تاثیر محدودیت‌های اینترنت بر سلامت دیجیتال: کاهش شدید فروش و ناامیدی
کاهش سفارش و کاهش فروش اولین اثرات اختلال در اینترنت برای صنعت سلامت دیجیتال برآورد شده است.
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
عضویت در دیجیاتوتازههای تکنولوژی
تپسل با همراهی هلثیو با انتشار گزارشی از بررسی اثرات قطعی اینترنت بر حوزه سلامت دیجیتال اعلام کرد که این روند در نمونه‌های مورد بررسی منجر به کاهش فروش، کاهش دسترسی کاربران به پلتفرم، افزایش فشار کار تیم پشتیبانی و در‌نهایت ناامیدی قابل‌توجه در تیم‌های کسبوکارهای سلامت دیجیتال شده است.
بر‌اساس این گزارش طی دو ماه اخیر، پلتفرم هومکا با 57 درصد کاهش سفارش و همچنین پلتفرم بقراط با 50 درصد کاهش فروش مواجه شده‌اند. همچنین پذیرش 24 با کاهش قابل‌توجه نسخه الکترونیکی مواجه شده و دکتر نکست نیز همین موضوع را تجربه کرده تا جایی که ثبت نسخه الکترونیکی در این پلتفرم 23 درصد کاهش داشته است. گروه سلامت و رژیم درمانی دکتر کرمانی نیز اعلام کرده که ارتباط با مخاطب در صفحات اینستاگرامی خود را در پی فیلترینگ اینستاگرام از دست داده است.
در ادامه پرونده «برای یک اینترنت معمولی» که تپسل با رویکرد تأثیرات قطعی اینترنت و فیلترینگ بر کسبوکارهای حوزه اقتصاد دیجیتال منتشر کرد، این‌بار به سراغ کسبوکارهای حوزه سلامت دیجیتال رفته است. در این گزارش، تپسل تأثیر اختلالات اخیر اینترنت را از بیزینس‌های هومکا، بقراط، پذیرش 24، دکتر کرمانی و دکتر نکست جویا شده است.
تپسل با انتشار این گزارش اعلام کرده است به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی ارائه‌دهنده خدمات تبلیغات دیجیتال (ادنتورک) در ایران، خود را موظف می‌داند در شرایط بحرانی کنونی، به شنیده‌شدن صدای سه‌طرف پلتفرم خود (کسبوکارهای تبلیغ‌دهنده، رسانه‌های نمایش‌دهنده تبلیغات و همچنین کاربران اینترنتی) کمک کند.
خسارت‌های اختلالات و فیلترینگ، به‌صورت مستقیم بر کسب‌وکارها و رسانه‌ها تأثیر گذاشته و مانع رشد آنها شده است. تپسل به‌عنوان پلتفرمی که رسالتش کمک به رشد بیزینس‌ها و رسانه‌های دیجیتال (به‌واسطه ارائه خدمات تبلیغات بهینه و هوشمند دیجیتال) است، نمی‌تواند به آسیب‌های جبران‌ناپذیر وارد‌شده بر فعالین این حوزه بی‌تفاوت باشد.
57 درصد کاهش سفارش در هومکا
همان‌طور که در ابتدای مطلب به آن اشاره شد، تپسل برای بررسی اثرا‌گذاری اختلال اینترنت و فیلترینگ به سراغ پنج کسبوکار فعال در این حوزه رفته و تغییرات پیش‌آمده را مورد بررسی قرار داده است.
بر‌اساس گزارش تپسل، هومکا که ارائه‌دهنده خدمات سلامت در منزل و محل کار است و از طریق اتصال کاربران به آزمایشگاه‌ها، پرستاران و پزشکان، انجام خدمات سلامت در محل را برای کاربران تسهیل می‌کند، به از دست رفتن اینستاگرام خود که 70 هزار فالوور داشته، اشاره کرده است.
بر‌اساس توضیحات، هومکا برای رسیدن به این مقدار مخاطب در اینستاگرام سرمایه‌گذاری زیادی کرده و این پلتفرم سلامت برای آینده صفحه اینستاگرام هم برنامه‌های زیادی داشته است.
در ادامه این گزارش هومکا با اشاره به کاهش 26 درصدی ویزیت سایت، کاهش 37 درصدی تماس‌ها، کاهش 52 درصدی کاربرهای فعال و کاهش 57 درصدی سفارش‌ها، از خسارت‌های قطعی اینترنت و فیلترینگ خبرداد. علاوه بر این موارد، اکثر برنامه‌های پاییز برای کمپین‌های تبلیغات در فضای مجازی و دیجیتال در هومکا کنسل شد.
