تلسکوپ هابل و مشاهده شگفت‌انگیزترین  سونامی تولد یک ستاره

شاید فکر کنید که عبارتی سونامی تنها برای وقایع دریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما سونامی‌ها در فضا هم رخ می‌دهند. گاهی برخورد کهکشان‌ها با یکدیگر چنان انرژی عظیمی ایجاد می‌کنند که کلمه سونامی را برای ان‌ها به کار می‌برند. برخورد اخیر تعدادی از کهکشان‌ها به یکدیگر یک مثلث خیره کننده و عظیم فضایی را به وجود اورده است که تبدیل به سمبل سونامی تولد ستاره شده است. تولد ستارگان یکی از اتفاقاتی است که ثبت تصویر از ان یکی از جذاب‌ترین کارهایی است که بشر تاکنون توانایی انجام آن را داشته است.

در تصویر جدیدی که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده است، برخورد از رو به رو بین کهکشان ها، یک مثلث کیهانی وسیع در اعماق فضا ایجاد کرده است که با تشکیل ستاره‌ای درخشان همراه است.

عکس جدیدی که ناسا روز سه شنبه (22 فوریه) منتشر کرد، یک جفت کهکشان در حال برخورد به نام Arp 143 را نشان می دهد که در یک شکل مثلث مانند نورانی قرار گرفته اند که دانشمندان آن را «مثلث فضایی» توصیف کرده اند که این کهکشان‌ها با به اشتراگ گذاشتن میزانی گاز و گرد و غبار می‌توانند موجب زایش یک ستاره از این برخورد بشوند.

توضیحات و تفاسیر زیادی درباره تصویر برخورد این کهکشان‌ها صورت گرفته است. تیم هابل برای توضیح و تشریح تصویر چنین می‌نویسند: «دو کهکشان در این منظومه رو به رو با هم برخورد کردند و یک انفجار مثلثی شکل را به وجود آوردند که با همین موضوع به تشکیل ستارگان بیشتر دامن زدند. این جفت کهکشان‌های برخوردی شامل کهکشان مارپیچی ستاره‌زایی NGC 2445 در سمت راست، در کنار همراه معمولی‌تر و ساده‌تر خود، NGC 2444 در سمت چپ هستند.

تیم هابل همچنین اضافه کرد که به دلیل شکل مثلثی محل شکل گیری ستاره که در تصویر قابل مشاهده است، به نظر می رسد این نوع از سونامی زایش ستاره که در اثر برخورد ایجاد می شود، بسیار نادر است و می‌تواند جزو یکی از بهترین عکس‌های ثبت شده به وسیله هابل باشد.

جولیان دالکانتون، ستاره شناس برجسته از مرکز اخترفیزیک محاسباتی موسسه فلاتیرون در نیویورک می‌گوید: «بخشی از دلیل این شکل این است که این کهکشان ها هنوز بسیار نزدیک به یکدیگر هستند و NGC 2444 همچنان از نظر گرانشی به کهکشان دیگر چسبیده است و همین موضوع باعث شده است تا چنین تصویر حیرت‌انگیزی شکل بگیرد.» در بیانیه هابل و نشست اخیر دانشگاه واشنگتن در سیاتل م همین موضوع مورد بحث بوده است.

دالکانتون در ادامه چنین افزود:« NGC 2444  همچنین ممکن است هاله ای از گاز نامرئی و داغ داشته باشد که می تواند به بیرون کشیدن گاز NGC 2445 از هسته آن کمک کند. بنابراین، آن‌ها هنوز کاملاً از یکدیگر جدا نشده اند و تعامل غیرمعمول آن ها که رخنمود آن به صورت مثلثی است حلقه ارتباط آن‌ها را به درون خود می‌کشد.»

پیچیدگی این برخورد، تمایل "NGC 2444" برای جدا کردن رشته‌های گاز از کهکشان مقابل خود است که جریان‌هایی از ستاره‌های جوان و آبی ایجاد می‌کند که بین دو کهکشان پل می‌زنند. این ستاره‌ها بین 50 تا 100 میلیون سال پیش ایجاد شده‌اند، اما با ادامه جدا شدن کهکشان‌ها از یکدیگر در فضا گیر می‌کنند.

مجموعه دیگری از ستارگان جوان، تنها 1 تا 2 میلیون سال سن، نیز در قلب NGC 2445 در حال شکل گیری است. ستاره شناسان گفتند که قبل از وقوع برخورد گاز خود را از دست داد.

این برخورد یک مورد خارق‌العاده برای درک شکل‌گیری ستاره‌ها و کهکشان‌های در حال تعامل ایجاد می‌کند.

"النا سابی"، دانشمند مؤسسه علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور