دانشمندان با کشف کلید مولکولی، به درک مکانیسم بازسازی پوست نزدیکتر شدند

یک تیم تحقیقاتی اخیرا یک کلید مولکولی را از طریق پروتئینی به نام «CDK9» شناسایی کرده است که نقش اولیه و حیاتی را در فرآیند تمایز سلولی سلول‌های بنیادی و بازسازی پوست ایفا می‌کند.

لایه بیرونی پوست با نام «اپیدرم» به‌طور مداوم در حال تحول است تا سلول‌های مرده یا آسیب دیده را با سلول‌های جدید جایگزین کند. سلول‌های بنیادی پوست نیاز به تصمیم‌گیری دارند: یا وارد فاز ترمیم شوند و نسخه‌های بیشتری از خود بسازند یا وارد فرآیند تمایز سلولی شوند - در این فرآیند، سلول‌ها از نظر ویژگی‌های عملکردی دچار تغییر می‌شوند. حالا محققان یک کلید مولکولی (نوعی مولکول با قابلیت جابجایی برگشت‌پذیر در میان دو یا چند حالت عملکردی پایدار) را شناسایی کرده‌اند که در این فرآیند تمایز سلولی نقش اصلی را ایفا می‌کند.

اکنون یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه «نورث وسترن» یک کلید مولکولی را از طریق پروتئینی به نام «CDK9» شناسایی کرده‌اند که نقش اولیه و حیاتی در فرآیند تمایز سلول‌های بنیادی پوست ایفا می‌کند. این کلید در سلول‌های بنیادی «خاموش» است و هنگامی که روشن (فعال) می‌شود، گروه خاصی از ژن‌ها فعالیت خود را آغاز می‌کنند تا تنظیم‌ کننده‌های ژنی را به سرعت فعال کنند که مرتبط با فعالیت‌ سلول‌های پوستی هستند.

«شیائومین بائو» زیست‌شناس سلول‌های بنیادی و استادیار دانشگاه گفت: «یکپارچگی اپیدرم پوست به زیرمجموعه‌ای از سلول‌های بنیادی پوست برای تجدید یا تمایز مداوم متکی است تا ساییدگی و پارگی روزانه را جبران کند. تیم ما با ادغام ژنومیک، ژنتیک و مهار دارویی در پوست انسان دریافت که کلید CDK9 نقش اساسی در فرآیند تمایز سلولی را ایفا می‌کند. CDK9 کیناز 9 وابسته به سیکلین است که نقش مهمی در تعدیل بیان ژن در مرحله رونویسی از آن را ایفا می‌کند.»

همه ما در فصل گرما آفتاب سوختگی را تجربه کرده‌ایم، اما روی بخش مهم و حیاتی پس از آن تمرکزی نداشته‌ایم: بازسازی پوست به عنوان بافت آسیب دیده با بافت جدید. حتی بدون آفتاب سوختگی نیز، اپیدرم باید به صورت مداوم سلول‌های مرده یا آسیب دیده پوست را با سلول‌های جدید جایگزین کند. دانشمندان از دیرباز تاکنون درتلاش برای شناسایی مکانیسم‌های مولکولی کنترل کننده بازسازی اپیدرم پوست بوده‌اند.

این یافته‌ها علاوه بر درک نحوه بازسازی پوست و مکانیسم عملکرد آن، به درک بهتر سرطان پوست نیز کمک می‌کنند. نتایج این مطالعه اخیرا در مجله «Nature Communications» به چاپ رسیده است.