داستان تولد علی بابا؛ غول تجارت الکترونیک چین

هلدینگ گروه علی بابا (Alibaba Group) یا به‌اختصار علی بابا یک شرکت فناوری چینی چندملیتی است که در زمینه‌های مختلف فناوری به‌ویژه تجارت الکترونیکی، خرده‌فروشی و اپلیکیشن و سرویس‌های وب فعالیت می‌کند. دفتر مرکزی این شرکت در شهر هانگژو در استان چجیانگ واقع شده است. در این مطلب قصد داریم مهم‌ترین دستاوردها و اتفاقات تاریخچه علی بابا را بیان کنیم تا ببینیم چگونه این ابر شرکت چینی به موفقیت بزرگ کنونی خود دست یافته است

این شرکت در زمینه ارائه خدمات بازار C2C یا Customer to customer (مشتری به مشتری)، خدمات بازار B2B یا business-to-business، خدمات بازار B2C یا business-to-consumer از طریق پرتال وب (وب‌سایت دربردارنده اطلاعات گردآوری‌شده از منابع مختلف همچون ایمیل، انجمن‌ها و موتورهای جستجو)فعالیت می‌کند. از دیگر شاخه‌های فعالیت علی بابا می‌توان به سرویس‌های پرداخت الکترونیکی، موتورهای جستجوی طراحی‌شده برای خرید کالاها و سرویس‌های رایانش ابری اشاره کرد.

به‌طور کلی می‌توان گفت عمده فعالیت این شرکت به فعالیت در حوزه تجارت الکترونیک بین دو یا چند مشتری با بهره‌مندی از خدمات یک شرکت فعال در حوزه کسب‌وکار (C2C)یا بین شرکت‌های مختلف (B2B) و بین شرکت‌ها و مشتریان مختلف (B2C) مربوط می‌شود.

این غول فناوری چینی مالک شرکت‌های تابعه زیادی دارد که هر کدام از آن‌ها در شاخه‌های مختلفی از کسب‌وکار فعالیت می‌کنند. درآمد این شرکت در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۱ بیش از ۱۰۶ میلیارد دلار، سود خالص آن در این دوره مالی بیش از ۲۲ میلیارد دلار و ارزش آن بیش از ۲۵۰ میلیارد بوده است. ارزش این شرکت در حال حاضر ۲۷۲.۵۸ میلیارد دلار است. در نمودار زیر می‌توانید درآمد این شرکت از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲ را مشاهده کنید.

علی بابا در سال ۲۰۱۴ با عرضه سهام خود در بازار بورس نیویورک به یک شرکت سهامی عام تبدیل شد (این شرکت در سال ۲۰۱۹ نیز وارد برد اصلی بورس هنگ‌کنگ شد) و از این طریق توانست سرمایه معادل ۲۵ میلیارد دلار جذب کند. اولین سهم این شرکت با قیمت ۹۲.۷۰ دلار به عموم مردم عرضه شد و حضور این شرکت در بازار بورس باعث شده در حال حاضر سرمایه جاری بازار آن ۲۳۱ میلیارد دلار باشد و عرضه سهام اولیه این شرکت بزرگ‌ترین عرضه سهام اولیه تاریخ بورس به شمار می‌رود.

ابر شرکت چینی هم‌اکنون در صدر فهرست باارزش‌ترین شرکت‌های جهان قرار دارد و در حال حاضر در این فهرست در جایگاه دهم است. در ضمن در رده‌بندی فوربس گلوبال ۲۰۰۰ در سال ۲۰۲۰ در ژانویه ۲۰۱۸ به‌عنوان سی و یکمین شرکت بزرگ جهان نیز معرفی شد. ارزش اقتصادی این شرکت در سال ۲۰۱۸ از مرز ۵۰۰ میلیارد دلار گذشت و پس از رقیب خود شرکت تنسنت، توانست به‌عنوان دومین شرکت آسیایی به چنین موفقیت بزرگی دست پیدا کند.

علی بابا اکنون یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در حوزه خرده‌فروشی و تجارت الکترونیکی است و در زمستان ۲۰۲۰ در رده پنجم بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی نیز قرار گرفت. در ضمن این شرکت اکنون یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های سرمایه ریسک‌پذیر و یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در حوزه سرمایه‌گذاری است. این شرکت با کمک شرکت «آنت گروپ» (Ant Group) که بازوی فناوری مالی علی بابا است، خدمات مالی پشت‌پرده سرویس پرداختی ویزا (Visa) را نیز انجام می‌دهد.

هلدینگ بزرگ چینی اکنون میزبان بزرگ‌ترین بازار B2B یعنی «علی بابا. کام» (Alibaba.com)، بزرگ‌ترین بازار C2C یعنی «تاوباو» (Taobao) و بزرگ‌ترین بازار B2C یعنی «تی‌مال» (Tmall) است. در ضمن این شرکت اکنون مالک بزرگ‌ترین فروشگاه آنلاین و آفلاین عرضه‌کننده محصولات مورداستفاده در تعطیلات سال نو یعنی «سینگل دی» (Single Day) است.

این شرکت در سال ۲۰۱۸ متعهد شد به واردات حجم گسترده‌ای از کالاها با ارزش ۲۰۰ میلیارد دلار به چین از ۱۲۰ کشور و منطقه در جهان کمک کند و یک سال بعد در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد قصد دارد تا سال ۲۰۲۴ با سرمایه‌گذاری ۱۰ تریلیون یوآنی (در حدود ۱.۴۸ تریلیون دلار) ارائه خدمت به بیش از یک میلیارد شهروند چینی از طریق پلتفرم تجاری خود را امکان‌پذیر کند. ارزش کالاهای فروخته‌شده در تمام پلتفرم‌های تجارت الکترونیک علی بابا در سال مالی ۲۰۲۰ از مرز یک تریلیون دلار گذشت که موفقیت بسیار بزرگی برای این شرکت است.

دلیل انتخاب نام علی بابا

نام این شرکت ابرچینی از نام علی بابا از مجموعه داستان‌های فولکلور هزار و یک شب متعلق به خاورمیانه گرفته‌ شده که در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین داستان‌های جهان است. «جک ما» (JackMa) یکی از بنیان‌گذاران علی بابا داستان انتخاب نام علی بابا برای این شرکت را این‌چنین بیان کرده است:

روزی در کافی‌شاپی در سانفرانسیسکو نشسته بودم و به این فکر می‌کردم که علی بابا می‌تواند نام خوبی باشد. در این فکر بودم که گارسون برای گرفتن سفارش آمد. به او گفتم چیزی در مورد علی بابا میدانی که پاسخش مثبت بود. از او پرسیدم در مورد علی بابا چه می‌دانی و او هم به ورد جادویی بیان‌شده در داستان علی بابا و چهل دزد برای باز کردن در غار گنج علی بابا اشاره کرد.

پس از شنیدن این پاسخ از او مطمئن شدم که علی بابا نام مناسبی برای شرکت است و برای اینکه بیشتر مطمئن شوم از مغازه بیرون رفتم و از ۳۰ نفر در همان حوالی پرسیدم در مورد علی بابا چیزی می‌دانند یا نه؟ از میان این افراد هندی‌ها، آلمانی‌ها، ژاپنی‌ها همه علی بابا را می‌شناختند و ورد جادویی داستان علی بابا و چهل دزد برای باز کردن در غار گنج را نیز می‌دانستند.

جک ما معتقد است شخصیت علی بابا دزد نبوده، بلکه تاجری باهوش بوده و به اهالی دهکده نیز کمک می‌کرده است. در ضمن آسان بودن تلفظ کلمه علی بابا یکی دیگر از دلایل انتخاب این نام توسط جک ما برای شرکت بود.

لوگوی علی بابا

شاخص‌ترین بخش لوگوی نارنجی‌رنگ معروف علی بابا، حرف کوچک ɑ (نخستین حرف کلمه Alibaba) است که شکلی شبیه نیم‌رخ صورت انسان در حال لبخند در آن دیده می‌شود. استفاده از چهره در حال لبخند تلویحا به رضایت مشتریان علی بابا اشاره می‌کند. برای طراحی این لوگو از رنگ نارنجی استفاده شده است تا لوگو در تاریکی‌ کامل و در هنگام انعکاس تصویر آن در آب، به‌صورت کاملاً واضح دیده شود. طراحی این لوگو که طراح آن مشخص نیست، از سال ۱۹۹۹ تاکنون تغییری نکرده است.

