تفاوت تکنولوژی 4WD و AWD خودروها چیست؟

پس از یک دوره کوتاه کمبود خودروهای آفرودی در کشور، اکنون بار دیگر این خودروها در قالب پیکاپ‌های چینی به بازار ایران بازگشته‌اند. در همین دوران نیز مقایسه تفاوت 4WD و AWD بین اهالی آفرود و علاقمندان به خودروهای شاسی بلند بالا گرفته است.

از دو دهه پیش تاکنون، خودروهای بسیاری با سیستم AWD و 4WD وارد بازار جهانی شده‌اند. در همین دوران سیستم تمام چرخ محرک پیشرفته‌تر شده است و از سوی دیگر سیستم 4WD پیچیدگی بیشتری پیدا کرده است. پیشرفت و افزایش سطح پیچیدگی دو سیستم، موجب شده است تا مشتریان در شناسایی تفاوت 4WD و AWD دچار مشکل شوند.

در این مقاله به بررسی تفاوت 4WD و AWD خواهیم پرداخت و هر دو سیستم انتقال قدرت را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

سیستم تمام چرخ محرک

همان‌طور که از نام سیستم تمام چرخ محرک یا AWD مشخص است، با حرکت تمامی چرخ‌ها در این سامانه روبرو هستیم. این سیستم به طور همزمان چرخ‌های جلو و عقب را به حرکت در می‌آورد و بنابراین در تمامی لحظات، هر چهار چرخ خودرو در حال حرکت هستند. البته نسبت توزیع نیرو در این نوع از سیستم متغیر است.

به طور کلی دو نوع سیستم تمام چرخ محرک یا AWD وجود دارد. نوع اول سیستم AWD تمام وقت نام گرفته است. در این سیستم به طور مداوم هر چهار چرخ در حال حرکت هستند. هنگامی که با خودرویی مجهز به سیستم AWD تمام وقت روی جاده خشک در حال حرکت هستید، تمامی قدرت موتور را هنگام حرکت دریافت خواهید کرد. در شرایطی که جاده به دلیل وجود یخ و برف لغزنده باشد، سیستم AWD تمام چرخ محرک کشش بیشتری را برای حرکت پایدار خودرو روی سطح لغزنده ایجاد می‌کند. بنابراین رانندگی با سیستم AWD تمام وقت نسبت به سیستم تک دیفرانسیل مطمئن‌تر است.

نوع دوم سیستم AWD‌ پاره وقت یا سیستم تمام چرخ محرک خودکار نام دارد. این سیستم تنها در مواقع ضروری چهار چرخ خودرو را به حالت محرک در می‌آورد. علت توسعه نوع دوم AWD، صرفه جویی در مصرف انرژی است. سیستم AWD خودکار بیشتر اوقات خودرو را در حالت دیفرانسیل جلو اداره می‌کند و تنها زمانی که به نیروی کشش بیشتری نیاز باشد، چرخ‌های عقب را وارد مدار توزیع نیرو خواهد کرد.

سیستم‌های AWD پاره وقت مدرن از حسگرهای الکترونیکی متعددی استفاده می‌کنند. این حسگرها روی هر چرخ قرار دارند و اطلاعات هرکدام از چرخ‌های خودرو را به ECU ارسال می‌کنند. کامپیوتر خودرو میزان نیروی ارسال شده به هرکدام از چرخ‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورتی که نیاز به تغییر ترکیب ارسال نیرو باشد، این کار را انجام خواهد داد. سیستم‌های AWD پاره وقت در خودروهای هیبریدی مورد استفاده قرار می‌گیرند و با توجه به شرایط جوی و سطح جاده، میزان نیروی ارسالی به هرکدام از قسمت‌های خودرو را مورد بازبینی قرار می‌دهند.

سیستم AWD چگونه کار می‌کند؟

سیستم‌های تمام چرخ محرک چه تمام وقت باشند و چه پاره وقت، به صورت مستقل از راننده عمل می‌کنند. تصمیم‌گیری در مورد اینکه چه میزان نیرو به کدام چرخ ارسال شود، برعهده کامپیوتر خودرو قرار دارد و راننده هیچ دخالتی در مورد تنظیم نیروی ارسالی به چرخ‌ها نخواهد داشت. با این حال برخی سیستم‌ها تنظیمات الکترونیکی محدودی را در اختیار راننده قرار می‌دهند که وی را قادر می‌سازد بخشی از نیروی ارسالی به چرخ‌ها را کنترل کند.

