گزارش سالانه پامگرنت منتشر شد: دیجی‌کالا یک میلیارد دلار ارزش دارد؟

شرکت پامگرنت که تا کنون سرمایه‌گذاری‌های مختلفی در اکوسیستم استارتاپی ایران انجام داده گزارش مالی خود را منتشر کرد؛ گزارشی که عددهای جدیدی از اکوسیستم استارتاپی ایران را به تصویر می‌کشد. برای مثال پامگرنت مدعی شده که «دیجی‌کالا» اکنون یک یونیکورن است و ارزش آن را یک میلیارد دلار (۹۵۲ میلیون یورو) محاسبه کرده است. همچنین در این گزارش به سهم بازار بیش از 70 درصدی «کافه بازار» و فروش 10 میلیون محصول توسط «علی بابا» در سال 1400 اشاره شده است.

به گزارش دیجیاتو، شرکت سرمایه‌گذاری «پامگرنت» یکی از سرمایه‌گذاران اکوسیستم استارتاپی ایران است که فعالیت خود را از سال 2014 آغاز کرده است. این شرکت که در سوئد تاسیس شده، طی 6 سال اخیر سرمایه‌گذاری‌هایی در اقتصاد ایران، به ویژه استارتاپ‌ها داشته و اخیرا گزارش سالانه منتهی به 30 آوریل 2022 (اردیبهشت 1401) را منتشر ساخته است. براساس گزارش پامگرنت، ارزش خالص دارایی این شرکت تا اردیبهشت 1401 حدود 185 میلیون یورو است.

نگاهی به ترکیب پورتفوی سرمایه‌گذاری پامگرنت نشان می‌دهد که این شرکت به صورت مستقیم بخشی از سهام IIIC و دیجی کالا، شیپور، گریفان، تخفیفان، نوار و باهمتا را در اختیار دارد.

11 درصد از وزن سبد سرمایه‌گذاری پامگرنت به دیجی‌کالا اختصاص دارد که ارزش منصفانه آن (Fair Value) اندکی کمتر از 22 میلیون یورو ذکر شده است. شیپور و تخفیفان نیز به ترتیب سهمی 9 درصدی و 0.3 درصدی از این سبد دارند.

اما شرکت «IIIC» یا «اینترنشنال اینترنت اینوستمنت» که سهمی 60 درصدی از پورتفوی پامگرنت را به خود اختصاص داده نیز روی کسب‌وکارهای یاد شده سرمایه‌گذاری کرده است. IIIC یک صندوق اروپایی مستقر در هلند است که به منظور سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارهای حوزه تجارت الکترونیک ایران راه‌اندازی شده است.

این شرکت روی دیجی‌کالا، کافه بازار، هلدینگ توشا (مالک اصلی علی‌بابا)، الو پیک، تخفیفان و نوار سرمایه‌گذاری کرده است. پامگرنت نزدیک به 29 درصد از سهام صندوق هلندی IIIC را در اختیار دارد. با توجه به اینکه صندوق یاد شده تنها سهم خود از استارتاپ‌های ایرانی را اعلام کرده، نمی‌توان اطلاعات دیگری از آن استخراج کرد. با این حال اگر احساس می‌کنید که ترکیب این شرکت‌ها و نحوه سرمایه‌گذاری آن‌ها در هم، تا حدی گیج‌کننده است، احتمالا حق دارید!

«ارزش یک میلیارد دلاری دیجی‌کالا»

پامگرنت در گزارش خود، از دیجی‌کالا به عنوان بزرگترین کسب‌وکار آنلاین ایران از نظر ارزش خالص فروش یاد کرده است که در سال 1400 اقلام فروخته شده توسط آن در مقایسه با سال 1399 حدود 22 درصد رشد داشته است. این رشد فروش منجر به رشد 65 درصدی درآمد دیجی‌کالا و افزایش 28.5 درصدی جریان نقدی عملیاتی آن شده است.

همچنین به گفته این گزارش، NMV این شرکت رشد 49 درصدی داشته و نرخ رشد مرکب سالانه GMV (ارزش کالای ناخالص مبادله شده) برای دهه گذشته 107 درصد در هر سال را نشان می‌دهد.

بنابر اعلام پامگرنت، آن‌ها در سال اخیر سرمایه‌گذاری 14 میلیون یورویی روی دیجی‌کالا داشته‌اند که با هدف توسعه ظرفیت‌ها و پیاده‌سازی پروژه‌های جدید صورت گرفته است.