تولد علی بابا

جک ما و ۱۷ نفر از دوستان و دانش‌آموزانش Alibaba.com را در ۲۸ ژوئن ۱۹۹۹ در آپارتمان جک ما در هانگژو تأسیس کردند. این شرکت کار خود را با جذب سرمایه ۵ میلیون دلاری از تعداد از سرمایه‌گذاران آغاز کرد. پس از ایجاد وب‌سایت Alibaba.com انتظار می‌رفت این وب‌سایت زمینه تقویت بازار تجارت الکترونیکی داخلی را فراهم کند و به یک پلتفرم تجارت الکترونیک عالی برای سازمان‌های چینی (مخصوصاً سازمان‌های کوچک و متوسط) برای تسهیل صدور کالا از چین به بازارهای جهانی و همچنین مقابله با چالش‌ها و مشکلات مرتبط با سازمان تجارت جهانی و پشت سر گذاشتن آن‌ها تبدیل شود.

وب‌سایت علی بابا در همان سال ۱۹۹۹ کار خود را با زبان انگلیسی در زمینه فروش کالا به جمعیت سراسر جهان آغاز کرد در ضمن در همان سال شرکت یک وب‌سایت چینی را که اکنون با آدرس 1688.com در دسترس قرار دارد، با هدف ایجاد یک فروشگاه آنلاین برای فروش کالا در داخل کشور نیز ایجاد کرد.

علی بابا در سال ۲۰۰۰ سرمایه‌ای ۲۰ میلیون دلاری از بانک سرمایه‌گذاری آمریکایی چندملیتی «گلدمن ساکس» (Goldman Sachs) تحت سرپرستی هلدینگ ژاپنی «سافت بانک» (Softbank) دریافت کرد. این شرکت در این سال نخستین دوره کنفرانس «وست لیک سامیت» (west lake summit) را نیز با حضور تعدادی از افراد فعال در حوزه کسب‌وکار و رهبران ایده پرداز برگزار کرد. در سال ۲۰۰۱ نقشه راه علی بابا تعریف و یک سیستم ارزشی متشکل از ۹ اصل ارزشی برای تیم کاری این شرکت مشخص شد. در ضمن در این سال تعداد کاربران ثبت‌نام‌کرده در وب‌سایت Alibaba.com از مرز یک میلیون کاربر عبور کرد.

در سال ۲۰۰۲ علی بابا برای نخستین بار پس از تأسیس خود به سوددهی رسید و سیستم جهانی تجارت الکترونیکی شرکت خود را تقویت کند؛ بنابراین در سال ۲۰۰۳ چندین پلتفرم تجارت الکترونیکی جدید توسط علی بابا راه‌اندازی شد که شامل فروشگاه آنلاین چینی تاوباو، سرویس پرداخت آنلاین و پرداخت موبایلی «علی پی» (Alipay)، «علی ماما» (Alimama.com) و لینکس (Lynx) می‌شد. تمام این پلتفرم‌ها موفقیت خوبی به دست آورده‌اند. طبق اعلام سایت الکسا فروشگاه تاوباو هشتمین سایت پربازدید در سال ۲۰۲۱ بوده است.

در سال ۲۰۰۳ ای‌بی (eBay) حضور خود در چین را گسترش داد و مسئولان این فروشگاه اینترنتی پیشنهاد خرید سهام تاوباو را به جک ما دادند؛ اما او به دلیل اینکه این فروشگاه اینترنتی آمریکایی را رقیبی بزرگ برای خود می‌دید، این پیشنهاد را نپذیرفت که البته تصمیم درستی هم بود؛ زیرا عملکرد تاوباو در بازار تجارت الکترونیک چین بهتر از ای‌بی بود و این فروشگاه حتی موفق شد بخشی از مشتریان ای‌بی را به شکل فزاینده‌ای مجذوب خود کند.

درنهایت در رقابت بین ای‌بی و تاوباو، تاوباو پیروز شد و رقیب خود را از میدان رقابت تجارت الکترونیک چین بیرون راند و ای‌بی بخش «وب چین» (China Web) را که دیگر هیچ سودی برای فروشگاه نداشت، در چین تعطیل کرد.

علی بابا در فوریه ۲۰۰۴ موفق به جذب سرمایه ۸۲ میلیون دلاری از شرکت‌های سرمایه‌گذار در حوزه اینترنت در چین شد. غول تجارت الکترونیک چین در این سال نخستین دوره نشست سالانه کارآفرینان به نام اینترپرنر سامیت (entrepreneur summit) را با حضور تعدادی از کارآفرینان فعال در حوزه ایجاد مشاغل اینترنتی برگزار کرد.

یکی دیگر از مهم‌ترین اتفاقات سال ۲۰۰۴، معرفی و رونمایی از آلیوانگ‌والنگ (Aliwangwang)، یک ابزار پیام‌رسان آنی ایجادشده بر پایه بهره‌مندی از کامپیوتر شخصی برای تسهیل چت متنی، صوتی و تصویری بین فروشنده و خریدار، توسط علی بابا بود.

ورود به حوزه پرداخت الکترونیکی

یکی از اتفاقات مهم تاریخچه علی بابا در سال ۲۰۰۴، راه‌اندازی علی پی، سرویس پرداخت و سپرده‌گذاری دیجیتالی اختصاصی علی بابا بود. این سرویس پرداختی که یک سرویس پرداخت موبایلی نیز محسوب می‌شود، موفق شد در سال ۲۰۱۳ از پی پال که تا آن زمان بزرگ‌ترین سرویس پرداخت موبایلی جهان بود، پیشی بگیرد. در سال ۲۰۲۰ تعداد کاربران علی پی از مرز ۱.۳ میلیارد نفر گذشت و اکنون ۸۰ میلیون تاجر از آن استفاده می‌کنند. علی‌پی اکنون در کشورهای زیادی ازجمله بنگلادش، هنگ‌کنگ، ژاپن، فیلیپین، سنگاپور، کره جنوبی، ویتنام، استرالیا، آمریکا، کانادا، ایسلند، ایتالیا، نروژ و روسیه استفاده می‌شود.

این سرویس پرداخت با چند سرویس پرداختی بزرگ دیگر ازجمله ویسا و مستر کارت مشارکت نیز دارد و پرداخت وجه با استفاده از آن در وب‌سایت فروشگاه‌های تاوباو، تی مال و بیش از ۴۰ هزار فروشگاه محلی آنلاین چینی دیگر امکان‌پذیر است.

از ویژگی‌های شاخص علی‌پی می‌توان به امکان‌پذیر بودن پرداخت صورتحساب‌های کارت‌های اعتباری، مدیریت حساب بانکی، انتقال اعتبار در شبکه بلاک چین بدون نیاز به واسطی مانند بانک، انتقال الکترونیکی وجه، پرداخت هزینه‌های مکالمه، خرید بلیط اتوبوس و مترو، سفارش غذا، اجاره خودرو و خرید بیمه، فضای ذخیره‌سازی و سند دیجیتالی تشخیص هویت اشاره کرد.

در ضمن این سرویس پرداختی برای پرداخت مبلغ قبوض آب و برق، کارمزد املاک، اشتراک کانال‌های تلویزیونی، شهریه و جریمه نیز قابل‌استفاده است. در سال ۲۰۰۹ کارت اعتباری علی‌پی نیز با پشتیبانی از ۳۹ بانک داخل معرفی و عرضه و به یکی از محبوب‌ترین ابزار برای بازپرداخت اقساط وام تبدیل شد. در ضمن این کارت اعتباری از قابلیت کسر خودکار مبلغ اقساط از کارت مشتری نیز پشتیبانی می‌کند.

در سال ۲۰۱۹ علی بابا سرویسی تحت عنوان «تورپس« (Tourpass) را راه‌اندازی کرد که کاربران غیر چینی با استفاده از آن می‌توانستند با شارژ حساب کاربری اپلیکیشن سرویس پرداخت موبایلی علی پی، با ارز کشور خود (به میزانی که معادل یوآن موردنظر برای پرداخت باشد)، از خدمات این سرویس موبایلی استفاده کنند.

با آغاز پاندمی کرونا در سال ۲۰۲۰ علی پی یک سرویس اسکنر کد QR برای تشخیص مبتلا بودن یا نبودن افراد مختلف به ویروس را راه‌اندازی کرد. برای ارائه خدمات این سرویس، از یک سیستم برای ایجاد سریع کدهای QR استفاده و سپس کدهای ایجادشده به‌صورت یک برچسب روی لباس افراد نصب می‌شد. کدها پس از اسکن شدن متناسب با وضعیت سلامتی فردی که به آن متصل بودند و موقعیت مکانی او، در نمایشگر موبایل با رنگ‌های سبز و قرمز نمایش داده می‌شدند. از این سرویس برای بررسی مبتلا بودن یا نبودن افراد در حال ورود به مکان‌های عمومی استفاده می‌شود و درصورتی‌که کد QR آن‌ها قرمز می‌شد، از ورود آن‌ها به محل جلوگیری می‌شد.

