رله استارت چیست؟ + علائم خرابی

راه اندازی خودرو یا استارت زدن، یکی از مرسوم‌ترین کارهایی است که یک راننده بارها و بارها در طول عمرش انجام می‌دهد. قطعات بسیاری همچون رله استارت در این بین دخیل هستند که اغلب اوقات نادیده گرفته می‌شوند. Start relay یک دستگاه کوچک برای راه اندازی موتور استارت است که همانند یک کلید کنترل از راه دور عمل می‌کند. در واقع رله استارت جریان اندک برق سوییچ را به نیرویی عظیم برای راه اندازی موتور استارت تبدیل می‌کند.

رله استارت و اتوماتیک استارت ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و به همراه یکدیگر فعالیت می‌کنند. حتی در برخی موارد نشانه‌های مشترکی با علائم خرابی اتوماتیک استارت دارند. وظیفه آن‌ها کنترل موتور استارت و مکانیزم آغاز به کار خودرو است. در این مقاله نگاهی به عملکرد Start relay، مکان قرارگیری آن و نحوه تعویض یا تعمیر این قطعه کوچک الکتریکی خواهیم داشت. با ما همراه باشید.

وظیفه رله استارت چیست؟

به طور کلی رله‌ها (به انگلیسی: relay) برای محافظت از مدارهای الکتریکی در برابر نوسانات جریان برق به کار می‌روند. Start relay نیز همین وظیفه را دارد و به عنوان تکمیل کننده مدار یا قطع کننده مدار عمل می کند.

Start relay بین شیر برقی استارت (یا همان اتوماتیک استارت) و موتور استارت قرار دارد و جریان بین این دو قطعه را کنترل می‌کند. در حقیقت اگر رله در مدار نباشد، سوییچ بر اثر جریان بیش از حدی که دریافت می‌کند دچار سوختگی خواهد شد. اگر Start relay بسوزد، موتور روشن نخواهد شد. در حقیقت Start relay با محافظت از سیستم استارت، شانس سوختن این سامانه گران قیمت و مهم را به شدت کاهش می‌دهد و از طرفی گاهاً به‌عنوان علت استارت نخوردن ماشین تلقی می‌شود.

رله استارت چگونه کار می‌کند؟

هنگامی که کلید را در مغزی سوییچ می‌چرخانید، در حقیقت Start relay را فعال می‌کنید. رله استارت برق را به اتوماتیک استارت می‌فرستد و اتوماتیک استارت نیز جریان الکتریسیته را به سمت موتور استارت روانه می‌کند. البته باید در این مورد توضیحی بدهیم. برقی که از Start relay به سمت اتوماتیک استارت ارسال می‌شود، یک نیروی اندک برای فعال‌سازی است. اتوماتیک استارت برق مورد نیاز برای راه اندازی موتور را از باتری می‌گیرد.

رله استارت کجا قرار دارد؟

محل Start relay با توجه به نوع و مدل خودرو متفاوت است. با این وجود Start relay معمولا در جعبه فیوز قرار دارد. محل جعبه فیوز هر خودرو در دفترچه راهنمای آن ذکر شده است اما این قطعه در اکثر مواقع زیر کاپوت یا در قسمت زیرین فرمان قرار دارد. جعبه فیوز معمولا در سمتی نصب می‌شود که صندلی راننده در آن قرار دارد. رله استارت معمولا شکلی استوانه‌ای دارد و با اندازه بزرگ و پایه‌های سربی قابل شناسایی از فیوزها است.

علائم خرابی رله استارت

رله استارت نیز مانند هر قطعه دیگری در خودرو، ممکن است دچار مشکل شود. Start relay پیش از آن‌که به طور کامل غیرفعال شود، علائم خرابی را از خود نشان می‌دهد. در ادامه نگاهی به برخی از علائم خرابی Start relay خواهیم داشت. در صورتی که این علائم را مشاهده کردید، از یک مکانیک خبره برای تعمیر یا تعویض آن کمک بخواهید.

نشانه اول، خودرو استارت نمی‌خورد

استارت نخوردن خودرو یکی از بارزترین مشکلات اتومبیل‌ها است. این مشکل دلایل بسیاری دارد که یکی از مرسوم‌ترین دلایل آن خرابی رله استارت است. در صورتی که Start relay دچار مشکل باشد، جریانی از سمت سوییچ به اتوماتیک استارت روانه نخواهد شد. اگر رله استارت خراب نباشد، صدای کلیک مانندی را هنگام چرخاندن سوییچ خواهید شنید که نشان می‌دهد مشکل از قسمتی دیگر است.

نشانه دوم، Start relay به طور دائم فعال است

پس از راه اندازی اولیه خودرو، Start relay و اتوماتیک استارت بایستی خاموش شوند. اگر رله استارت خاموش نشود، سایر قطعات استارت در معرض آسیب جدی قرار می‌گیرند. معمولا اگر Start relay آسیب فیزیکی ببیند یا در معرض جریان الکتریسیته قوی قرار گیرد، چنین ایرادی در آن بروز پیدا می‌کند. فعال ماندن دائمی Start relay موجب آسیب دیدن مدار استارت و قطعات مختلف آن خواهد شد و به رسیدگی جدی نیاز دارد.

نشانه سوم، رله استارت نامنظم کار می‌کند

فعالیت متناوب و نامنظم رله استارت هنگامی شکل می‌گیرد که پایانه‌های این قطعه دچار خوردگی می‌شوند یا مواد آلاینده روی آن‌ها رسوب می‌کند. همانند بسیاری دیگر از قطعات الکترونیکی، گرد و خاک به Start relay نیز آسیب می‌زند.

علاوه بر گرد و خاک، قرار گرفتن Start relay در معرض دمای بیش از حد نیز به این قطعه آسیب می‌زند. بنابراین در مجموع می‌توان گفت که دمای زیاد، گرد و خاک و آلاینده‌ها موجب می‌شوند تا پایانه‌های Start relay آسیب ببینند.

نشانه چهارم، شنیدن صدای ضربات در استارت

در توضیح نشانه اول اشاره کردیم که شنیدن صدای کلیک هنگام استارت زدن، نشان دهنده وجود مشکل در باتری است. با این حال اگر این صدای کلیک به صورت مداوم و با شدت‌های مختلف شنیده شود، امکان دارد رله استارت دچار مشکل شده باشد. تفاوت این صدای کلیک به محل آن باز می‌گردد. در صورتی که صدای کلیک از ناحیه باتری شنیده شود، باتری یا اتصالات آن مشکل دارند. با این حال اگر صدای کلیک از سمت کامپیوتر خودرو شنیده شود، Start relay دچار مشکل شده است.

سوالات متداول