هومکا در پاسخ به اینکه آینده بیزینس خود را چگونه می‌بینید؟ به تپسل گفت: «نمی‌توانیم قطعی بگوییم که چه چیزی در انتظارمان است؛ چرا که ابهام شرایط بسیار زیاد شده. اما ناامیدی زیادی در فضای کسبوکارهای دیجیتال به وجود آمده. حتی نمی‌شود روی بدیهی‌ترین امکاناتی که این فضا باید داشته باشد، مثل اینترنت، حساب کرد؛ چه برسد به سرویس‌هایی که گوگل برای بازاریابی ارائه می‌دهد؛ فضای مجازی و امثال آنها.»
50 درصد کاهش فروش در بقراط
بقراط هم پلتفرم ارائه‌دهنده خدمات مدیریت بهینه مطب و کلینیک آنلاین برای پزشکان و تسهیلگر فرایند درمان برای مراجعین است. این پلتفرم سلامت دیجیتال پیش از این هم گزارشی مستقل از تأثیرات اختلال اینترنت و فیلترینگ منتشر کرده بود.
اثرات قطعی اینترنت و فیلترینگ بر پلتفرم بقراط در این گزارش تشریح شده بود. از جمله این تأثیرات می‌توان به کاهش 5.92 درصدی نسخه تأمین اجتماعی و 15.53 درصدی بیمه سلامت اشاره کرد. همچنین مشاوره آنلاین 15.46، مراجعه حضوری به پزشکان 9.78، مشاوره تلفنی 9.14، مشاوره تصویری 28.95 و مشاوره متنی نیز 34.96 درصد افت کرده است. علاوه بر آن شاهد کاهش 10.07 درصدی نوبت‌دهی توسط منشی، 9.49 درصدی نوبت‌دهی اینترنتی، 4.84 درصدی نوبت‌دهی تلفنی و در مجموع 9.83 نوبت‌دهی بوده‌اند.
بر‌اساس گزارش تپسل، بقراط اعلام کرده که شرایط اخیر موجب کاهش پاسخ‌گویی پزشکان شده و کاهش فروش 50 درصدی را برای این پلتفرم به دنبال داشته است.
بقراط با اشاره به تأثیر اختلال اینترنت و فیلترینگ بر اکوسیستم سلامت دیجیتال، گفت: «با‌توجه به اینکه پلتفرم ما در تمامی حوزه‌ها مثل مشاوره آنلاین، نسخه‌نویسی، تکمیل پرونده و… به پزشکان و بیماران سرویس می‌دهد، بررسی‌ها نشان داده که محدودیت‌های اینترنت تأثیر زیادی روی مشاوره آنلاین گذاشته است.»
بقراط در این گزارش با بیان اینکه پزشکان حوزه روانشناسی و روان‌پزشکی که بیمارانی خارج از کشور دارند با مشکلات جدی برای ارتباط با آنها رو‌به‌رو شدند، اعلام کرد: «ما راهکارهایی در این زمینه ارائه کردیم تا بتوانیم این قضیه را تا حدودی جبران کنیم.»
بر‌اساس توضیحات بقراط قطعی پیامک‌ها هم منجر به افزایش کنسلی وقت ویزیت پزشک شده است. همچنین اختلال پیش‌آمده در جریان پیامک مشکلاتی برای ورود کاربران به سایت هم ایجاد کرده است. علاوه بر این، افزایش حجم کاری و فشار بر بخش پشتیبانی را هم باید مورد توجه قرار داد.
بقراط اعلام کرده است که در بسیاری اوقات، کاربران درک درستی از اختلال‌های پیش‌آمده نداشته و فکر می‌کنند که پلتفرم با مشکل مواجه شده است. همین امر موجب فشار بسیاری به بخش پشتیبانی و مرکز تماس پلتفرم بقراط شد.
روابط عمومی بقراط در تشریح آسیب‌های اختلالات اعلام کرد: «در تلاش هستیم که سرمایه‌های انسانی‌مان را که مهم‌ترین دارایی ما هستند، حفظ کنیم. ما حدود 6 سال سابقه فعالیت داریم و به‌صورت بوت استرپ رشد کرده‌ایم و این روزها ضربه بزرگی به درآمدمان وارد شده است.»
اگرچه روابط عمومی بقراط بر جبران این ضرر و زیان با روش‌های مختلف تأکید دارد، اعلام کرد: «ادامه وضعیت فعلی طبیعتاً شرایط خوبی را برایمان به دنبال نخواهد داشت.»