سرمایه‌گذاری یاهو در علی بابا

در سال ۲۰۰۵ موفقیت بزرگ دیگری برای علی بابا رقم خورد , آن هم سرمایه‌گذاری یاهو در این شرکت بود. این غول فناوری آمریکایی با خرید ۴۰ درصد از سهام علی بابا به ارزش یک میلیارد دلار، سرمایه‌گذاری بزرگی در این شرکت انجام شد.

ایجاد پلتفرم فناوری بازاریابی علی ماما

علی بابا در سال ۲۰۰۷ علی ماما پلتفرم فناوری بازاریابی اختصاصی علی بابا را ایجاد کرد که امکان بهره‌مندی فروشندگان از خدمات فروشگاه آنلاین علی بابا در کامپیوترها و دستگاه‌های موبایل را فراهم می‌کند.

راه‌اندازی وب‌سایت تی‌مال

در سال ۲۰۰۸ فروشگاه آنلاین تی‌مال، وب‌سایت زیرمجموعه تاوباو ایجاد شد. تی‌مال به‌عنوان پلتفرمی برای فروشندگان چینی و بین‌المللی برای فروش کالاهای برند به شهروندان سرزمین اصلی چین، هنگ‌کنگ، ماکائو و تایوان ایجاد شد. این سایت اکنون ماهانه بیش از ۵۰۰ میلیون کاربر فعال دارد و طبق اعلام رده‌بندی الکسا در سال ۲۰۲۱ سومین وب‌سایت پربازدید جهان بوده است

ایجاد سرویس ابری علی بابا کلود

در سال ۲۰۰۹ در دهمین سالگرد تأسیس علی بابا، سرویس ابری اختصاصی علی بابا یعنی علی بابا کلود (Alibaba Cloud) یا علی کلود (Ali Cloud) راه‌اندازی شد. این اتفاق یکی از مهم‌ترین اتفاقات تاریخچه علی بابا محسوب می‌شود و سرویس ابری علی کلود جزو بزرگ‌ترین دستاوردهای این شرکت است.

کاربران این سرویس می‌توانند از خدمات ارزشمندی ازجمله رایانش ابری در مقیاس گسترده، ذخیره‌سازی اطلاعات در فضای ابری و پردازش کلان داده‌ها برای کاربران سراسر جهان بهره‌مند شود. دیگر خدمات علی کلود شامل خدمات مرتبط با تجارت الکترونیکی، دیتاسنتر، اینترنت اشیا، ذخیره‌سازی اشیا یا Object storage (روشی برای ذخیره‌سازی حجم زیادی از داده‌های بدون ساختار و غیرقابل سازمان‌دهی مثل داده‌های ارتباطی) و سفارشی‌سازی داده‌های قابل مدیریت از صفحه وب علی بابا می‌شود.

در ضمن بهره‌مندی از خدمات پلتفرم متن‌باز کوبرنتیز (Kubernetes) که پلتفرمی برای مدیریت مجموعه‌ای از کدهای نرم‌افزاری و خدمات مورداستفاده برای تسهیل پیکربندی و اتوماسیون توسعه محسوب می‌شود، نیز با استفاده از سرویس ابری علی کلود امکان‌پذیر است.

سرویس ابری علی بابا سرویس بسیار گسترده‌ای است و دیتاسنترهای مورداستفاده برای ارائه خدمات آن در سراسر خاک چین و سراسر نقاط جهان ازجمله شهرهای سنگاپور، سیدنی، کوالالامپور، جاکارتا، بانکوک، بمبئی، توکیو، سئول، ویرجینیا، فرانکفورت، لندن، دوبی و کشور فیلیپین و قلب فناوری آمریکا یعنی سیلیکون ولی پراکنده شده‌اند.

لازم به ذکر است علی کلود با مشارکت دانشگاه علوم اجتماعی سنگاپور (Singapore University of Social Sciences)، برنامه آموزشی تأییدشده‌ای برای آموزش عالی را آغاز کرده است. دانشگاه‌ها و مؤسسات علمی معتبر زیادی در چین و کشورهای جنوب شرقی آسیا ازجمله مالزی و اندونزی در این برنامه آموزشی با علی بابا مشارکت می‌کنند.

علی کلود در رویداد MWC 2019 رویکرد مبتکرانه Tech for Change initiative (به معنی فناوری برای تغییر) را معرفی کرد. هدف سرویس ابری علی کلود از ایجاد این رویکرد مقابله با مشکلات اجتماعی جهان و چالش‌های مانع انجام اقدامات بشردوستانه در حوزه‌هایی مثل آموزش، توسعه اقتصادی و مسائل زیست‌محیطی است.

این سرویس ابری یک پلتفرم رقابت هوش مصنوعی به نام «تیانچی» (Tianchi) نیز ایجاد کرده که تاکنون چندین دوره رقابت در حوزه بهره‌مندی از قابلیت‌های هوش مصنوعی برگزار کرده است. این رقابت‌ها شامل سه مسابقه ایجاد الگوریتم هوش مصنوعی برای پیش‌بینی زلزله (AETA Earthquake Prediction AI Algorithm Competitio)، توسعه کم کد (Low-Code Development Contest) و ایجاد وب‌سایت‌های مبتکرانه و ارائه راه‌حل‌های با استفاده از ابزار توسعه کم کد (Re-Cloud Challenges) در سال ۲۰۲۲، مسابقه ایجاد یک مدل یادگیری ماشینی جهت پیش‌بینی پاسخ درمانی بیماران مبتلا به بیماری چشمی آدم ماکولای دیابتی (2021 APTOS Big Data Competition) و مسابقه پیش‌بینی آب‌وهوا با هوش مصنوعی (intelligent Weather Forecast for Better life) در سال ۲۰۲۱ می‌شود.

یکی دیگر از اقدامات مهم علی کلود راه‌اندازی پلتفرم کد سبز یا گرین کد (Green Code) توسط ۵۰ نفر از مهندسان این سرویس در یک دوره هزارساعته بود. این پلتفرم به مهندسان اجازه می‌دهد خدمات و پشتیبانی‌های فنی لازم برای انجام موفقیت‌آمیز طرح‌های خیریه را ارائه دهند. بیش از ۴ هزار نفر مهندس داوطلب ارائه خدمات فنی لازم برای تحقق برنامه‌های خیریه از طریق این پلتفرمَ، در آن ثبت‌نام کردند.

این سرویس ابری در سال ۲۰۱۷ یک دستیار مجازی اختصاصی متن‌باز به نام «علی‌جین» (AliGenie) عرضه کرد که در اسپیکر هوشمند اختصاصی علی بابا به نام تی‌مال جین به کار گرفته شد.

از دیگر اقدامات مهم علی کلود می‌توان به معرفی یک پردازنده ۶۴ بیتی ۱۶ هسته‌ای ۲.۳ گیگاهرتزی ۱۲ نانومتری با معماری RISC-V به نام XuanTie-910 (خوان تای-۹۱۰) توسط آن اشاره کرد که یکی از شرکت‌های زیرمجموعه علی بابا به نام «تی-هد» (T-Head) آن را طراحی کرده است . علی بابا ادعا می‌کند این پردازنده از پردازنده ARM-Cortex-A73 قوی‌تر است.

در ضمن تی هد یک شتاب‌دهنده هوش مصنوعی ۱۲ نانومتری به نام Hanguang 800 (هانگوانگ 800) با ۱۷ میلیارد ترانزیستور با قابلیت استنتاج ۷۸۵۶۳ تصویر در ثانیه نیز تولید کرده است.

بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در سال ۲۰۲۲ فرمان بررسی پژوهش در مورد خطرات بالقوه علی کلود توسط آژانس امنیت ملی آمریکا را به‌منظور کسب اطمینان از دسترسی یا عدم دسترسی دولت چین به اطلاعات ذخیره‌شده کلاینت‌های آمریکا صادر کرد

برگزاری نخستین جشنواره خرید جهانی علی بابا

در سال ۲۰۰۹ نخستین جشنواره خرید جهانی ۱۱. ۱۱ علی بابا (11.11 Global Shopping Festival) با حضور ۲۷ تاجر با هدف افزایش آگاهی در مورد مزایای خرید آنلاین برگزار شد و بیش از ۲۹۰ هزار برند در این جشنواره حاضر بودند

راه‌اندازی فروشگاه آنلاین عرضه کالاهای دارای تخفیف ویژه

در سال ۲۰۱۰ یک فروشگاه اینترنتی زیرمجموعه فروشگاه تاوبو تحت عنوان «جوهواسوان» (Juhuasuan) به‌منظور فروش کالا با تخفیف ویژه به مدت محدود معرفی و راه‌اندازی شد. این فروشگاه نیز در سال ۲۰۱۱ همچون تی‌مال به پلتفرمی مستقل تبدیل شد.

