مطالعه جدید: حشرات نیز ظاهرا دارای سیستم مسیریابی مانند پرندگان هستند

دانشمندان برای اطلاع از اسرار مسیریابی، پرواز گونه خاصی از پروانه‌ها با نام «قوش بید کله مرگ» را برای بیش از 88 کیلومتر ثبت کردند و به یافته‌های جالبی دست پیدا کردند.

این اولین بار است که دانشمندان یک حشره را برای بیش از 88 کیلومتر در یک پرواز مهاجرتی ردیابی کردند. مشاهدات و داده‌های بدست آمده نشان می‌دهد حداقل یکی از گونه‌های شب‌پره با نام قوش بید کله مرگ قادر به ترسیم مسیری مستقیم و شگفت‌انگیز است.

طبق مطالعه جدیدی که در «Science» به چاپ رسید، این حشرات بسیار کوچک به قدری در مسیریابی حرفه‌ای عمل می‌کنند که انگار مجهز به یک قطب‌نمای داخلی قوی هستند و این قطب‌نما به آن‌ها اجازه می‌دهد حتی در اطراف بادهای سخت نیز مسیر خود را پیدا کنند.

دانشمندان باور داشتند این توانایی خارق‌العاده گونه خاص پروانه‌ها می‌تواند به آن‌ها در بهینه‌سازی مسیر پرواز کمک کند. به همین دلیل این پرنده‌های کوچک را در یک فاصله طولانی زیر نظر گرفتند.

در این مطالعه، محققان 14 قوش بید کله مرگ را در یک پرواز شبانه برای بیش از 88 کیلومتر دنبال کردند و توانستند مسیر حرکتی نیمی از آن‌ها را به صورت دقیق ثبت کنند. پروانه‌ها در طول این مسیر به حداکثر سرعت 70 کیلومتر بر ساعت نیز می‌رسیدند. دانشمندان دریافتند حشرات بدون تاثیرپذیری از باد یا عوامل محیطی، کوتاه‌ترین و سرراست‌ترین مسیر را میان مبدا و مقصد طی می‌کنند. اینطور به نظر می‌رسد که آن‌ها عوامل محیطی را در مسیریابی خود محاسبه کرده و در نظر می‌گیرند.

«مایلز منز» نویسنده اصلی این مطالعه و اکولوژیست از دانشگاه «جیمز کوک» استرالیا گفت: «تعجب‌انگیز است که پروانه‌ها استراتژی خود را در مسیریابی داشتند و توانستند در برابر باد یا سرما این استراتژی را به درست‌ترین نحو ممکن تغییر دهند. ما فرض می‌کنیم آن‌ها احتمالا از نشانه‌های بصری و شاید میدان مغناطیسی زمین برای پرواز استفاده می‌کنند.»

احتمالا حیوانات دیگر از جمله نهنگ‌ها، زنبورهای عسل و گونه‌های دیگر پرندگان نیز دارای سیستم مسیریابی و جهت‌یابی مشابه هستند، اما مکانیسم دقیق هرکدام یک راز باقی مانده است.

قوش بید کله مرگ هر بهار در کوه‌های آلپ اروپا تولید مثل می‌کند و در پاییز به سمت جنوب، به سمت دریای مدیترانه و آفریقا پرواز می‌کند. این گونه از پروانه‌ها بیش از سه هزار کیلومتر مهاجرت می‌کنند. با این تفاسیر، می‌توان گفت مسیر در نظر گرفته در طول آزمایش کوتاه بوده است. از سوی دیگر، تعداد نمونه‌های مورد آزمایش نیز محدود بود. با این‌حال، همین گروه آزمایشی کوچک نیز با ویژگی‌های خارق‌العاده خود توانستند اطلاعات ارزشمندی را در زمینه مسیریابی در اختیار دانشمندان قرار دهند.

دانشمندان در مرحله بعدی قصد دارند این پروانه‌های کوچک را در طول یک دوره مهاجرت مورد نظر قرار داده و ردیابی کنند.