پذیرش 24 با کاهش جدی نسخه‌های الکترونیکی مواجه شد
پذیرش 24 یکی دیگر از فعالان حوزه سلامت دیجیتال و به‌طور تخصصی شرکت ارائه‌دهنده خدمات مشاوره و نوبت‌دهی آنلاین است. این پلتفرم به تپسل اعلام کرده ناپایداری در ارتباطات اینترنتی در شرایطی که نسخه‌نویسی به‌صورت آنلاین انجام می‌شود، طبیعتاً به‌صورت مستقیم آسیب‌زا است.
بر‌اساس توضیحات پذیرش 24، اگر ارتباطات دچار چالش شود، حتی با اینکه ارتباطات داخل کشور برقرار است، ولی اثر مستقیمی به نسخه‌نویسی الکترونیکی وارد شده. این اختلالات یک اثر روانی دارد که «اینترنت قطع است پس من نسخه نمیزنم.» در کل، در حوزه سلامت و پزشکان اثر روانی قطعی ارتباطات بسیار پررنگ‌تر از اثر مستقیم و واقعی آن است؛ مخصوصاً در موضوع نسخه‌نویسی.
بر‌اساس توضیحات پذیرش 24 در مابقی موارد هم عدم دسترسی مردم به اینترنت و سرچ مخصوصاً در روزهای اول اختلال، قطعی و فیلترینگ باعث شده بود استفاده مردم از «پذیرش 24» به شدت افت کند. اثر دیگری که این اختلالات دارد، حس ناامیدی است که در تیم به وجود می‌آورد: «اینکه ما می‌بینیم در کشوری سرمایه‌گذاری کرده‌ایم که آینده اقتصادی ناپایداری دارد. طبیعتاً این اختلالات می‌تواند انگیزه‌های من و تیم من را بسیار کم کند.»
پذیرش 24 در جریان این بررسی‌ها اعلام کرد: «ما زیرساخت‌ها را فراهم کرده بودیم که در صورت هرگونه قطعی، ارتباطاتمان دوباره وصل شود. اما واقعیت این است که استفاده از ابزارهای کم‌کردن اثرات فیلترینگ هم پیچیدگی‌ها و دردسرهایی دارد و در هر حال سروریس‌هایی که از آنها استفاده می‌کنیم دیگر در دسترس نیستند.»
پذیرش 24 با اشاره به اینکه بسیاری از این سرویس‌ها خارجی هستند، اعلام کرد: «وقتی اختلالی در ارتباط اینترنتی به وجود می‌آید، ابزارهای کم‌کردن اثرات فیلترینگ هم فیلتر می‌شوند و یا گاهی این ابزارها ما را تحریم می‌کنند. بنابراین از دسترس ما خارج می‌شوند و به بدنه کاری تیم آسیب وارد می‌شود.»
کاهش قابل‌توجه درآمد در دکتر نکست
دکتر نکست نیز ارائه‌دهنده خدمات پزشکی، از جمله صدور نسخه الکترونیکی و نوبت‌دهی آنلاین است. این پلتفرم سلامت دیجیتال تأکید کرده است که اولین تأثیری که اختلال، قطعی و فیلترینگ داشته، کاهش حدود 23 درصدی نسخه‌زنی در دکتر نکست بوده است.
دکتر نکست همچنین با اشاره به اینکه در این مدت کاربر به سمت استفاده مستمر از وی پی ان رفته است، اعلام کرد بخش قابل‌توجهی از فعالیت تیم پشتیبانی صرف توضیح به کاربر برای خاموش‌کردن فیلتر‌شکن شده است. این موضوع وقت زیادی از تیم پشتیبانی را گرفته و زمانی برای کارهای اصلی باقی نمی‌ماند.
از سویی دیگر این پلتفرم تأکید کرده است اتفاقات اخیر باعث شده هزینه‌های سربار زیادی به دکتر نکست تحمیل شود تا مقدار فروش در سطح مطلوبی حفظ شود. این در حالی است که نسبت به گذشته درآمد کم شده است و هزینه‌های سنگینی هم متحمل شده‌ایم.
مواجه‌شدن دکتر کرمانی با کاهش ورود کاربران به دلیل محدودیت ارسال پیامک
دکتر کرمانی هم به‌عنوان یکی دیگر از فعالان حوزه سلامت دیجیتال، در حوزه رژیم‌درمانی و تغذیه خدمات ارائه می‌دهد. مجموعه‌های «به‌اندام»، «زیره»، «فیتامین» و «مایندفیت» از زیرمجموعه‌های دکتر کرمانی است. این مجموعه با اشاره به اینکه 80 درصد ارتباط دکتر کرمانی با مشتریان از طریق پیام‌رسان‌های خارجی مدیریت می‌شد، اختلال اینترنت به‌خصوص در روزهای آخر شهریور و اوایل مهرماه باعث افت فروش قابل‌توجهی شده است.