راه‌اندازی فروشگاه آنلاین علی اکسپرس

در سال ۲۰۱۰ شاهد اتفاق بزرگی در تاریخچه علی بابا بودیم و آن هم راه‌اندازی فروشگاه آنلاین جهانی «علی اکسپرس» (Ali Express) بود. این فروشگاه زمینه فروش کالاهای تولیدشده توسط تولیدکنندگان چینی و تولیدکنندگان سایر نواحی مثل تولیدکنندگان اندونزیایی خرده‌پا به جمعیت سراسر جهان را فراهم کرد. در ضمن در این سال علی بابا اعلام کرد ازاین‌پس ۰.۳ درصد از درآمد سالانه خود را به ترویج آگاهی‌های زیست‌محیطی و مراقبت از محیط‌زیست در چین و سراسر جهان اختصاص خواهد داد.

تأسیس بنیاد علی بابا (بنیاد جک ما)

در سال ۲۰۱۱ شاهد اتفاق بزرگی در تاریخچه علی بابا یعنی بنیاد علی بابا (Alibaba Foundation) بودیم (این بنیاد به نام بنیاد جک ما نیز شناخته می‌شود) که اکنون در زمینه آموزش، کارآفرینی، سلامت و درمان، حفاظت از محیط‌‌‌زیست، رهبری زنان و راه‌حل‌هایی برای رفع نیازها و مشکلات مرتبط با مسائل اجتماعی فعالیت می‌کند.

در کل هدف این بنیاد بهتر کردن محیطزیست جهان، تبدیل جهان به مکانی بهتر برای زنان، آموزش کودکان و رفع معضل بیکاری تا جای ممکن ایجاد شده است. بنیاد علی بابا تمام کارکنان این شرکت را تشویق می‌کند در هر سال حداقل سه یا چهار ساعت از وقت خود را صرف پروژه‌های خیریه کنند و مجموع مدت‌زمان ساعات اختصاص‌یافته برای انجام چنین پروژه‌هایی در سال ۲۰۱۵ به ۴۸۳ هزار ساعت رسید.

موفقیت چشمگیر تاوباو

در ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۱۲ میزان کل فروش تاوباو از مرز ۱۴۸ میلیارد دلار گذشت که موفقیت تحسین‌برانگیزی برای این فروشگاه بود. این فروشگاه در سال ۲۰۱۳ سالگرد ده‌سالگی تأسیس خود را جشن گرفت. علی بابا در سال ۲۰۱۱ اپلیکیشن موبایل تاوباو را نیز منتشر و عرضه کرد.

غول تجارت الکترونیک چین در سال ۲۰۲۰ نیز یک اپلیکیشن موبایل به نام «تاوباو دیلز» (Taobao Deals) ایجاد کرد که کاربران تاوباو می‌توانند از آن برای خرید صنایع‌دستی و خرید کالاها از تولیدکنندگان آن‌ها به‌صورت مستقیم استفاده کنند.

میزان کاربران فعال این اپلیکیشن در کمتر از یک سال از مرز ۱۰۰ میلیون نفر گذشت. در سال ۲۰۲۱ این فروشگاه اینترنتی با مشارکت تی‌مال اقدامات پشتیبانی‌کننده‌ای مثل افتتاح مراکز مدیریت و انجام فعالیت‌های تجاری این فروشگاه، اعطای امتیازات برای پول‌های سپرده‌گذاری‌شده و ارائه رایگان ابزار بازاریابی و تحلیلی به‌منظور تقویت راندمان عملیاتی افراد فعال در حوزه کسب‌وکار انجام داد

ایجاد پلتفرم پیام‌رسانی لایوانگ

علی بابا در راستای بهره‌مندی از مزایای اینترنت موبایل برای کسب درامد، پلتفرم پیام‌رسانی و دوست‌یابی «لایوانگ» (Laiwang) را در سال ۲۰۱۲ ایجاد کرد که پلتفرمی شبیه به وی‌چت است.

ورود به حوزه فروش فیزیکی‌ و بهره‌مندی از مزایای اینترنت موبایل برای کسب درآمد

در سال ۲۰۱۳ علی بابا تصمیم گرفت دو رویکرد عمده را دنبال کند. نخست آنکه با توجه به گسترش استفاده از اینترنت موبایل، اقداماتی انجام دهد که بتواند با بهره‌مندی از مزایای اینترنت موبایل نیز کسب درآمد کند و دوم اینکه در کنار تجارت الکترونیکی و آنلاین، وارد حوزه تجارت آفلاین و فیزیکی متداول نیز بشود.

دنبال کردن این رویکردها باعث شد سال ۲۰۱۳ سال خوبی برای این شرکت باشد و موفقیت‌های بزرگی برای آن رقم بخورد. راه‌اندازی پلتفرم تدارکاتی «ساینا نتورک» (Cainiao Network) یکی از این موفقیت‌های علی بابا بود. این پلتفرم که در قالب یک شرکت ایجاد شد، از همان ابتدا مشارکت خود را با ۸ شرکت دیگر آغاز کرد و این اتفاق باعث شد در سال ۲۰۱۸ نام آن در فهرست شرکت‌های چینی با ارزش یک میلیارد دلاری قرار بگیرد. ساینا نتورک تحویل کالا به هر نقطه از خاک چین تنها در مدت ۲۴ ساعت پس از سفارش کالا را تضمین می‌کند. میزان سهام علی بابا از این پلتفرم در سال ۲۰۱۸ به ۵۱ درصد رسید که میزان قابل‌توجهی است.

 در این سال اتفاق جالب دیگری برای علی بابا رقم خورد و لی چوان (Li Chuan)، یکی از چهره‌های شاخص علی بابا در زمینه بازاریابی، تصمیم گرفت در راستای رویکرد ترکیب کسب‌وکار آنلاین و آفلاین با یکدیگر در حوزه فعالیت خود، با مشارکت یکی از شرکت‌های ساخت‌وساز چینی به نام واندا گروپ (Wanda Group)، یک فروشگاه فیزیکی عرضه‌کننده آجر و ملات راه‌اندازی کند.

خرید فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌های زنجیره اینتایم گروپ (Intime Retail Group) یکی دیگر از اقدامات شاخص علی بابا در سال ۲۰۱۴ در راستای رویکرد ترکیب تجارت آنلاین و آفلاین با یکدیگر بود. این فروشگاه‌های زنجیره‌ای در زمینه فروش کالاهای مصرفی، پوشاک، پاپوش‌ها، جواهرات، لوازم‌آرایشی، چمدان، پوشاک ورزشی، اثاثیه منزل وسایل و لوازم برقی فعالیت می‌کنند.

اینتایم گروپ که در سال ۲۰۰۷ وارد فهرست بورس هنگ‌کنگ شد، در پایان سال ۲۰۱۳ دارای ۲۸ مغازه و ۸ مرکز خرید بود. پرداخت وجه در فروشگاه‌ها و مراکز خرید متعلق به این شرکت، با بهره‌مندی از سرویس پرداختی علی‌پی امکان‌پذیر است. یکی دیگر از اقدامات حائز اهمیت علی بابا در این سال راه‌اندازی وب‌سایت «تی‌مال گلوبال» (Tmall Global) بود که زمینه عرضه مستقیم کالاهای برندهای بین‌المللی به مردم چین را فراهم کرده است.

علی بابا در سال ۲۰۱۴ نیز در راستای بهره‌مندی از مزایای اینترنت موبایل پلتفرم برای کسب درامد، شرکت «آتونوی» (AutoNavi)، شرکت فعال در حوزه ارائه راه‌حل‌های مرتبط با تهیه نقشه دیجیتالی، مسیریابی و موقعیت‌یابی را نیز خرید.

در ضمن غول تجاری چینی در این سال در مسیر دنبال کردن رویکرد مذکور، بازی‌های موبایل را در اپلیکیشن موبایل لایوانگ و تاوباو منتشر کرد. غول فناوری چینی در سال ۲۰۱۳ یک موتور جستجوی مختص پلتفرم موبایل به نام «شنما» (Shenma) را نیز معرفی و عرضه کرد.

