پنجره‌ پرتاب در ماموریت‌هایی فضایی چیست؟

اگر از علاقه‌مندان به ماموریت‌های فضایی باشید احتمالا تاکنون نام پنجره‌ی پرتاب به گوش‌تان خورده است. این عبارت معمولا در روزهای مانده به پرتاب یک راکت به سمت فضا بیشتر شنیده می‌شود. به طور مثال در رابطه با پرتاب ماموریت آرتمیس۱ که این روزها در صدر اخبار فضایی است، پس از تلاش‌های ناموفق برای پرتاب این ماموریت، باید منتظر بمانیم تا پنجره‌ پرتاب بعدی‌اش باز شود. اما منظور از این پنجره‌ پرتاب چیست؟

پنجره‌ پرتاب یک ماموریت، مناسب‌ترین زمان برای پرتاب است و یک ماموریت صرفا باید در پنجره‌ پرتاب تعیین شده پرتاب شود. در صورتی که ماموریتی نتواند در این پنجره‌ پرتاب به سمت فضا برود، باید تا زمان باز شدن پنجره‌ پرتاب بعدی صبر کند. پنجره‌ پرتاب هر ماموریت با توجه به مقصد آن متفاوت است و می‌تواند دارای بازه‌های مختلفی باشد.

برای درک بهتر پنجره‌ پرتاب و تاثیر آن در یک ماموریت، خود را در وسط یک زمین دایره‌ای شکل دو و میدانی تصور کنید. فرض کنید که می‌خواهید خود را به نفر اول این مسابقه برسانید. برای این‌کار باید به سمت او بدوید و مسیری منحنی شکل و طولانی را با سرعتی بالا طی کنید تا بالاخره به او برسید. اما راه بهتر این است که در مسیری مستقیم رو به جلو حرکت کنید. تنها کاری که باید انجام دهید این است که زمان حرکت خود را درست محاسبه کنید تا دقیقا با او به یک نقطه برسید.

به این صورت با صرف انرژی و زمان کمتر می‌توانید به هدف خود برسید. البته که باید در محاسبات خود دقیق باشید زیرا اگر کمی زودتر برسید باید مدتی را صبر کنید و اگر دیرتر از زمان موعود هم برسید هدف‌تان قبل از شما از نقطه‌ موردنظر رد می‌شود و می‌رود.

این موضوع با پیچیدگی بیشتر در سفرهای فضایی هم صدق می‌کند. به طور مثال پنجره‌ پرتاب به سمت سیاره‌ مریخ تقریبا هر دو سال یک‌بار باز می‌شود. در این زمان مریخ در موقعیتی قرار دارد که مسافران زمینی با طی کردن کم‌ترین مسافت ممکن و صرف زمان و انرژی کمتر به این سیاره برسند. در رابطه با ماه و دیگر اجرام منظومه‌شمسی هم این همین اتفاق صدق می‌کند. از مواردی که به پیچیدگی‌های پرتاب راکت از زمین به فضا اضافه می‌کند، چرخش زمین با سرعت ۱۰۷ هزار کیلومتر بر ساعت و همچنین چرخش زمین به دور خودش است. به همین دلیل مهندسان و دانشمندان برنامه‌های فضایی برای تعیین پنجره پرتاب باید دقت زیادی داشته باشند.