روغن سنتتیک یا معمولی؛ کدام برای خودرو شما بهتر است؟

روغن‌ها یکی از مهم‌ترین روانکارها در پیشرانه‌های درون‌سوز هستند. مهم‌ترین روانکار پیشرانه، روغن موتور است که به انواع روغن طبیعی، روغن سنتتیک (مصنوعی یا ساختنی) و روغن نیمه سنتتیک تقسیم می‌شود. اکثر روغن‌های موتور در حال حاضر از نوع سنتتیک یا ساختنی هستند. این روغن‌ها از مواد مصنوعی شیمیایی و توسط کارخانه‌ها ساخته می‌شوند. پایه تمامی روغن‌های سنتتیک، نفت خام است. در این مطلب نگاهی به روغن سنتتیک خواهیم داشت و هر آن‌چه در مورد این روغن باید بدانید را به شما خواهیم گفت. با ما همراه باشید.

تاریخچه روغن سنتتیک

روغن سنتتیک یا مصنوعی در سال 1929 اختراع شد و از آن زمان تاکنون در تمامی وسایل نقلیه موتوردار مورد استفاده قرار گرفته است. علاوه بر پیشرانه‌های درون‌سوز، موتورهای جت نیز از روغن سنتتیک استفاده می‌کنند.

پیشرفت‌های عمده در زمینه تولید روغن سنتتیک طی جنگ جهانی دوم و بحران نفتی دهه 1970 روی داد. متفقین در طول جنگ جهانی دوم دسترسی آلمان نازی به نفت خام را محدود کردند، از این رو متخصصین آلمانی سوخت مصنوعی را برای استفاده در خودروها ابداع کردند. پس از جنگ جهانی دوم و طی بحران سوختی دهه 1970 نیز بهبودهایی در زمینه تولید سوخت و روغن مصنوعی برای کاهش مصرف انرژی صورت گرفت.

روغن سنتتیک در ابتدا تنها برای خودروهای اسپرت و سوپراسپرت مورد استفاده قرار می‌گرفت که به کارایی بالا نیاز داشتند. با این حال پس از بحران سوخت دهه 1970 و افزایش نیاز به کارآمدی بیشتر خودروها، استفاده از روغن سنتتیک در اتومبیل‌های معمولی نیز رواج یافت.

روغن سنتتیک در مقابل روغن معمولی، کدام‌یک بهتر است؟

هنگام تعویض روغن این سوال برای راننده پیش می‌آید که روغن مصنوعی بهتر است یا طبیعی؟ در پاسخ باید گفت که روغن‌های طبیعی روانکار مناسبی هستند و روغن‌کاری مورد نیاز قطعات درونی اتومبیل را به خوبی انجام می‌دهند اما عملکرد آن‌ها با روغن‌های مصنوعی قابل مقایسه نیست.

روغن‌های مصنوعی بر پایه نفت خام ساخته شده‌اند و در مراحل مختلف ساخت تصفیه می‌شوند، از این رو خلوص بالاتری دارند. روغن‌های سنتتیک احتمال اسیدی شدن و اکسیده شدن کمتری دارند، از نظر شیمیایی پایدارتر هستند، ویژگی‌ها و ساختار خود را برای مدت طولانی‌تری حفظ می‌کنند و در مجموع از قطعات موتور بهتر محافظت می‌کنند. با این حال از نظر ظاهری تفاوتی میان روغن موتور طبیعی و روغن موتور مصنوعی وجود ندارد و هر دو آن‌ها یک شکل و رنگ دارند.

نحوه ساخت روغن سنتتیک، بزرگترین نقطه تمایز

تفاوت اصلی میان روغن مصنوعی و روغن طبیعی در نحوه ساخت آن‌ها است. برای مثال یک روغن موتور 5W30 بر مبنای نفت ساخته شده است. این روغن در دماهای پایین غلیظ و در دماهای بالا رقیق است. برای تغییر واریانس روغن سنتتیک، متخصصان و کارشناسان از افزودنی‌های شیمیایی استفاده می‌کنند تا روغن در دماهای پایین رقیق‌تر و در دماهای بالاتر غلیظ‌تر باشد.

یک روغن موتور 5W30‌ طبیعی در ابتدای عمر خود عملکردی همانند روغن مصنوعی دارد. با این حال در طول زمان مواد افزودنی تجزیه می‌شوند و روغن به عملکرد عادی خود باز می‌گردد. در مقابل روغن موتور 5W30 از نوع سنتتیک به هیچ عنوان کاهش عملکرد ندارد و ویسکوزیته آن تغییر نمی‌یابد. تنها تغییر روغن موتور مصنوعی در طول زمان، تیره شدن رنگ آن به علت جذب آلاینده‌های موتور خواهد بود.