خرید شرکت «یوسی وب» (UC Web)، شرکت فعال در حوزه ارائه‌دهنده مرورگر وب موبایل، توزیع بازی‌های موبایل، ارائه پلتفرم ارتباطی موبایل (یوسی یونین یا UC Union) و ارائه اخبار (یوسی نیوز یا UC News)، از دیگر اقدامات علی بابا برای کسب درآمد با بهره‌مندی از قابلیت‌های اینترنت موبایل بود.

راه‌اندازی آنت گروپ

 شرکت آنت گروپ، بازوی فناوری مالی علی بابا و شرکت پشتیبان‌کننده سرویس پرداختی علی‌پی، نیز در سال ۲۰۱۴ فعالیت خود را شروع کرد. هدف این شرکت حمایت از تحول دیجیتالی کسب‌وکارهای مختلف و تسهیل همکاری دیجیتالی بین صنایع مختلف در سراسر جهان و کمک به تجار برای بهتر کردن ارتباط با مشتریان خود در سراسر جهان ایجاد شده است.

گسترش فعالیت در بخش گردشگری

یکی دیگر از اتفاقات قابل‌توجه تاریخچه علی بابا در سال ۲۰۱۴ مستقل شدن بخش گردشگری تاوباو (Taobao Travel) و تبدیل آن به یک آژانس گردشگری تحت عنوان علی‌تریپ (Alitrip) بود که امروزه فیلیگی (Fliggy) نام دارد. فیلیگی اکنون یکی از محبوب‌ترین آژانس‌های گردشگری در چین است و ۲۷۰ میلیون کاربر دارد.

خدمات فیلیگی شامل رزرو هتل، ارائه برنامه سفر برای سفرهای داخلی و خارجی، رزرو تورهای گشت، رزرو رستوران و رزرو خدمات مختلف هتل می‌شود. محبوبیت این آژانس مسافرتی به‌قدری زیاد است که هر گردشگر چینی سر زدن به وب‌سایت آن قبل از سفر را واجب می‌داند.

درضمن شرکت در سال ۲۰۱۶ با مشارکت هتل‌های زنجیره‌ای «ماریوت اینترنشنال» (Marriott International)، شرکت فعال در زمینه هتلداری، مهمان‌نوازی و مدیریت بر اماکن اقامتی و رستوران‌های زنجیره‌ای، وارد سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر شد تا فعالیت خود را در زمینه گردشگری گسترش دهد و تجربه بهتری برای گردشگران چینی به ارمغان بیاورد.

بنیان‌گذاری شرکت فیلم‌سازی علی بابا

ابر شرکت چینی در اواخر سال ۲۰۱۴ تصمیم گرفت فعالیت در حوزه ساخت فیلم و سریال و برنامه‌های تلویزیونی را نیز آغاز کند و در راستای این تصمیم بخش عمده‌ای از سهام شرکت فیلم‌سازی «چین ویژن مدیا» (ChinaVision Media) را که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فیلم‌سازی چین بود، خرید و نام آن را به «علی بابا پیکچرز» (Alibaba Pictures) تغییر داد. این شرکت در سال ۲۰۱۵ با ارزشی در حدود ۹.۶ میلیارد دلار، بزرگ‌ترین شرکت فیلم‌سازی چین بود.

علی بابا پیکچرز در سال ۲۰۱۵ فعالیت در زمینه ساخت فیلم، سریال و برنامه‌های تلویزیونی را به‌عنوان توزیع‌کننده، سرمایه‌گذار و تولیدکننده آغاز کرد. از موفقیت‌های ارزنده علی بابا پیکچرز می‌توان به تأمین بودجه ۲۳ فیلم در سال ۲۰۱۹ و مشارکت در ساخت فیلم‌های بلاک‌باستری مثل «مأموریت: غیرممکن – فال‌اوت» (Mission: Impossible – Fallout)، «مأموریت: غیرممکن – ملت یاغی» (Mission: Impossible – Rogue Nation) و «شبی در موزه، کمونره دوباره برمی‌خیزد» (Night at the Museum: Kahmunrah Rises Again) اشاره کرد. علی بابا در سال ۲۰۱۹ مالک بخش عمده‌ای از علی بابا پیکچرز شد

ایجاد پلتفرم فضای کار مشارکتی دینگتاک

علی بابا در سال ۲۰۱۵ پلتفرم فضای کاری مشارکتی و گروهی خود یعنی «دینگتاک» (Dingtalk) را ایجاد کرد. این پلتفرم ارتباطی در قالب اپلیکیشن برای سیستم‌عامل‌های اندروید، iOS، ویندوز و مک عرضه شده است و اپلیکیشن موبایل آن با بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اپلیکیشن‌های ارتباطی و مدیریتی چین معرفی شد.

دینگتاک با تمرکز برای برقراری ارتباط بین کسب‌وکارها ایجاد شده است. این پلتفرم دارای یک سازمان است که در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد سخت‌افزارهایی مثل وسایل قابل‌استفاده برای تشخیص هویت هوشمند و دیجیتال عرضه کرده است که با استفاده از آن‌ها می‌توان هویت کارکنان را در هنگام ورود به محل کار با روش‌های تشخیص هویت زیست‌سنجشی مثل تشخیص اثرانگشت و تشخیص چهره احراز کرد.

با استفاده از اپلیکیشن دینگتاک ارسال پیام متنی و صوتی و همچنین ارسال عکس، فایل و اس‌ام‌اس و برقراری تماس صوتی امکان‌پذیر است. دینگ‌تاک یک سرویس ایمیل اختصاصی به نام «دینگ‌میل« (Dingmail) نیز دارد.

از دیگر ویژگی‌های شاخص دینگتاک می‌توان به امکان دسترسی به تمام مخاطبان سازمانی تنها با استفاده از یک پلتفرم آنلاین، قابلیت برگزاری کنفرانس صوتی آنلاین با حضور ۳۰ نفر، قابلیت مدیریت امور کاری داخلی یک سازمان یا اداره، ثبت اطلاعات مرتبط با این فعالیت‌ها از خروجی گرفتن از آن‌ها و برخورداری از امنیت بالا (اطلاعات این اپلیکیشن با استفاده از استانداردهای امنیتی SSL و TSL رمزگذاری می‌شوند) اشاره کرد.

علی بابا در سال ۲۰۲۱ استفاده از امکانات این پلتفرم را برای کاربران علی کلود نیز فراهم کرد. اکنون کاربران این سرویس ابری می‌توانند از قابلیت‌های پیشرفته مشارکت گروهی در فضای ابری بهره‌مند شوند و برای تسهیل تحول دیجیتالی کسب‌وکار خود به سرویس تجزیه‌وتحلیل اطلاعات آنالیتیک علی کلود (Alibaba Cloud’s analytics) و قابلیت‌های هوش مصنوعی ایجاد شده در این سرویس ابری برای این منظور به‌راحتی دسترسی پیدا کنند.

علی بابا در سال ۲۰۱۷ با مشارکت شرکت آنت گروپ، با تأسیس شرکت خدمات محلی «کوبی» (Koubei company)، در حقیقت یک سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر انجام داد. هدف از ایجاد این شرکت تشویق فروشندگان محلی به استفاده از پلتفرم‌های فروش آنلاین و پیشنهاد ارائه فرصت‌های تجاری جدید به آن‌ها بود؛ به‌عنوان‌مثال فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌توانستند با بهره‌مندی از خدمات این شرکت مشتریان بیشتر را جذب کنند یا راحت‌تر در دسترس مردم قرار گیرند. تسهیل تحویل اجناس خریداری‌شده به مشتریان نیز با استفاده از خدمات این شرکت امکان‌پذیر بود.

ورود به حوزه سلامت و درمان

یکی دیگر از اتفاقات مهم تاریخچه علی بابا در سال ۲۰۱۵ کسب مالکیت بخش عمده از شرکت علی بابا هلث (Alibaba Health) یا «علی هلث» (Ali Health)، شرکت فعال در حوزه سلامت و درمان بود. از خدمات این شرکت می‌توان به فروش آنلاین مکمل‌های سلامت و دارو تجویزی و غیرتجویزی از طریق داروخانه علی بابا (Alibaba Health Pharmacy) و فروشگاه بین‌المللی علی بابا هلث برای عرضه محصولات در تمام نقاط دنیا (Alibaba Health Overseas Flagship Store)، ارائه مشاوره سلامت، نظارت دیجیتالی بر وضعیت سلامتی و کنترل، تحویل سریع دارو و رزرو نوبت واکسن می‌شود.

