معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور: ایران بهشت کارآفرینان است، اگر نخبگان واقعی باشند

معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری در نشست هم‌اندیشی مدیران شتاب‌دهنده‌ها اعلام کرد ایران بهشت کارآفرینان است، به‌شرطی که نخبگان واقعی باشند و نه اسمی. نخبه واقعی نیز بنابر تعریف او، فردی است که «نه شنیدن» و «جواب نگرفتن» از مسئولان و وزارتخانه‌ها، او را خسته نکند هدفش رفتن از کشور نباشد.

نشست هم‌اندیشی مدیران شتاب‌دهنده‌ها و مراکز نوآوری با «روح‌الله دهقانی فیروزآبادی»، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در محل کارخانه نوآوری آزادی برگزار شد.

او با بیان اینکه بخشی از اشکالات موجود در مسیر توسعه اقتصاد دانش‌بنیان گریزناپذیر بوده و بخشی هم نیاز به بازتعریف دارد، گفت: «امروز نیاز به بازتعریف برخی مفاهیم و بازطراحی زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان در کشور داریم. اساساً برخی از مفاهیم در این صنعت باید بازنشسته و مفاهیم جدیدی جایگزین آن‌ها شوند.»

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور بر لزوم بازتعریف مفاهیم اساسی حتی معیارهای نخبگانی، تأکید کرد و گفت:

«بایستی مفاهیم اساسی حتی معیارهای نخبگانی بازتعریف شود. ایران بهشت کارآفرینان است، به‌شرطی که نخبه واقعی باشند و نخبه اسمی نباشند. در معیارهای فعلی نخبگی، کسی که مقاله و نمره‌های بالاتری دارد، نخبه به‌حساب می‌آید، اما این رویه، سیستم استعدادیابی است نه شناسایی نخبه‌ها. نخبه واقعی اصلاً حوصله نمی‌کند در یک سامانه که معرفی کرده‌ایم، مدارک بارگذاری کند و اپلای کند تا ماهانه 700 هزار تومان بگیرد.»

دهقانی اعتقاد دارد تفاوت فرد عادی و نخبه در میهن‌پرستی است و فرد نخبه نباید از مراجعه چندین‌باره به وزارتخانه‌ها برای رسیدن به خواسته‌هایش خسته شود: «نخبه یعنی انسان کامل و فردی که در همه حوزه‌ها، از جمله اخلاق و هوش سرآمد باشد. نخبه ناقص هم فردی است که در برخی از عرصه‌ها بهتر از بقیه است. نخبه یعنی فردی که بارها به ساختمان معاونت علمی آمده، اما جواب نگرفته است، ولی باز هم می‌آید و بارها به دیگر وزارتخانه‌ها رفته و برای خواسته‌اش از تلاش‌کردن خسته نشده است. برخی یک ایده فناورانه دارند و هدفی که برای خود تعریف کرده‌اند، رفتن از کشور است؛ تکلیف این افراد مشخص است.»

«دولت استارتاپی باید تشکیل شود»

او در ادامه از ایده ایجاد دولت استارتاپی سخن گفت: «به عقیده من، معاونت علمی اگر بخواهد کار صحیح را انجام دهد، باید یک دولت استارتاپی ایجاد کند. سپس اگر بتواند ثابت کند که این دولت استارتاپی نتیجه می‌دهد و درست کار می‌کند، در مأموریت خود موفق شده است.»

ایده دولت استارتاپی از دیدگاه دهقانی نیز پر‌کردن فاصله بین حکمرانی و نظام نوآوری در کشور است. به این معنی که به‌جای اینکه بازیگران سیستم دانش‌بنیانی به‌طور مستقیم با بخش‌های مختلف دولت در ارتباط باشند، معاونت این ارتباط را برقرار کند:

«در این حالت برای مثال به‌جای اینکه یک استارتاپ از وزارت جهاد کشاورزی اجازه ایجاد گلخانه را مطالبه کند، معاونت با وزارت جهاد طرف می‌شود، برنامه ایجاد گلخانه به معاونت سپرده می‌شود و معاونت آن را در اختیار بخش خصوصی قرار می‌دهد.»

معاون رئیس‌جمهور، وجود هزاران استارتاپ‌ها و مجموعه‌های متعدد دانش‌بنیان در کشور را به تعداد زیادی واگن قطار در کشور تشبیه کرد که هر کدام برای خود موتور محرک دارند: «باید به‌جای هزاران واگن، برای مثال 100 لوکوموتیو داشته باشیم که هر کدام 10 واگن را به‌دنبال خود به حرکت در می‌آورد. در این صورت حمایت‌ها هم از 100 سرگروه انجام می‌شود.»

استارتاپ‌ها به مسائل سیاسی ورود نا‌به‌جا نداشته باشند

دهقانی در بخش دیگری از سخنان خود به تلاش‌هایش برای برگزاری یلدای استارتاپی اشاره کرد و گفت: «امسال انتظار داشتیم که یلدای استارتاپی برگزار شود. می‌توانستیم حرف‌های زیادی را در آن رد‌و‌بدل کنیم، اما برگزار نشد. برای برگزاری آن هم بسیار پیگیری کردم که گفتند حال مردم خراب است. حال مردم را ما باید خوب کنیم و تنها فرصت اصلاح این کشور هم جوانانی هستند که پای کشور ایستاده‌اند»

او همچنین از استارتاپ‌ها خواست تا به مسائل سیاسی ورود نا‌به‌جا نداشته باشند و هشتگ‌های خاص نزنند، چرا که به اعتقادش منجر به تضعیف این زیست‌بوم می‌شود.

تأکید بر کاهش تعداد پارک‌های فناوری کشور

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در بخش دیگر سخنان خود با اشتباه دانستن پخش‌کردن منابع، اظهار داشت باید در کشور 10 یا حداکثر 20 پارک فناوری داشته باشیم:

«وقتی کره جنوبی فقط 17 پارک فناوری دارد، آیا وجود 56 پارک فناوری در ایران ضروری است؟ طبق آمار رسمی پارک فناوری پردیس، درآمد این پارک معادل 80 درصد درآمد تمامی پارک‌های فناوری در کشور است. به تعبیر دیگر، 55 پارک فناوری در کشور 50 درصد درآمد باقی مانده از این بازار را تولید می‌کنند که یعنی این پارک‌ها در‌واقع فیک هستند.»

وی با تأکید بر اینکه سازوکارها نیاز به شفافیت دارد، گفت: «افرادی وجود دارند که حتی 50‌بار از این معاونت تسهیلات گرفته‌اند و افرادی هم هستند که پس از ماه‌ها دوندگی در آخر حتی موفق نشده‌اند یک‌بار تسهیلات بگیرند.»

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در پایان متعهد شد تا به صحبت‌هایی که کرده است پایبند باشد و از فعالان صنعت دانش‌بنیان هم خواست تا پشت هم بمانند.