اما نکته جالب توجه و البته پرحاشیه، برآورد پامگرنت از ارزش کل دیجی‌کالا است. این شرکت سهم 2.31 درصدی خود از سهام دیجی‌کالا را چیزی در حدود 22 میلیون یورو تخمین زده است. این یعنی پامگرنت اعتقاد دارد ارزش منصفانه (Fair Value) دیجی‌کالا معادل 952 میلیون یورو است. با توجه به نرخ برابری دلار و یورو، این برآورد پامگرنت حاکی از آن است که دیجی‌کالا یک میلیارد دلار ارزش داشته و یک یونیکورن به حساب می‌آید.

البته یادآوری این نکته نیز خالی از لطف نیست که دیجی‌کالا حدود ۵ سال پیش (در سال ۱۳۹۶) با رسانه‌ای شدن خبر جذب سرمایه ۱۰۰ میلیون دلاری از IIIC، بیانیه‌ای منتشر و خودش برآورد کرد که در همان سال ۱۳۹۶ قرار است از مرز ارزش یک میلیارد دلار عبور کند. اتفاقی که البته با تضعیف شدید ریال در برابر دلار و رشد بین ۸ الی ۱۰ برابری دلار، محقق نشد. به کلام ساده‌تر، اگر اکنون اعداد یاد شده از سوی پامگرنت و تبدیل شدن دیجی‌کالا به یک یونیکورن را بپذیریم، این اتفاق به دلیل تضعیف ریال سال‌ها با تاخیر انجام شده است.

در این گزارش همچنین به اهداف و دستاوردهای دیجی‌کالا طی یک سال گذشته اشاره شده. برای مثال گفته شده که این شرکت موفق شده بیش از 96 درصد سفارش‌های خود را در زمان مقرر به مشتریان تحویل دهد و به هدف خود یعنی 10.8 میلیون مشتری فعال (بیش از یک سفارش در سال) دست یابد.

سهم بازار «بیش از 70 درصدی کافه بازار»

پامگرنت در بخش دیگری از گزارش خود، آمارهای عملکردی از کافه بازار را منتشر ساخته و آن را «پیشرو بلامنازع استورهای اندرویدی داخل کشور» می‌داند که سهم 70 تا 80 درصدی از این بازار دارد. عددی که دست کم با استناد به آمارهای ارائه شده از سوی «مایکت»، رقیب کافه بازار، آنچنان که باید دقیق به نظر نمی‌آید.

با این حال، با توجه به اینکه پامگرنت به طور مستقیم روی کافه بازار سرمایه‌گذاری نکرده است، خبری از اعداد و ارقام درباره ارزش این شرکت به میان نیامده است. طبق آمارهای گزارش مالی پامگرنت، 2.4میلیون کاربر جدید در سال 1400 جذب کافه‌بازار شده‌اند تا تعداد کاربران آن به نزدیک 54 میلیون کاربر برسد. تعداد توسعه دهندگان نیز 28هزار توسعه دهنده گزارش شده است. به گفته گزارش پامگرنت طی یک سال گذشته همچنین اپلیکیشن و بازی‌های عرضه شده در بازار بیش از 1.92 میلیارد بار دانلود شده‌اند.

دیوار به عنوان زیرمجموعه بازار نیز در سال 1400 پذیرای بیش از 140 میلیون آگهی بوده که این یعنی به طور متوسط روزانه 430 هزار آگهی روی این پلتفرم منتشر می‌شود.

علی‌بابا؛ «رهبر بازار پروازهای بین‌المللی و اقامتگاه‌های داخلی»

از آن جایی که پامگرنت به صورت غیرمستقیم و از طریق مجموعه IIIC در گروه علی بابا سرمایه‌گذاری کرده است، اطلاعاتی در مورد ارزش علی بابا در این گزارش ذکر نشده است. اما همانند کافه بازار، گزارشی از عملکرد این شرکت را منتشر ساخته و سهم بازار علی‌بابا از بازار آنلاین گردشگری در ایران را 31 درصد تخمین زده است.