فرآیندهای مورد استفاده برای ساخت روغن‌های مصنوعی به شرکت های نفتی اجازه می دهد تا ناخالصی‌های موجود در نفت خام را حذف کنند. سپس می‌توانند مولکول‌های روغن را برای برآورده کردن نیازهای خاص موتورهای مدرن تنظیم کنند. به لطف این سطح سفارشی سازی، روغن های مصنوعی سطوح بالاتری از حفاظت را برای هر موتور ارائه می‌دهند.

آیا دوام روغن سنتتیک نسبت به روغن معمولی بیشتر است؟

به طور کلی روغن‌های مصنوعی دوام و ماندگاری بالاتری نسبت به روغن طبیعی دارند. با این حال دوام هر روغن با توجه به توصیه‌های تولیدکننده مشخص می‌شود. اکثر تولیدکنندگان توصیه می‌کنند که روغن موتور را در فاصله 5000 الی 8000 کیلومتر تعویض کنید. با این حال روغن‌های مصنوعی با دوام‌تری نیز وجود دارند که دوره تعویض آن‌ها بیش از 12 هزار کیلومتر است. با این حال برای تعویض روغن بایستی دفترچه راهنمای خودرو را ملاک قرار دهید، چرا که روغن موتور در دوره فعالیت خود رسوبات و آلودگی‌های پیشرانه را به خود جذب می‌کند و بایستی در زمان مقرر نسبت به تعویض آن اقدام کرد.

روغن سنتتیک از چه موادی ساخته می‌شود؟

روغن‌ موتورهای مصنوعی براساس روغن پایه باکیفیت که از نفت خام به دست می‌آید، ساخته می‌شوند. با این حال افزودنی‌ها باعث خاص شدن روغن سنتتیک می‌شوند. این افزودنی‌ها برای عموم شناخته نشده‌اند، چرا که شرکت‌های تولید روغن موتور علاقه‌ای به افشای اسرار تجاری خود ندارند. به نظر می‌رسد تفاوت قیمت انواع روغن‌های مصنوعی، نشان دهنده کیفیت افزودنی‌های به کار رفته در آن‌ها است. روغن‌های فول سنتتیک بهترین میزان محافظت از اجزای موتور را دارند و البته قیمت آن‌ها نیز در مقایسه با دیگر روغن‌ها بیشتر است.

جمع‌بندی

این روزها استفاده از موتورهای توربوشارژر در خودروهای درون‌سوز فراگیر شده است، تا جایی که حتی سایپا نیز شاهین و آریا را با پیشرانه توربوشارژر به بازار فرستاده است. بهترین نوع روغن برای استفاده در موتورهای توربوشارژر، روغن سنتتیک است. روغن‌های مصنوعی سریع‌تر به سمت قسمت‌های حیاتی پیشرانه حرکت می‌کنند و سرعت جریان یافتن آن‌ها بالاتر است. این مزیت در موتورهای توربوشارژر که به روغن‌کاری دقیق و سریع نیاز دارند، قابلیتی کلیدی محسوب می‌شود.

علاوه بر آن موتورهای امروزی کوچکتر و پیچیده‌تر شده‌اند. روغن‌های مصنوعی در موتورهای کوچک و پیچیده امروزی عملکرد بهتری نسبت به روغن طبیعی دارند. استفاده از روغن مصنوعی در موتورهای کوچک و توربوشارژر سبب شده است تا عملکرد این پیشرانه‌ها افزایش یابد. دوام بالای روغن‌های مصنوعی سبب می‌شود تا دوره تعویض روغن موتور افزایش یابد. طول عمر روغن‌های مصنوعی باکیفیت حدود بیست هزار کیلومتر است و از نظر زمانی نیز حدود شش ماه تا یکسال می‌توانند وظیفه روان‌کاری پیشرانه را انجام دهند.

با این حال روغن‌های مصنوعی معایب خود را نیز دارند. همانند تمامی ساخته‌های مصنوعی بشر، روغن‌های سنتتیک با محیط زیست سازگار نیستند و در حالت عادی تجزیه نمی‌شوند. دور ریختن روغن‌های مصنوعی خطرهای فراوانی را برای محیط زیست به همراه دارد و موجب آسیب رسیدن به آب و خاک می‌شود. از این رو روغن‌های مصنوعی بایستی به شکلی صحیح و توسط یک فرآیند صنعتی بازیافت شوند.

سوالات متداول