امروز در فضا: فرود لونا ۱۶ بر روی ماه

لونا ۱۶ فضاپیمای بدون سرنشین شوروی بود که ۲۰ سپتامبر ۱۹۷۰ روی ماه فرود آمد.
هدف این ماموریت نمونه‌برداری از خاک ماه و بازگشت به زمین بود.

درباره لونا ۱۶

پس از دو ماموریت هیجان‌انگیز آپولو-۱۱ و ۱۲، روس‌ها تصمیم گرفتند کاوشگری تحت نام لونا ۱۶ را به فضا پرتاب کنند. قبل از این ماموریت، لونا ۱۵ همزمان با آپولو ۱۱ راهی ماه شد. اما به‌علت فرود ناآرام با شکست مواجه شد و مورد توجه جهانیان قرار نگرفت.

بنابراین مشکل اصلی این فضاپیماها فرود در ماه بود. شوروی محاسبه فرآیند فرود را به گئورگی گرچکو (Georgy Grechko)، فضانورد روسی که در آن زمان مهندس سامانه‌های فضایی بود، سپرد. او قبل از این توانسته بود فضاپیمای لونا ۹ را در خاک ماه فرود آورد.

پرتاب موفقیت‌آمیز لونا ۱۶ می‌توانست نظر جهانیان را به خود جلب و تا حدودی شکست روس‌ها را جبران کند. به‌همین دلیل هم از اهمیت زیادی در آن زمان برخوردار بود.

فضاپیما از دو قطعه متصل به هم تشکیل شده بود، یک مرحله برای خروج از مدار زمین و مرحله بعد برای فرود در ماه طراحی شده بود. قسمت بالایی آن دارای یک استوانه با سر گرد بود که ظرف نمونه خاک را حمل می‌کرد.
مخزن حامل نمونه طوری طراحی شده بود که تحت تاثیر محیط قرار نگیرد تا دانشمندان بتوانند ماهیت واقعی خاک ماه را بررسی کنند. مرحله‌ای که برای فرود فضاپیما طراحی شده بود مجهز به دوربین تلویزیونی، مانیتورهای تشعشع و دما، تجهیزات مخابرانی و یک بازوی دکل حفاری برای جمع‌آوری نمونه از خاک بود.

شرح ماموریت

کاوشگر لونا ۱۶ در ۱۳ سپتامبر ۱۹۷۰ به سمت مدار ماه پرتاب شد و یک هفته بعد بر روی ماه فرود آمد.
فرود این کاوشگر بر روی ماه توسط موتور اصلیِ ترمز، شش دقیقه طول کشید.

کمتر از یک ساعت پس از فرود، نمونه‌برداری از خاک ماه در منطقه شمال شرقی دریای باروری آغاز شد. پس از هفت دقیقه نمونه‌ها به مخزن کوچک کروی روی بدنه فضاپیما منتقل شدند.

یک روز پس از فرود، مرحله بازگشتی لونا از قسمت پایینی آن جدا شد و با استفاده از موتور موشکی خود در مسیر بازگشت به زمین قرار گرفت. سه روز بعد و هنگامی که فضاپیما به زمین نزدیک شد، بخش فرودی آن از ناو جدا گردید و بالاخره به جو زمین رسید.

مخزن به‌آرامی توسط چتر نجات در قزاقستان فرود آمد. پیدا کردن مخزن توسط گروه تجسس انجام گرفت که در مناطق مختلفی مستقر شده بودند.

پس از آن مخزن به مسکو فرستاده شد و به این ترتیب روس‌ها به یک موفقیت دیگر در فناوری‌های فضایی دست یافتند و رسانه‌های خبری دنیا کار لونا ۱۶ را بزرگترین پیروزی دانشمندان شوروی در آن زمان تلقی کردند.