از طرف دیگر کاربران دکتر کرمانی برای ورود به اپلیکیشن به‌اندام، زیره و فیتامین (به دلیل روشن‌بودن vpn، قطعی اینترنت و یا دسترسی نداشتن به رمز عبور) با مشکل اساسی مواجه بودند. همچنین با فیلتر‌شدن گوگل پلی، در نصب اپلیکشن‌های گروه با مشکل جدی مواجه شده‌اند.
گروه دکتر کرمانی به قطعی پیامک و حواشی ایجاد‌شده در پی این قطعی نیز اشاره کرد و گفت: «در تاریخ 22 و 23 مهرماه سامانه پیامکی قطع و در ادامه دچار اختلال شد. این مشکل باعث اختلال در ارسال کد تأیید ورود کاربران و ارتباط با کاربران شد. پوش نوتیفیکیشن هم در ابتدای اختلال اینترنت به مدت سه‌هفته به دلیل فضای جامعه و نه مشکل فنی متوقف شدند.»
در زمینه شبکه‌های اجتماعی، پس از فیلتر‌شدن تلگرام و کوچ بسیاری از کاربران به واتساپ و اوج‌گرفتن فعالیت اینستاگرام، صفحه رسمی دکتر کرمانی (به‌اندام) با 1/700.000، فیتامین با 258000، زیره با 92000، نهال با 16000 و مایندفیت با 30000 دنبال‌کننده، به‌عنوان مهم‌ترین و اصلی‌ترین کانال محتوا و ارتباط گروه محسوب می‌شدند. با فیلتر‌شدن اینستاگرام، فعالیت‌های همه این صفحات متوقف و بخش زیادی از ارتباطات با مخاطبان توسط گروه دکتر کرمانی از دست رفت.
بر‌اساس گزارش تپسل، اختلال در اینترنت باعث شد که کاربران، دسترسی محدودتری به فضای وب و سرچ داشته باشند که این موضوع خود موجب کاهش ورودی سایت، کلیک و سی تی آر مقاله‌ها شد. طبق آمار به دست آمده، 60 درصد کاربران مشکل باز‌نشدن صفحات سایت داشته‌‌اند. اگر این اختلالات برای مدت طولانی‌تری ادامه پیدا می‌کرد، احتمال دی ایندکس شدن سایت وجود داشت و مشکلات جبران‌ناپذیری برای کسبوکار به وجود می‌آمد.
اختلال اینترنت، علاوه براینکه آسیب‌های مالی جدی به کسبوکار وارد کرد، گروه را با بحران در سرمایه‌های انسانی مواجه کرده است. با‌توجه به فضای ناامیدی و آینده نامشخص کسب‌وکارها، امنیت شغلی کارمندان مورد تهدید قرار گرفته است.
گروه دکتر کرمانی در گزارش خود از وضعیت دو ماه اخیر به تپسل اعلام کرده است که ما علاوه بر اینکه باید در این شرایط سخت برای دوام کسبوکار خود تلاش کنیم، برای امنیت روانی و آسیب‌هایی که به سرمایه‌های انسانی گروه وارد شد نیز نگران هستیم.
آینده سلامت دیجیتال از نگاه کسبوکارهای این حوزه
در بخش پایانی گزارش تپسل نگاه فعالان حوزه سلامت دیجیتال به آینده این حوزه مورد توجه قرار گرفته است. هومکار در پاسخ به این پرسش اعلام کرده است که موانع متعدد، پرتکرار و غیرقابل پیش‌بینی ایجاد‌شده در حوزه سلامت دیجیتال باعث از بین رفتن اعتماد و انگیزه شده است.
به باور گروه هومکا سرعت دیجیتالی‌شدن حوزه سلامت در این روند بسیار کاهش پیدا خواهد کرد و علاوه بر آن، بی‌شک خسارت‌های جبران‌ناپذیری به حوزه سلامت دیجیتال وارد خواهد شد.
بقراط نیز معتقد است سلامت دیجیتال بعد از دو سال کرونا به رشد قابل‌توجهی رسید و در حال رشد بود. ولی محدودیت‌های ایجاد‌شده، تأثیر منفی زیادی در این حوزه داشته است. به نظر می‌رسد اگر به همین منوال پیش برود، رشدی که منتظرش بودیم نه‌تنها به این زودی اتفاق نخواهد افتاد که حتی شاید شاهد پس‌رفت استفاده عموم مردم از خدمات حوزه سلامت آنلاین باشیم.