علی بابا هلث درواقع بازوی علی بابا در حوزه کسب‌وکار مرتبط با سلامت و درمان است. ۵۷ درصد از سود علی بابا مربوط به این شرکت و دو شرکت زیرمجموعه آن است. چشم‌انداز آینده این شرکت تسهیل طبابت با استفاده از فناوری کلان داده، هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های مرتبط جدید مرتبط با حوزه سلامت و درمان مثل بیمارستان اینترنتی، استفاده از اینترنت با هدف بهره‌مندی عموم مردم از خدمات مرتبط با سلامت درمان با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه و منصفانه و همچنین تسهیل دسترسی عموم مردم به این خدمات است.

علی بابا هلث داروهایی با برندهای مطرح و شناخته‌شده را عرضه می‌کند و فروشگاه‌های آنلاین آن سالانه بیش از ۶۵ میلیون کاربر فعال دارد. جالب است بدانید که علی بابا هلث در راستای مقابله با بیماری‌های صعب‌العلاج اقدامات مؤثری انجام داده و داروهای ضد سرطان شرکت داروسازی آسترازنکا در سال ۲۰۲۰ برای نخستین بار در داروخانه‌های این شرکت عرضه شدند.

فروشگاه تأمین کالا

یکی دیگر از اقدامات قابل‌توجه علی بابا در سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی یک فروشگاه تأمین کالا به نام «لینگشوتانگ» (Lingshoutong) است که کالاهای موردنیاز مغازه‌های کوچک و خرده‌فروش را که معمولاً توسط خانواده‌ها اداره می‌شوند (مثل رستوران‌های کوچک، تعمیرگاه‌ها و مغازه‌های کوچک خرده‌فروشی)، تأمین می‌کند.

راه‌اندازی صندوق کارآفرینی

علی بابا در سال ۲۰۱۵ صندوق کارآفرینی علی بابا (Entrepreneurs Fund) را برای هنگ کنگ و تایوان معرفی و راه‌اندازی کرد. این صندوق یک سازمان غیرانتفاعی برای تأمین سرمایه لازم برای کارآفرینان و افراد جوان دارای ایده‌های ناب ساکن هنگ‌کنگ و تایوان و ارائه راهنمایی‌ها و مشاوره‌های لازم به این افراد جهت کمک به آن‌ها به‌منظور تسهیل و تسریع تحقق اهداف تجاری این افراد و ارتباط بین چنین افرادی است.

سرمایه‌گذاری این صندوق در هنگ‌کنگ مبلغی در حدود ۱۲۷.۴ میلیون دلار و در تایوان مبلغی در حدود ۳۳۴.۵ میلیون دلار بوده است. سرمایه این شرکت از طریق طرح‌های سرمایه‌گذاری در اختیار شرکت‌های تجاری نوپا با ایده‌های مبتکرانه قرار می‌گیرد. طبق گفته مسئولان این صندوق این سرمایه‌ها با هدف رشد کسب‌وکارهای نوپا، در پلتفرم تجارت الکترونیک علی بابا و سایر پلتفرم‌ها رایانش ابری و امور تدارکات توزیع می‌شود.

همان‌طور که گفتیم صندوق کارآفرینی علی بابا ایده‌های تکمیل‌کننده‌ای را نیز در اختیار صاحبان کسب‌وکارهای نوپا قرار می‌دهد. در ضمن این صندوق فناوری‌ها، اپلیکیشن‌ها و اطلاعات لازم برای تقویت اکوسیستم علی بابا و همچنین رشد کسب‌وکارهای موجود در این اکوسیستم را نیز فراهم می‌کند. صندوق کارآفرینی علی بابا برای انتخاب شرکت‌های واجد شرایط دریافت سرمایه، از مدیران سرمایه‌گذار مستقل کمک می‌گیرد.

سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌های این شرکت نیز دوباره وارد چرخه سرمایه‌گذاری‌های جدید می‌شود تا روند سرمایه‌گذاری همیشه ادامه داشته باشد. مسئولان صندوق کارآفرینی علی بابا بیشتر متمایل به سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای فعال در حوزه‌های کلان داده، فناوری پاک (هرگونه فعالیت پردازشی، محصول یا سرویس کاهش‌دهنده اثرات زیست‌محیطی منفی از طریق تقویت بهره‌وری انرژی)، تجارت الکترونیک، آموزش، فناوری مالی، سلامت و درمان، اینترنت اشیا، خدمات تدارکات، رسانه و سرگرمی و نرم‌افزار و امنیت است؛ اما سایر کسب‌وکارها نیز می‌توانند از سرمایه این صندوق بهره‌مند شوند.

معرفی و عرضه اسپیکر هوشمند

علی بابا در سال ۲۰۱۷ اسپیکر هوشمند «تی‌مال‌ جین» (Tmall Genie) را با قابلیت استفاده برای سرچ در وب، استریم موسیقی، اتوماسیون خانگی و هوشمند سازی منازل، همراه با دستیار مجازی اختصاصی خود معرفی و عرضه کرد. از دیگر قابلیت‌های اسپیکر این اسپیکر هوشمند می‌توان به درک معنایی، تشخیص گفتار، تشخیص صدای افراد مختلف، خرید با فرمان صوتی و دریافت و ثبت یادداشت صوتی اشاره کرد.

راه‌اندازی سوپرمارکت‌های زنجیره‌ای فرشیپو

علی بابا در سال ۲۰۱۶ سوپرمارکت‌های پیشرفته «فرشیپو» (Freshippo) را با تازه‌ترین محصولات خواربار، فراورده‌های گوشتی و غذای دریایی را راه‌اندازی کرد که خرید از آن‌ها هم به‌صورت حضوری و هم به‌صورت آنلاین با استفاده از اپلیکیشن موبایل امکان‌پذیر است.

محصولات موجود در فروشگاه‌های فرشیپو، باکیفیت‌ترین محصولات تأمین‌شده از سراسر جهان هستند که به لطف زیرساخت تدارکات قدرتمند علی بابا در مدت کوتاهی در اختیار مشتریان فرشیپو قرار می‌گیرند؛ به‌عنوان‌مثال گیلاس‌های چیده‌شده از درخت تنها طی ۴۸ ساعت در این فروشگاه‌ها آماده فروش هستند. مشتریانی که سفارش‌های خود را با اپلیکیشن انجام می‌دهند، درصورتی‌که ۳ کیلومتر با یکی از شعبه‌ها فاصله داشته باشند، تنها ۳۰ دقیقه بعد سفارش خود را تحویل می‌گیرند. در ضمن برای تسریع تحویل کالاها به مشتریان فرشیپو و همچنین تسریع پرداخت وجه کالاهای خریداری‌شده، از فناوری تشخیص چهره نیز استفاده می‌شود.

تبدیل‌شدن به بزرگ‌ترین پلتفرم تجارت الکترونیک در جهان

ارزش کالاهای فروخته‌شده در وب‌سایت علی بابا در سال ۲۰۱۶ از مرز ۴۴۴ میلیارد دلار گذشت و با پیشی‌گرفتن از رقبای بسیار بزرگی مثل آمازون و ای‌بی، عنوان بزرگ‌ترین پلتفرم تجارت الکترونیک جهان را از نظر بالا بودن ارزش کالاهای فروخته‌شده از آن خود کرد.

تملک بخش عمده‌ای از سرویس استریم ویدیوی یوکو

غول فناوری چینی در سال ۲۰۱۶ با خرید بخش عمده‌ای از سهام سرویس میزبانی و استریم ویدیوی «یوکو» (Youku) را تا حدود زیادی جزو بخش‌های تابعه خود کرد. یوکو که در حال حاضر جزو برترین سایت‌های استریم ویدیو در چین محسوب می‌شود در سال ۲۰۱۴ روزانه ۸۰۰ میلیون بازدید و ماهانه بیش از ۵۰۰ میلیون کاربر فعال داشته است.

این سرویس قبل از تبدیل‌شدن به یکی از سرویس‌های زیرمجموعه علی بابا، در سال ۲۰۱۲ با یکی دیگر از بزرگ‌ترین سرویس‌های استریم ویدیوی چین یعنی تودو (Tudou) ادغام شد و بدین ترتیب یکی از بزرگ‌ترین سرویس‌های استریم چین به وجود آمد.

در ضمن در این سال پلتفرم موسیقی علی بابا به نام علی موزیک (Ali Music) نیز ایجاد شد که از ترکیب دو پلتفرم چینی موسیقی «شیامی» (Xiami) و «علی بابا پلنت» (Alibaba Planet) ایجاد شد. مسئولان علی‌بابا پلنت قصد دارند این پلتفرم موسیقی را به بزرگ‌ترین دیجیتالی موسیقی مبتنی بر اینترنت در جهان تبدیل کنند. در حال حاضر علی بابا پلنت ۱۷.۳ درصد و شیامی ۴.۶ درصد از بازار پلتفرم دیجیتال موسیقی چین را اختیار دارند.