سیستم تمام چرخ محرک یا AWD از طریق مجموعه‌ای از دیفرانسیل، کوپلینگ چسبناک یا کلاچ های چند صفحه‌ای برای انتقال گشتاور استفاده می‌کند. این مجموعه گشتاور را از موتور گرفته و سپس آن را به چرخ‌ها ارسال می‌کند. استفاده از این سیستم سبب می‌شود تا وسیله نقلیه بدون کشش و رانش، انرژی مورد نیاز خود را از سمت پیشرانه دریافت کند.

سیستم چهارچرخ محرک چیست؟

سیستم چهار چرخ محرک یا 4WD نوع سنتی سامانه انتقال قدرت به هر چهار چرخ است که در خودروهای شاسی بلند اندازه بزرگ یا پیکاپ‌ها استفاده می‌شود. اگر به خودرویی نیاز دارید که روی صخره‌ها بلغزد، در صحرا بتازد یا از رودخانه عبور کند، بایستی یک اتومبیل مجهز به سیستم چهارچرخ محرک یا 4WD خریداری کنید.

سیستم‌های چهار چرخ محرک یا 4WD از اتصالات مکانیکی برای انتقال قدرت استفاده می‌کنند. مجموعه‌ای از دیفرانسیل های جلو، مرکزی و عقب به همراه جعبه های انتقال و کوپلینگ در سیستم‌های 4WD وظیفه ارسال گشتاور موتور به هر چهار چرخ را برعهده دارند.

سیستم‌های چهار چرخ محرک در طول چند دهه پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند. اکنون کاربران می‌توانند با استفاده از دکمه‌ها، بخشی از این سیستم را قطع یا وصل کنند. در سوی مقابل سیستم‌های چهار چرخ محرک سنتی از طریق یک دسته دنده دوم کنترل می‌شوند. اگر تجربه حضور در کابین نیسان پاترول معروف را داشته باشید، حتما از مشاهده دو دسته دنده در این خودرو شگفت زده‌ شده‌اید! دسته دنده دوم در این خودرو برای کنترل سیستم چهار چرخ محرک در مواقع لزوم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سیستم چهار چرخ محرک چگونه کار می‌کند؟

همانند سیستم‌های تمام چرخ محرک، سامانه‌های 4WD‌ نیز برای ارسال گشتاور به چهار چرخ خودرو طراحی شده‌اند. البته سیستم‌های 4WD این کار را با قدرت بیشتری انجام می‌دهند و از این رو برای کنترل خودرو در زمین‌های ناهموار مناسب‌تر هستند. همانند سامانه AWD، دو نوع سیستم 4WD وجود دارد که به نام تمام وقت و پاره وقت شهرت دارند.

سیستم‌های 4WD معمولا دو حالت برد کم یا L و برد زیاد یا H را ارائه می‌دهند. این دو حالت از طریق یک اهرم مکانیکی یا سوئیچ الکترونیکی قابل انتخاب هستند. حالت برد کم که با نام دیفرانسیل سنگین نیز شناخته می‌شود، حداکثر قدرت کشش را برای عبور از مسیرهای آفرودی در اختیار راننده قرار می‌دهد. حالت برند بلند یا دیفرانسیل سبک نیز برای مواقعی مفید است که در جاده‌های لغزنده، یخ زده یا شنی در حال حرکت هستید.

سیستم 4WD تمام وقت و پاره وقت

سیستم 4WD تمام وقت همانند یک سیستم AWD تمام وقت عمل می‌کند، به این معنا که هر چهار چرخ خودرو در تمامی لحظات گشتاور موتور را دریافت خواهند کرد. در سیستم 4WD تمام وقت، راننده این امکان را خواهد داشت که کنترل تقسیم نیرو بین محورهای جلو و عقب را در اختیار داشته باشد.

