تصویر روز ناسا: لبخند ماده تاریک در ۴.۶ میلیارد سال نوری دورتر از ما

حدود ۱۱۰ سال پیش، آلبرت انیشتین نظریه نسبیت عام (General Relativity) را منتشر کرد و توانست با آن پدیده‌های متفاوتی را توجیه و حتی بسیاری دیگر را پیش‌بینی کند. همگرایی گرانشی (Gravitational Lensing)‌ یکی از پدیده‌هایی است که انیشتین آن را پیش‌بینی کرد که سوژه تصویر امروز ناسا است.

این تصویر یک همگرایی گرانشی را نشان می‌دهد که باعث شده است تا نور کهکشان‌ها و ستاره‌های پشت آن دچار اعوجاج شود؛ درست مثل یک عدسی. منجمان با داده‌های تلسکوپ‌های فضای چاندرا (Chandra) و هابل (Hubble) نگاهی به این گروه کهکشانی خاص انداختند و اثرات گرانشی آن را مطالعه کردند.

گروه کهکشانی گربه چشایر

این گروه کهکشانی که به گربه چشایر معروف است، دو کهکشان بیضوی (Elliptical) دارد که با این اثر گرانشی به شکل یک قوس دیده می‌شود. در واقع، قوس‌های مرکز تصویر یک اثر اپتیکی از نور کهکشان‌هاست که با توزیع جرم گرانشی کل کهکشان‌های گروه ایجاد شده است.

و البته احتمالا می‌دانید که این جرم گرانشی در واقع ماده تاریک (Dark matter) است. دو جرم بزرگی که چشم‌های این گربه را شکل داده‌اند،‌دو کهکشان بیضوی بزرگ و درخشان این گروه هستند که در حال برخورد به یکدیگراند.

سرعت برخورد این دوکهکشان به هم تقریبا ۱۳۵۰ کیلومتر بر ثانیه است که گازهای محیط را تا میلیون‌ها درجه سانتی‌گراد داغ و درخششی در طیف پرتوی ایکس ایجاد می‌کند که در رنگ بنفش دیده می‌شود. این گروه کهکشانی شگفت‌انگیز در محدوده صورت فلکی دب اکبر (Ursa Major) دیده می‌شود و حدود ۴.۶ میلیارد سال نوری از ما دورتر است.