تملک بخش عمده‌ای از فروشگاه اینترنتی لازادا ملقب به آمازون جنوب شرق آسیا

در این سال «لازادا» (Lazada)، بزرگ‌ترین پلتفرم تجارت الکترونیک و خرده‌فروشی جنوب شرق آسیا (ارائه‌دهنده خدمات مرتبط با تدارکات و پرداخت) نیز تا حدود زیادی تحت نظارت علی بابا قرار گرفت. لازدا در حال حاضر در کشورهای اندونزی، مالزی، سنگاپور، ویتنام، تایلند و فعالیت می‌کند و آمازون جنوب شرق آسیا لقب گرفته است.

یک سال بعد یعنی در سال ۲۰۱۷ میزان سهام علی بابا از این پلتفرم تجارت الکترونیک از ۵۱ حدوداً به ۸۳ درصد افزایش یافت. علی بابا در سال ۲۰۱۸ خبر سرمایه‌گذاری ۲ میلیارد دلاری در لازدا را نیز اعلام کرد.

طرح ایده یک پلتفرم تجارت الکترونیک جهانی

جک ما در سال ۲۰۱۶ ایده ایجاد پلتفرم تجارت جهانی الکترونیکی (Electronic World Trade Platform یا EWTP) را برای نخستین بار در جمع رهبران گروه G20 مطرح کرد و رهبران ثروتمندترین کشورهای جهان نیز از این ایده استقبال کردند. این پلترم با هدف تسریع تقویت تجارت الکترونیکی در سراسر جهان ایجاد شد.

توافق با کمیته بین‌المللی المپیک برای همکاری بلندمدت تا المپیک ۲۰۲۸

در سال ۲۰۱۷ کمیته بین‌المللی المپیک و علی بابا توافق میان خود برای مشارکت بلندمدت تا المپیک ۲۰۲۸ را اعلام کردند. مبلغ این قرارداد ۸۰۰ میلیون دلار بود و علی بابا به‌موجب این قرارداد اسپانسری بازی‌های المپیک را بر عهده گرفت. از اقدامات مهم علی بابا در این زمینه می‌توان به پوشش بازی‌های المپیک زمستانی ۲۰۱۸ پیونگ‌چانگ در فضای ابری خود اشاره کرد. درضمن علی بابا موفق به کسب حق انحصاری اسپانسری جام باشگاه‌های فوتبال جهان از ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲ نیز شده است

تأسیس موسسه آموزشی دامو آکادمی

ابر شرکت چینی در سال ۲۰۱۷ موسسه‌ای پژوهشی به نام «دامو آکادمی» (DAMO Academy) برای پژوهش‌های علمی و فناوری و انجام اقدامات لازم برای کشف ناشناخته‌های مختلف تأسیس کرد. هدف اصلی این موسسه بهتر کردن زندگی بشر است.

عمده اهداف پژوهشی دامو آکادمی در حوزه فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی، فضای ابری، محاسبات داده، رباتیک، فناوری مالی، اینترنت اشیای صنعتی، تحول دیجیتال شبکه بلاکچین، طراحی مدولار تراشه‌ها، ایجاد ارتباط بین ماشین‌های مختلف، رایانش کوانتومی و قطعات نیمه‌هادی بود.

در ضمن این موسسه پژوهش‌هایی در رابطه با موارد زیر نیز انجام داده است:

• تشخیص گفتار توسط هوش مصنوعی
• تراشه‌های مجهز به هوش مصنوعی
• آموزش ماشین‌ها با استفاده از شبکه عصبی
• معماری کامپیوترها و دستگاه‌های محاسبه کننده
• اینترنت 5G و قابلیت‌های بالقوه آن
• تشخیص هویت دیجیتالی
• توسعه فناوری خودران جهت تسریع تولید خودروهای خودران بی‌نقص و قابل‌استفاده در دنیای واقعی
• تجاری‌سازی شبکه‌های بلاکچین
• فناوری‌های مرتبط با تأمین امنیت داده
• شبیه‌سازی‌های مختلف در شهرهای هوشمند نیز

این شرکت در سال ۲۰۱۸ از تأسیس موسسه پژوهشی «آکادمی لوهان» (Luohan Academy) نیز حمایت کرد و آن را تحت مالکیت خود درآورد. آکادمی لوهان با مشارکت دانشمندان شناخته‌شده در سطح جهانی شامل هفت نفر از برندگان جایزه نوبل اقتصادی کار خود را شروع کرد.

این موسسه در حال مشارکت با دانشمندان اجتماعی مطرح و متخصصان فعال در سراسر جهان با هدف دستیابی به توافق نظر پیرامون تحولات عظیم اجتماعی و اقتصادی ایجادشده به لطف فناوری‌های دیجیتالی است.

این آکادمی قصد دارد با راه‌حل‌های مناسب مهم‌ترین چالش‌های جهانی را برطرف کند و در آینده دست به اقدامات بشردوستانه بلندمدت بزند. آکادمی لوهان مصمم است راه‌حل‌های مناسبی برای مقابله با معضلات و مشکلات زیر ارائه دهد:

• مقابله با مشکلات جدی ناشی از حکمرانی داده‌ها یعنی نقض حریم خصوصی افراد و تهدید شدن امنیت داده‌ها
• پایداری زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی
• تحول دیجیتالی عمیق سرویس‌ها، مؤسسات و بازارهای اقتصادی جهت ایجاد سیستم‌های مالی پایدار، مقرون‌به‌صرفه، جامع و متنوع به‌منظور بکارگیری آن‌ها در اقتصاد دنیای واقعی
• ایجاد مدل‌های تجاری جامع
• رشد اقتصادی و افزایش رفاه اجتماعی

ایجاد نخستین هاب الکترونیکی

در سال ۲۰۱۷ نخستین هاب الکترونیکی فرامرزی علی بابا با ابتکار عمل پلتفرم تجارت جهانی الکترونیکی در مالزی اینجا شد. هدف از ایجاد این هاب الکترونیکی ارائه زیرساخت‌های لازم به‌صورت رایگان به کسب‌وکارهای کوچک و متوسط برای انجام فعالیت‌های مختلف شامل فعالیت‌های مرتبط تجارت الکترونیک، تدارکات، رایانش ابری پرداخت موبایلی و پرورش استعداد است.

علی بابا در سال ۲۰۱۸ با دولت رواندا و دولت بلژیک توافق‌نامه‌ای را برای راه‌اندازی دو هاب الکترونیکی در این دو کشور نیز امضا کرد. در سال ۲۰۱۹ یک تفاهم همکاری برای راه‌اندازی هاب الکترونیکی در شهر ایووی چین بین این شرکت و دولت محلی ایوو امضا و در همان سال تفاهم‌نامه دیگری برای همین منظور بین علی بابا و دولت اتیوپی امضا شد

تأسیس صندوق فقرزدایی برای کاهش فقر

غول تجارت الکترونیکی چینی در سال ۲۰۱۷ یک صندوق فقرزدایی به نام صنوق فقرزدایی علی بابا (Alibaba Poverty Relief Fund) نیز با هدف مقابله با فقر در مناطق روستایی ایجاد کرد. هدف اصلی تأسیس این صندوق با بودجه‌ای در حدود ۱.۴۸ میلیارد دلار توسعه تجارت الکترونیک و سایر صنایع در کشورهای فقیر متناسب با شرایط محلی آن‌ها است؛ اما در کنار این هدف برای ایجاد کشاورزی دیجیتالی، تأسیس برندهای مختلف معرفی‌کننده و نمایش‌دهنده محصولات کشاورزی و اشتغال‌زایی گسترده ۱۰۰ هزارنفری در قالب تحویل کالاهای مختلف به ساکنان مناطق روستایی نیز تلاش می‌کند.

در ضمن این صندوق فقرزدایی زمینه‌ای را فراهم کرده است تا کشاورزان با انتشار ویدیوهای زنده از خود، خود را به دیگران معرفی کنند. سایر اهداف اصلی صندوق فقرزدایی علی بابا شامل بهبود وضعیت سلامت، آموزش و توانمندسازی زنان در مناطق محروم چین و محافظت بهتر از محیط‌زیست است.

خرید فروشگاه اینترنتی داراز گروپ (Daraz Group)

علی بابا در سال ۲۰۱۸ این فروشگاه اینترنتی بسیار بزرگ را که یک پلتفرم تجارت الکترونیکی مطرح در جنوب آسیا ازجمله کشورهای پاکستان، بنگلادش سریلانکا، میانمار و نپال محسوب می‌شود، به‌طور کامل خرید. داراز اکنون بیش از ۱۰۰ هزار فروشنده فعال شامل افراد حقیقی و کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ و ماهانه ۴۰ میلیون کاربر فعال دارد. این فروشگاه که ماهانه بیش از ۱۰ میلیون بسته در آن به فروش می‌رسد، ۳۶۵۰ کارمند دارد.

