عوامل دخیل در رانش شدید جاده چالوس

بر اساس گزارش‌های دریافت شده، رانش شدید جاده چالوس که چند روز پیش خبر آن در رسانه‌های مختلف غوغا به پا کرد، چندان هم ناگهانی و دور از انتظار نبوده است. این رانش از سال 1396 پیش‌بینی شده بود، ولی نه ‌تنها به گوش هیچ‌کس نرسید، بلکه تصمیمات اشتباه بعدی باعث وخامت اوضاع و نتیجه فجیعی شد که هم‌اکنون شاهد آن هستیم.

اتفاقات ناگواری که باعث رانش زمین جاده چالوس شده‌اند، عمدتا حاصل احداث سد «سیاه بیشه» هستند که بدون دریافت مجوز زیست‌محیطی، در کنار رود چالوس ساخته شد. این سد نه تنها تاکنون نتیجه مثبتی به همراه نداشته، بلکه باعث کاهش آب‌های زیرزمینی و تغییر ساختار زمین‌شناسی و ژئوتکنیک شده است.

 به علاوه، تلاش بی‌وقفه انسان در تغییر کاربری اراضی، جنگل‌زدایی، ساخت‌وسازهای نابجا و غیراصولی و غیره نیز تأثیر بسزایی در لغزش و رانش شدید جاده چالوس و نواحی اطراف آن دارد. ظاهرا هر چه اخطارها بیشتر می‌شود، حرص انسان برای نابودی طبیعت نیز افزایش می‌یابد.

آخرین دلیل رانش خاک به قهر زمین بازمی‌گردد که مسبب آن‌هم تصمیمات نابخردانه و سیاست‌های نادرستی بوده که سال‌ها تنها با هدف رسیدن به نتایج کوتاه‌مدت اتخاذ شده‌اند. اگر ایران را در مقیاس کوچک در نظر بگیریم، عدم بارندگی در بخش‌های بیابانی و کم آب باعث فرونشست زمین می‌شود و به دنبال آن، رانش زمین در نواحی شمالی کشور را خواهیم داشت.

حال اگر فعالیت‌های انسانی، ترافیک سنگین، سازه‌های نابجا (مثل سد سیاه بیشه و نیروگاه‌های برقابی متعدد در کنار سد) و عوامل دیگر همچون تغییر اقلیم و باران‌های سیل‌آسای گاه‌وبیگاه را به رفتار زمین اضافه کنیم، به خوبی درک خواهیم کرد که چرا جاده چالوس آستانه تحمل خود را از دست داده است.  

به زودی تعطیلات عید از راه می‌رسد و هجوم مسافران به سمت شمال اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. سه استان گیلان، مازندران و گلستان در معرض رانش شدید زمین قرار دارند و اخطارهای لازم از طریق رسانه‌های مختلف به گوش افراد رسیده است. البته در این رفت‌وآمدها باید فکر خوش‌گذرانی در مسیر زیبای چالوس را از سر بیرون کنید، چون احتمال رانش مجدد جاده چالوس بسیار زیاد است و این بار ممکن است موجب خسارات مالی و جانی جبران‌ناپذیری شود.