخص قیمت خرده‌فروشی یعنی خرید تک و نه عمده، برآورد شده است.

احتمالا شما می‌توانید قطعاتی با بها و کیفیت متفاوت را نیز در بازار پیدا کنید؛ اما همان‌طور که اشاره شد، معیار محاسبه ما در اینجا، قیمت میانگین لوازم تیبا در بازار آزاد بوده است.

قطعه	قیمت میانگین ( تومان)
اتاق کامل تیبا	23 میلیون
موتور بدون لوازم دورچین	11 میلیون
دینام - پولی‌ها - تمسه ها - باتری	3.5 میلیون
جعبه‌فیوز و دسته سیم کامل	1.8 میلیون
ای سی یو ECU	4.5 میلیون
جعبه فرمان	2.5 میلیون
گیربکس	7.5 میلیون
کاتالیزور با سنسورهای اکسیژن و منیوفولد دود	3 میلیون
بخاری	1 میلیون
لوازم جلوبندی	1.5 میلیون
مجموعه دریچه گاز و سوییچ	1 میلیون
منیفولد هوا	1 میلیون
باک با پمپ	1.2 میلیون
رینگ و لاستیک	3.5 میلیون
دیسک و کالیپرهای ترمز جلو	2 میلیون

کمکها و فنرهای جلو	1.5 میلیون
صندلی ها - رودری‌ها - تودوزی کابین - غربیلک فرمان	6 میلیون
استارت	1.2 میلیون
پلوسهای جلو کامل	1.8 میلیون
داشبورد و صفحه کیلومتر	3 میلیون
ریل انژکتور با سوزنها	1.5 میلیون
پمپ ترمز و بلوک ABS	5 میلیون
کولر و کمپرسور و سایر متعلقات تهویه	6 میلیون
رادیاتور	600 هزار
تعلیق عقب کامل همراه با کاسه ترمزها	5 میلیون
چراغ ها و شیشه ها و آینه ها	3.5 میلیون
سپرها	1 میلیون
ایربگ های جلو	3.5 میلیون
سایر قطعات به اضافه اجرت مونتاژ	۱۰ میلیون

با توجه به متوسط قیمت قطعات تیبا در جدول بالا که مختص اسفند ۱۴۰۰ گردآوری شده‌اند، به نظر می‌رسد که به طور میانگین چیزی حدود 117 میلیون تومان با قیمت لوازم موجود در بازار، تولید یک تیبا برای اشخاص خصوصی تمام می‌شود. مجددا باید تاکید کنیم که این هزینه‌ها به صورت میانگین بوده و ارزیابی کاملا دقیق به‌حساب نمی‌آید اما مسلما می‌تواند یک برآورد کلی منطبق با قیمت روز لوازم یدکی را به شما ارائه دهد.

در حال حاضر قیمت تیبا در کارخانه چیزی حدود ۱۲۰ میلیون تومان از سوی سایپا اعلام شده است که علاوه بر هزینه‌های مستقیم تولید، باید سود تولیدکننده و البته هزینه‌های مرتبط با عوارض دولتی، مالیات و ... را هم پوشش دهد.

 بر اساس اظهارات دست‌اندرکاران سایپا، تیبا ضررهای زیادی را به این شرکت وارد می‌آورد و به همین دلیل تولید آن در سال ۱۴۰۱ متوقف خواهد شد. البته هزینه‌های سربار و ورای فرایند تولید به این معضل دامن زده است که در صورت حذف این هزینه‌های سربار و بهبود بهره‌وری، احتمالا تولید خودروهای پرفروشی همچون تیبا چندان هم ضررده نخواهد بود.

به هر ترتیب اگر به فرض محال شما بتوانید خودروی تیبای مونتاژ خود را پلاک کنید و مجوز تردد در جاده‌های کشور را دریافت نمایید، باید هزینه نهادهای عمومی نظیر دولت، پلیس راهور، تامین اجتماعی، بیمه شخص ثالث، مالیات و... را نیز بپردازید؛ گفته می‌شود این مبلغ برای خودروسازان چیزی نزدیک به ۲۵ تا ۳۰ درصد قیمت محصول است.

بنابراین ظاهرا اگر بخواهید مجوز تردد تیبای دست‌ساز خود را از نهادهای مربوطه کسب کنید، باید مبلغی در حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان دیگر هزینه کنید تا بتوانید مجوزها و استانداردهای لازم در این زمینه را از نهادهای مربوطه دریافت کنید.

بر این اساس ظاهرا تولید یک خودروی تیبا با لوازم یدکی موجود در بازار و البته دریافت مجوزهای لازم جهت تردد در معابر کشور، به طور متوسط رقمی نزدیک به 140 تا 145 میلیون تومان برای یک شخص حقیقی، هزینه در پی خواهد داشت. پس اگر شانس با شما یار باشد و در قرعه‌کشی سایپا بتوانید یک تیبا برنده شوید، سود بیشتری نصیب شما خواهد شد تا آنکه بخواهید خودتان دست‌به‌کار شده و این خودرو را با لوازم موجود در بازار بسازید.

امیدواریم با افزایش بهره‌وری در فرآیند تولید خودرو از سوی خودروسازان داخلی و همچنین ارتقای سطح درآمد مشتریان ایرانی، حذف هزینه‌های اضافه تولید، مهار تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده و بهبود شرایط مرتبط با سایر عوامل اقتصادی دخیل در قیمت نهایی یک خودرو، شاهد عرضه ماشین‌های باکیفیت و متنوع داخلی به قیمت متعادل در بازار باشیم تا مشتریان بتوانند بدون فرآیند قرعه‌کشی، هر زمان که اراده کنند اتومبیل مورد نیاز خود را از بازار یا کارخانه سازنده به قیمت منطقی و مناسب تهیه کنند.

مسلما این مسئله نیازمند برنامه‌ریزی دقیق مسئولان خودروسازی و وزارت صنعت است که امیدواریم هرچه زودتر به وقوع بپیوندد تا میزان رضایت عمومی از تولیدات داخلی به نحو مطلوبی افزایش پیدا کند