براساس آمارهای اعلام شده، علی‌بابا که محصولات مختلفی همچون بلیت هواپیما، قطار و اتوبوس و رزرو هتل و تور را در اختیار مشتریانش قرار می‌دهد در سال گذشته 10 میلیون محصول فروش داشته است که نسبت به سال 1399 رشد قابل توجهی دارد.

در این میان علی‌بابا در گزارش سال 1400 خود که به تازگی منتشر کرد، به صورت تفکیکی میانگینی از قیمت محصولات خود را نیز اعلام کرده (تصویر پایین). شاید بتوان با ترکیب اعدادی که در گزارش پامگرنت و گزارش علی بابا ذکر شده به عددهای جدید اما تخمینی رسید. برای مثال اگر میانگین قیمت کل محصولات (ذکر شده در گزارش علی‌بابا) را محاسبه و آن را در میزان فروش محصول (ذکر شده در گزارش پامگرنت) ضرب کنیم، احتمالا علی‌بابا چیزی در حدود 20هزار میلیارد تومان در سال گذشته درآمد داشته است. بایستی توجه داشت این رقم تخمینی بوده و تنها تصویری از درآمد احتمالی علی بابا است.

به گزارش پامگرنت برگردیم؛ این شرکت می‌گوید با وجود چالش‌های کرونا، علی بابا در سال 1400 بیش از یک میلیون مشتری جدید جذب کرده است. این مهم منجر به افزایش سهم بازار در پروازهای بین‌المللی و اقامتگاه‌های داخلی شده و به گفته پامگرنت، علی‌بابا جلوتر از رقبای خود، «تنها رهبر بازار آنلاین» در این بخش‌ها شد.

گفتنی است پامگرنت، GMV علی بابا را حدود 280 میلیون یورو عنوان کرده است.

گزارش پامگرنت از ارزش تخفیفان، شیپور و دیگران

طبق این گزارش، مجموعه پامگرنت به طور مستقیم 43.3 درصد از سهام (به علاوه یک درصد ESOP) شیپور را در اختیار دارد که حدود 18 میلیون یورو ارزش منصفانه آن ذکر شده است. به کلام ساده‌تر، پامگرنت می‌گوید پلتفرم شیپور نزدیک به 40 میلیون یورو ارزش دارد.

در واقع، با توجه به اینکه نرخ یورو نیمایی در اردیبهشت، 26 هزار و 353 تومان بوده است عملا ارزش ریالی شیپور چیزی در حدود هزار میلیارد تومان تخمین زده شده. البته این ارزش در مقایسه با آبان ماه سال گذشته، 7.3 درصد کاهش یافته است.

تخفیفان یکی دیگر از اعضای سبد سرمایه‌گذاری پامگرنت است که در این دوره گزارش، 309هزار یورو به عنوان قسط دوم و آخر سرمایه‌گذاری روی این شرکت پرداخت شده است. ارزش تخفیفان در این گزارش 2.8 میلیون یورو (حدود 76 میلیارد تومان) تخمین زده شده است.

پلتفرم نوار که در زمینه ارائه کتاب‌های صوتی فعالیت می‌کند، از دیگر استارتاپ‌های ایرانی است که پامگرنت روی آن سرمایه‌گذاری کرده است. ارزش این شرکت نیز 21 میلیارد تومان برآورد شده که رقم قابل توجهی است.

دیگر استارتاپ این پرتفو، باهمتا است که یک سرویس پرداخت و دریافت پول برای کسب و کارها و اشخاص به شمار می‌رود. این استارتاپ تمرکز خود را بر روی امنیت و سادگی گذاشته است. باهمتا نیز پیشتر از پامگرنت جذب سرمایه داشته و ارزش آن حدود 6 میلیارد تومان (221 هزار یورو) تخمین زده شده.

البته بر اساس این گزارش، ارزش باهمتا در مقایسه با آبان سال گذشته نیز 42 درصد کاهش یافته است. این در حالی است که طبق گزارش منتشر شده، این شرکت طی سال 1400 رشد درآمدی 100درصدی را تجربه کرده است و رشدهای بیشتری نیز برای سال 1401 پیش‌بینی می‌شود.

گریفون کپیتال یک شرکت مدیریت دارایی را بر عهده دار است و مشاوره‌های سرمایه‌گذاری نیز ارائه می‌کند. ارزش این شرکت نیز حدود 734 میلیارد تومان تخمین زده شده که نسبت به آبان 1400 حدود 4.5 درصد رشد داشته است.