یک جامعه‌شناس و محقق اجتماعی: اینترنت طبقاتی باعث بروز خشم عمومی می‌شود

«حسین ابوالحسن تنهایی»، جامعه‌شناس و محقق اجتماعی با بیان اینکه در جامعه طبقاتی ما این طبقه فرادست است که امکانات را در اختیار دارد و میزان بهره‌مندی برای طبقه فرودست را تعیین می‌کند، تاکید کرد که در یک جامعه طبقاتی، اینترنت هم طبقاتی خواهد شد. او باور دارد وجود چنین سیستمی می‌تواند در ابتدا یاس و ناامیدی را افزایش دهد و در نهایت منجر به خشمی عمومی تبدیل شود و تبعات ناگواری از خود برجای بگذارد.

این جامعه‌شناس و محقق اجتماعی با توضیح درباره خطرات ناشی از ایده اینترنت طبقاتی، به دیجیاتو گفت: «در جامعه‌ای که همه چیز آن طبقاتی است، اینترنت هم طبقاتی می‌شود. ما طبقه فرادست داریم و طبقه فرودست. طبقه فرادست همه چیز را در اختیار دارد. در این روند موضوع اینترنت طبقاتی هم موضوع عجیب و غریب و غیرعادی نیست. به هر حال همه چیز به هر نحوی در اختیار طبقه فرادست قرار دارد.»

جامعه به سمت زیست طبقاتی

تنهایی در پاسخ به پرسش دیجیاتو مبنی بر اینکه حرکت جامعه در همه ابعاد، مخصوصا اینترنت به سمت زیست طبقاتی چه نتیجه‌ای در پی خواهد داشت، به افزایش میزان نارضایتی عمومی در جامعه اشاره کرد و گفت: «اعتماد عمومی در شرایط فعلی خیلی کم است. حالا در چنین شرایطی محروم کردن جامعه از برخی امور که تا پیش از این در اختیار داشته، احساس تبعیض را در جامعه افزایش خواهد داد.»

به گفته او این احساس تبعیض ناشی از عدم برخورداری که حالا به معنی عدم برخورداری از اینترنت است، تبعات بسیاری خواهد داشت که با توجه به شخصیت و نوع زیست افراد بروز و نمود متفاوتی خواهد داشت. در واقع همه کاربران این حس را دریافت می‌کنند و یکی آن را با خشم پاسخ می‌دهد و یکی با قهر اجتماعی و دیگری با غم. همه این بروز احساسات می‌تواند در جامعه رخ بدهد و عواقب خوبی نخواهد داشت.

تنهایی در ادامه توضیحات خود در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه تبعات تبعیض در جریان ارائه اینترنت طبقاتی چه خواهد بود، به طور دقیق‌تر این مسأله را بازگشایی کرد و گفت: «عدم برخورداری در جامعه از یاس، ناامیدی و افسردگی آغاز می‌شود تا شورش، اعتراض و قیام هم ختم خواهد شد.» در واقع می‌توان گفت به طور کلی، بار منفی این احساسات آنچنان متبلور خواهد بود که نمیتوان آن را نادیده گرفت. این تبعات فقط رویکرد اجتماعی هم نخواهد داشت و وارد ابعاد دیگری از زندگی مردم مانند معیشت آنها خواهد شد.

این جامعه‌شناس و پژوهشگر اجتماعی در ادامه توضیحات خود به جریان قطعی اینترنت و تاثیرات آن بر جریان اشتغال جامعه امروز پرداخت و گفت: «احساس تبعیض در این روند روی همه افراد جامعه تاثیر دارد. گاهی دانشجو دچار چالش می‌شود و گاهی کسب‌وکارها.»

به گفته او کسب‌وکارهای وابسته به اینترنت در این جریان، به دلیل اهمیت موضوع تامین هزینه‌ها آن هم برای خانواده بیشترین آسیب را می‌بینند. این آسیب ها می‌تواند بیشترین واکنش‌ها را نیز به همراه داشته باشد و رو‌ در رو گرفتن حاکمیت با مردم را رقم بزند.

حاشیه نا امن بدون اینترنت

زیست روزمره‌ جامعه به سمت طبقاتی شدن پیش می‌رود و حالا اینترنت، آن هم در شرایطی که نه یک نیاز لوکس، بلکه یک نیاز ضروری است به سمت طبقاتی شدن می‌رود. نادیده گرفتن سهم فناوری‌های نوین در روند توسعه جامعه، اقتصاد و البته آگاهی عمومی منجر به عدم اثربخشی این عنصر مهم جامعه امروز نخواهد شد؛ هرچند تصمیم‌گیران چشم بر اهمیت آن ببندند.

روز یکشنبه اول آبان، «احمد راستینه» عضو و سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، بعد از مدتی دوباره جریان اینترنت طبقاتی را با پیشنهادش درباره تعیین سطوح دسترسی به اینترنت روی میز گذاشت. موضوعی که هرچند با وجود طرح صیانت، آنقدرها زیر ذره‌بین نرفت، اما خطر آن به گواه فعالان حوزه فناوری و همچنین جامعه‌شناسان علیه جامعه است.

راستینه در گفت‌وگویی که با ایلنا داشت، تاکید کرد باید مجلس دو اقدام را در دستور کار قرار دهد، اقدام‌هایی که در کمیسیون و با وزیر ارتباطات نیز مطرح شده است: «نخست اینکه همه ما به‌دنبال ضابطه‌مند و قانونی کردن فضای مجازی هستیم و مساله دوم تعریف و تعیین سطوح دسترسی است.»

ماجرای اینترنت طبقاتی اما پیش از این هم چندین بار با ادبیات متفاوت، طرح شده بود. حالا با پررنگ‌تر شدن آن، نگرانی‌های زیادی وجود دارد که اجرایی شدن. چنین طرحی به چه سرنوشتی خواهد انجامید. اینترنت طبقاتی بیش از پیش یادآور تبدیل مردم به دهک‌های مختلف را به همراه دارد و جامعه را دچار چند دستگی می‌کند و در نهایت این مسأله باعث بروز اندوه و خشم و مقابله با آن می‌شود. ضمن اینکه راه‌های زیادی را برای دور زدن این موضوع باز میکند تا اقتصاد زیرزمینی و سیاهی را در زیر آوار اقتصاد آسیب دیده امروزی خلق می‌کند و خود تبدیل به بحرانی جدید شود.

بحث اینترنت طبقاتی حالا در شرایطی که بیشتر از یک ماه فیلترینگ گسترده، قطعی اینترنت و عدم امکان دسترسی به اینستاگرام به عنوان پلتفرم منتخب کاربران برای پیشبرد کسب‌وکارهای کوچک، جامعه را دچار سردرگمی کرده مطرح شده است.