مدیرعامل دیجی‌کالا: فقدان سرمایه‌گذار اصلی‌ترین عامل عدم رشد تجارت الکترونیک در ایران است

مدیرعامل دیجی‌کالا با بیان اینکه نسبت حجم خرده‌فروشی آنلاین به حجم کل خرده‌فروشی در کشور حدود 4 درصد است، گفت اصلی‌ترین عامل پایین‌ بودن این نرخ، حجم کم سرمایه‌گذاری در تجارت الکترونیکی است.

«حمید محمدی»، مدیرعامل دیجی‌کالا در همایش «شرکت‌های دانش بنیان، بازار سرمایه و دورنمای آینده» ضمن مقایسه اقتصاد دیجیتال در ایران و دنیا، آمارهایی از فعالیت شرکت خود طی سال‌های اخیر ارائه کرد.

محمدی با بیان اینکه طی دهه‌های اخیر، استارتاپ‌ها و شرکت‌های تکنولوژی محور جای شرکت‌های دارایی محور صنعتی، معدنی و... را در لیست 10 شرکت بزرگ دنیا گرفتند اظهار داشت این امر نشانگر تغییر پارادایم در خلق ارزش است: «شرکت‌ها دیگر با دارایی، اندازه کارخانه و... ارزش خلق نمی‌کنند. به طور مثال ارزش Airbnb از ارزش سه شرکت هتلدار بزرگ دنیا بیشتر است. همچنین متا نیز از غول نفتی دنیا، ارزش بیشتری دارد.»

به اعتقاد وی اکنون نگرش ارزش آفرین در سرمایه‌گذاری حاکم شده که سود کوتاه مدت را در مقابل رشد قرار داده است:

«در حال حاضر شرکت‌های بزرگ دنیا تنها به خاطر سود کوتاه مدت‌شان ارزش‌گذاری نمی‌شوند. شرکت‌هایی که دارای رشد بیشتر و دارایی فیزیکی کمتر هستند، چشم‌انداز سود بالاتری دارند. این موضوع به خوبی در عملکرد آمازون در دو سه دهه اخیر نمایان است. آمازون در سال 1995 تاسیس شد و بعد از حدود 2 سال از تاسیسش وارد بورس شد. این شرکت برای سالیان سال حتی با وجود عرضه عمومی، زیان‌ده بوده است. اما تنها در سال 2021 سودی 12 برابر کل زیان انباشته تاریخ خودش را توانسته تولید کند. شرکت‌هایی که ارزششان را روی رشد، سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌ها و تولید محصول بنا می‌کنند و سرویسشان را به یک بازار بزرگ ارائه کنند، می‌توانند چنین سودآوری را طی یک سال خلق کنند.

به گفته محمدی ارزش یک برگ سهام آمازون از سال 1997 تا به امروز 1233 برابر شده است.

مدیرعامل دیجی‌کالا در ادامه به وضعیت استارتاپ‌های تکنولوژی محور در بازار سرمایه ایران اشاره کرد و اظهار داشت در لیست 10 شرکت بزرگ بورس ایران، هیچ شرکت تکنولوژی محوری حضور ندارد: «در فروردین 1401 نیز مدیرعامل فرابورس اعلام کرد 43 شرکت دانش بنیان در بورس و فرابورس حضور دارند. شرکت‌هایی که هنوز در میان آن‌ها از فعالین اقتصاد دیجیتال خبری نبود و جمع ارزش همه آن‌ها از ارزش فقط فولاد مبارکه اصفهان پایین‌تر است.»

نگاهی به وضعیت تجارت الکترونیک در ایران

او در ادامه با بیان اینکه نسبت حجم خرده‌فروشی آنلاین به حجم کل خرده‌فروشی، سنجشی برای میزان توسعه یافتگی تجارت الکترونیکی در کشورها است گفت این نسبت در ایران حدود 4 درصد است. نسبتی که در مقایسه با سال گذشته 25 درصد رشد داشته اما این رقم در کشور ترکیه که شباهت‌های زیادی با ایران دارد، چیزی در حدود 9 درصد است.

محمدی اصلی‌ترین علت کوچک بودن این رقم را، نبود سرمایه‌گذاری در این حوزه عنوان کرده و گفت:

«با وجود بستر آماده، ساختار جمعیتی درست، دانش فنی و استعداد خوب، اما حجم سرمایه‌گذاری در این حوزه بسیار کم است. از 15 سال پیش که اولین فروشگاه‌های اینترنتی در ایران ظهور کردند تا به امروز، به صورت خوشبینانه کل سرمایه گذاری در تجارت الکترونیک ایران به 400 میلیون دلار می‌رسد. این در حالی است که در ترکیه فقط در یک راند سرمایه‌گذاری، یک پلتفرم که سهم 50 درصدی از بازار دارد موفق به جذب 750 میلیون دلار سرمایه شده و ارزشی حدود 16.5 میلیارد دلار دارد. از همین رو این رقم 4 درصدی با این حجم سرمایه گذاری بسیار رقم قابل قبولی است.»

او در بخش دیگر سخنان خود به سرمایه‌گذاری روی دیجی‌کالا اشاره کرده و اظهار داشت: «کسب‌وکارمان را با فروش یک پراید دست دوم و با سرمایه‌ای نزدیک به صفر شروع کردیم. کم‌کم رشد ارگانیکی را تجربه کردیم و تاکنون دو راند جذب سرمایه داشتیم. یکی در سال 1391 از شرکت سرآوا و دیگری سال 1396 به مبلغ 100 میلیون دلار از سوی یک صندوق اروپایی.»