اجرای یک طرح ویژه مشتری مداری

علی بابا موفق شده است با بهره‌مندی از رویکردهای مشتری مداری جذاب و کارآمد در زمینه تجارت الکترونیک بسیار موفق شود؛ به‌عنوان‌مثال برای مشتریان وفادار به فروشگاه اینترنتی علی بابا مزایای ویژه در نظر گرفته است. در ضمن این شرکت در سال ۲۰۱۸ طرح ویژه‌ای با عنوان «VIP 88» را اجرا کرد که کاربران می‌توانند با پرداخت سالانه ۸۸۸ یوآن (در حدود ۱۳۱ دلار) از اشتراک سرویس‌های استریم ویدیوی یوکو، اشتراک پلتفرم موسیقی علی بابا به نام شیامی (xiami)، تخفیف سرویس ارائه غذای ال‌می و تخفیف فروشگاه های تاوباو و تی‌مال و مزایای زیاد دیگری بهره‌مند شود.

ایجاد سیستم‌عامل اختصاصی

علی بابا در سال ۲۰۱۹ سیستم‌عامل تجاری اختصاصی خود (Alibaba Business Operating System) را با هدف تحول دیجیتالی شرکت‌ها معرفی و عرضه کرد که دستاورد مهمی محسوب می‌شود. این سیستم‌عامل که با نام AliOS و نام‌های رسمی YunOS و Aliyun OS معرفی شده، نسخه‌ای از لینوکس توزیع‌شده محسوب می‌شود که توسط علی کلود توسعه داده‌ شده و برای خودروهای هوشمند و دستگاه‌های اینترنت اشیا طراحی شده است.

تأسیس کمیته‌ای برای کمک به اهداف بشردوستانه

غول تجارت الکترونیکی در سال ۲۰۱۹ کمیته‌ای برای کمک به اهداف بشردوستانه به نام کمیته بشردوستانه فناوری اقتصادی علی بابا (The Alibaba Economy Technology Philanthropic Committee) با هدف ارائه فناوری‌ها و دانش‌های لازم به مؤسسات و بنیادهای فعال در امور بشردوستانه و خیریه جهت کمک به آن‌ها برای دستیابی به اهدافشان تأسیس کرد.

خرید یک شرکت واردکننده محصولات

علی بابا در سال ۲۰۱۹ یک شرکت چینی واردکننده محصولات به نام کوالا (Koala) را با مبلغ دو میلیارد دلار خرید. این شرکت در حال حاضر دومین پلتفرم تجارت الکترونیک واردکننده محصولات در چین محسوب می‌شود.

کمک به کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ در بحران کووید ۱۹

علی بابا در سال ۲۰۲۰ طرحی مبتکرانه به نام «تندر بهاری یا اسپرینگ تاندر» (2020 Spring Thunder Initiative) را با مشارکت آنت گروپ با هدف کمک به کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ در بحران کووید ۱۹ وپاندمی این ویروس ایجاد کرد.

این کمک‌ها در قالب اقداماتی نظیر کاهش کارمزدها، اعطای وام صفر درصد از سوی صدها بانک، تأمین منابع موردنیاز کسب‌وکارها و تسریع کنترل عملکرد کسب‌وکارهای مختلف به‌صورت آنی یا در مقاطع زمانی مشخص، تسهیل فروش مستقیم کالاها توسط فروشندگان به مشتریان و دیجیتالی کردن بخش کشاورزی انجام‌ شده است.

تأسیس کارخانه کاملاً دیجیتالی در چین

در سال ۲۰۲۰ یک کارخانه تمام دیجیتالی در چین به نام «اکس‌سی‌یوان‌سی» (Xunxi) به دست علی بابا تأسیس شد که کاملاً توسط زیرساخت محاسباتی علی کلود و فناوری اینترنت اشیا اداره می‌شود. اداره یک کارخانه به این شکل حذف مراحل تولید غیرضروری، اتوماسیون مراحل تولید و سفارشی‌سازی کامل این مراحل را امکان‌پذیر می‌کند.

از دیگر ویژگی‌های شاخص کارخانه دیجیتالی تأسیس‌شده به دست علی بابا می‌توان به تولید کالا متناسب با میزان تقاضا، افزایش بهره‌وری کارخانه از ۲۵ درصد به ۵۵ درصد، تأمین آنی مواد اولیه موردنیاز، برنامه‌ریزی آنی برای هزینه، خودکارسازی کامل فرآیندهای مرتبط با تدارکات، امکان‌پذیر شدن پردازش‌های آنی موردنیاز، کاهش زمان تولید و تحویل کالاها و کاهش هزینه تولید سفارش‌های کوچک اشاره کرد.

اعلام تعهد علی بابا برای به صفر رساندن انتشار دی‌اکسید کربن در حین فعالیت‌های عملیاتی

علی بابا سال ۲۰۲۱ متعهد شد تا سال ۲۰۳۰ انتشار دی‌اکسید کربن خالص به دلیل فعالیت‌های عملیاتی‌اش را به صفر برساند. در ضمن این شرکت در این سال از یک برنامه برای به صفر رساندن ۱.۵ گیگاتن دی‌اکسیدکربن در حال انتشار توسط کسب‌وکارهای اکوسیستم این شرکت تا سال ۲۰۳۵ نیز رونمایی کرد

سایر اتفاقات تاریخچه علی بابا

• خرید شرکت خدماتی تحویل غذای «ال. می» (Ele.me) در سال ۲۰۱۸: این شرکت دومین شرکت تحویل کالا در چین محسوب می‌شود و بیش از سه میلیون پیک دارد که غذاها و کالاهای سفارش‌داده‌شده در سایت این شرکت را به مردم تحویل می‌دهد.
• خرید روزنامه انگلیسی‌زبان «ساوت چاینا مورنینگ پست» (South China Morning Post) متعلق به هنگ‌کنگ در سال ۲۰۱۶: این روزنامه نسبتاً پرتیراژ است و هر روز صد هزار نسخه از آن منتشر می‌شود.
• خرید ۵۰ درصد از سهام «باشگاه فوتبال گوانگ ژو» (Guangzhou Evergrande Taobao Football Club) در سال ۲۰۱۴
• سرمایه‌گذاری ۵۹۰ میلیون دلاری در شرکت «میزیو» (Meizu)، شرکت تولیدکننده گوشی‌های اندرویدی، در سال ۲۰۱۵
• انتصاب «دنیل ژانگ» (Daniel Zhang) به‌عنوان مدیرعامل جدید علی بابا پس از جک ما در سال ۲۰۱۹
• آغاز ساخت دفتر مرکزی جدید آینده‌نگرانه علی بابا در سال ۲۰۱۹ در پکن با سرمایه‌ای در حدود ۶.۴ میلیارد یوآن (حدود ۹۴۸.۸۳ میلیون دلار) در پکن
• خرید بخش عمده‌ای از سهام شرکت خرده‌فروشی «سان آرت» (Sun Art) در سال ۲۰۲۰: این شرکت یکی از شرکت‌های مطرح اداره‌کننده هایپرمارکت‌ها و سوپرمارکت‌ها در چین محسوب می‌شود و هدف علی بابا از خرید سهام این شرکت گسترش فعالیت‌های خود در زمینه خرده‌فروشی است.
• آغاز ساخت یک دفتر مرکزی جدید در ووهان چین در سال ۲۰۲۰
• دریافت جایزه ملی National Advanced Collective in Poverty Alleviation چین در سال ۲۰۲۱ برای تلاش برای کاهش فقر
• ادغام دو پلتفرم AutoNavi و fliggy در سال ۲۰۲۱
• مشارکت علی کلود با شرکت «خدمات پخش المپیک» (Olympic Broadcasting Services یا OBS) در سال ۲۰۲۱ برای ارائه راه‌حل‌های لازم جهت محدود شدن امکان پخش بازی‌های المپیک ۲۰۲۰ توکیو تنها توسط کانال‌های دارای حق پخش این بازی‌ها
• تغییر برند جامعه بازارهای تجاری علی بابا به نام تائوسای سای (Taocaicai) در سال ۲۰۲۱
• متهم شدن به انجام فعالیت‌های ضد رقابتی و تعیین جریمه نقدی ۲.۸ میلیارد دلاری برای این شرکت از سوی مقامات چین در سال ۲۰۲۱

سؤالات متداول در رابطه با تاریخچه علی بابا