در سالیان اخیر دولت‌مردان با کارهایی که انجام داده‌اند، انگیزه‌مان برای فعالیت را کاهش دادند؛ از‌همین‌رو ترجیح می‌دهیم هیچ کار و حمایتی نکنند. تنها نیازهای ساده مثل اینترنت، سرویس پیامکی و… را در دسترس قرار دهند. ما خودمان، مشکلاتمان را حل می‌کنیم.
پذیرش 24 نیز با تأکید بر اینکه در این شرایط اکوسیستم برای توسعه و رشد آماده نیست و کسی روی آن سرمایه‌گذاری نخواهد کرد، اعلام کرد: «نمی‌توان به آینده آن امید داشت. وقتی زیرساخت قابل اعتماد نداریم و همچنین شرایط اقتصادی پایداری هم تجربه نمی‌کنیم، هم سرمایه‌های مالی‌مان را از دست می‌دهیم و هم سرمایه‌های انسانی را. اگر حاکمیت در ایجاد‌کردن امنیت در دو حوزه زیرساخت و اقتصاد همین‌طور ناموفق عمل کند، امیدی نمی‌توان به اقتصاد دیجیتال بست.»
بر‌اساس توضیحات پذیرش 24 برای استارتاپ‌هایی که در حال خارج‌شدن هستند، طبیعی است وقتی سرمایه نباشد، سرمایه‌گذاری روی آنها سرمایه‌گذاری نمی‌کند و آنها نمی‌توانند دوره درآمدزایی خود را طولانی‌مدت ادامه دهند. همان‌طور که می‌بینید بعضی از آنها سر یک یا دو ماه فیلد می‌کنند و بعضی هم طولانی‌تر؛ بعد از شش ماه یا یک سال. اگر این شرایط ادامه پیدا کند، این اتفاق خواهد افتاد. نباید دنبال راهکار باشیم؛ باید دنبال would cause آن باشیم. would cause مسئله پایداری در مملکت، ارتباطات، اقتصاد و امنیت در بیزینس است.
دکتر نکست نیز معتقد است سلامت دیجیتال در حال شکل‌گیری و رشد بود، اما متأسفانه با ضربه بزرگی که به آن وارد شد، به نقطه‌ای برمی‌گردد که فضا غیرقابل اعتماد و غیرقابل اطمینان خواهد بود. با شکل‌گیری بی‌اعتمادی، دیگر برای سرمایه‌گذار جذابیتی ندارد که وارد این حوزه شود. بنابراین بیزینس‌ها نمی‌توانند بر نوآوری و رفع مشکلات کاربران تمرکز ویژه‌ای کنند.
دکتر نکست همچنین با اشاره به محدودیت‌هایی که از جانب وزارت ارتباطات اعمال می‌شود، گفت: «پلتفرم‌های داخلی باید در یک سری زیرساخت‌هایی ثبت‌نام کنند که حکم اخذ مجوز را برای بیزینس پیدا می‌کند.»
دکتر نکست همچنین به عدم همکاری‌هایی که وزارت ارتباطات مکرراً انجام می‌دهد، اشاره کرده و اعلام کرد: «پای شرکت‌های خصولتی دیگری در میان است و این ذهنیت ایجاد شده که گویی می‌خواهند انحصاراً فضا را خودشان در دست بگیرند و شروع به کار کنند.»
بر‌اساس گزارش تپسل و بررسی‌های انجام‌شده طی این فرایند، در آخرین بخش بررسی‌ها اعلام شده که با‌توجه به تمام این شرایط، می‌توان فهمید سلامت دیجیتال و به‌صورت کلی اقتصاد دیجیتال در فضای مسمومی است که امکان رشد و توسعه را از آن سلب می‌کند. گویی سلامت دیجیتال را به نوزادی تبدیل می‌کند که هنوز به دنیا نیامده و زمانی که می‌خواست متولد شود، با محدودیت‌های ایجاد‌شده آن را به عقب انداخته‌اند. عقب انداختن زمان به دنیا آمدن این نوزاد باعث می‌شود سلامتی آن به‌طور‌کلی به خطر بیفتند و آن را به جایی برساند که آینده سلامت دیجیتال به این خطر دچار شود.
برای گفتگو با کاربران ثبت نام کنید یا وارد حساب کاربری خود شوید.