سیستم چهارچرخ محرک پاره وقت نوع سنتی این سیستم است که در پیکاپ‌های بزرگ و سنگین یافت می‌شود. در این نوع از سیستم 4WD، خودرو معمولا در حالت دیفرانسیل عقب هدایت می‌شود و تنها زمانی که به قدرت قابل توجه نیاز باشد، سامانه چهار چرخ محرک فعال خواهد شد. سیستم 4WD پاره وقت برای خودروهایی با کاربری سنگین مناسب است، همانند خودروهای آفرودی ویژه یا پیکاپ‌هایی که برای کار در مزرعه ساخته شده‌اند. راننده با انتخاب یک دکمه یا فشار دادن اهرم در این سیستم، قادر خواهد بود تا سامانه چهار چرخ محرک را فعال کند. برخی خودروهای مجهز به سیستم 4WD پاره وقت این امکان را به راننده می‌دهند تا در مواقع لزوم دیفرانسیل خودرو را قفل کند.

تفاوت 4WD و AWD در استفاده روزمره و حرفه‌ای

امروزه سیستم‌های چهار چرخ محرک نسبت به گذشته اصلاح شده‌اند، با این حال مصرف سوخت بالا و خشکی سواری همچنان از مشکلات این نوع سیستم انتقال قدرت است. در سوی مقابل سیستم‌های هوشمند AWD به سرعت در خودروهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و مورد پسند کاربران هستند.

در حقیقت سیستم تمام چرخ محرک به علت آن‌که کاربر را درگیر انتخاب نوع انتقال قدرت نمی‌کند، برای استفاده روزمره مورد اعتماد مشتریان قرار گرفته است. مالکان خودروها در شرایط عادی تمایل دارند تا سیستم AWD نوع انتقال قدرت و میزان گشتاور ارسالی به هر چرخ را انتخاب کند و تمایلی به درگیر شدن با تنظیمات دیفرانسیل ندارند. برای مثال اکثر خودروهای مجهز به سیستم AWD حالت رانندگی در برف را دارند که به خودرو اجازه می‌دهد همانند حالت عادی روی سطوح لغزنده حرکت کند. بدیهی است که در شرایط بحرانی همچون حرکت خودرو روی جاده برف‌گیر، کامپیوتر خودرو بهتر و سریع‌تر از عامل انسانی تصمیم می‌گیرد و شرایط ایده آلی را برای ارسال قدرت به هر چرخ در نظر می‌گیرد.

در سوی مقابل سیستم تمام چرخ محرک با پیچیدگی‌های بسیارش، مناسب افرادی است که خودرو را برای عبور از مسیرهای خارج جاده‌ای استفاده می‌کنند. رانندگانی که تمایل دارند تمامی تنظیمات خودرو تحت کنترل آن‌ها باشد، به استفاده از سیستم 4WD عادت دارند چرا که دوست دارند تا میزان قدرت ارسالی به هر چرخ توسط خودشان تعیین شود. در شرایطی که خودرو از معابر دشوار و ناهموار عبور می‌کند، این راننده است که با توجه به شرایط باید تصمیم بگیرد چه میزان قدرت به کدام چرخ ارسال شود.

امروزه انواع مختلفی از خودروهای سواری، شاسی بلندها و پیکاپ‌ها با سیستم تمام چرخ محرک یا AWD عرضه شده‌اند. بنابراین اگر به دنبال یک خودرو AWD در بازار جهانی بگردید، گزینه‌های بیشتری را پیش روی خود خواهید دید. خودروهای مجهز به سیستم AWD برای استفاده روزمره کارآمد هستند و در شرایط ناهموار کنترل مناسبی را در اختیار راننده قرار می‌دهند. همچنین سیستم AWD هنگام عملیات آفرود سبک نیز عملکرد مناسبی از خود نشان می‌دهد.

در سوی مقابل برای افرادی که در مناطق دور افتاده زندگی می‌کنند، به دنبال خودرویی برای استفاده در مزارع هستند یا به ماجراجویی‌های آفرودی علاقه دارند، خودرو مجهز به سیستم 4WD انتخاب بهتری است. علاوه بر مزایا و معایب گفته شده، وسایل نقلیه مجهز به سیستم 4WD ارتفاع بیشتری از سطح زمین دارند که به آن‌ها کمک می‌کند از هر مانعی در مسیر خود عبور کنند.

سوالات متداول کاربران