امروز در فضا: کاوشگر هویگنس روی تیتان فرود آمد

۱۴ ژانویه ۲۰۰۵، کاوشگر هویگنس متعلق به آژانس فضایی اروپا، توسط فضاپیمای کاسینی ناسا روی بزرگ‌ترین قمر زحل، تیتان فرود آمد.

فضاپیمای کاسینی- هویگنس

کاسینی چهارمین کاوشگر فضایی بود که به سیاره زحل ارسال شد. اما درعین‌حال اولین کاوشگری است که توانست به مدار این سیاره برسد. این فضاپیما از سال ۲۰۰۴ که وارد مدار زحل شد، مشغول مطالعه و بررسی سیاره و قمرهایش بوده‌ است.

ساخت این فضاپیما از دهه ۸۰ میلادی آغاز شد و طرح آن متشکل از دو بخش مدارگرد کاسینی و فرودگر هویگنس بود که برای فرود روی قمر تیتان برنامه‌ریزی شده‌ بود.

نام این دو فضاپیما برگرفته از دو ستاره‌شناس پرآوازه، «جووانی دومنیکو کاسینی» و «کریستیان هویگنس» است.

آغاز مأموریت‌

فضاپیما در ۱۵ اکتبر ۱۹۹۷ توسط موشک تیتان IVB به فضا پرتاب شد. هفت سال طول کشید تا کاسینی به زحل برسد. این فضاپیما پس از چندین مانور میان‌سیاره‌ای و عبور از زمین، زهره و مشتری وارد مدار زحل شد.

کاوشگری که حامل آن بود، هویگنس نیز در ۲۵ دسامبر ۲۰۰۴ از کاسینی جدا شد و در ۱۴ ژانویه روی قمر تیتان فرود آمد. اطلاعات هویگنس را کاسینی به زمین مخابره می‌کرد.

باتری‌های کاوشگر هویگنس برای تأمین انرژی لازم به مدت ۳۰ دقیقه فعالیت در سطح تیتان طراحی شده بودند، بااین‌حال دو ساعت پس از فرود، درنهایت از کار افتادند و ارتباط آن با کاسینی را برای همیشه قطع کردند. در طی این دو ساعت و همچنین در مدت زمان جداشدن از فضاپیما و فرود روی تیتان، کاوشگر هویگنس اطلاعات ارزشمندی را جمع‌آوری کرد.

دستاوردهای هویگنس

فرود هویگنس روی قمر تیتان، اولین فرود موفقیت‌آمیز روی قمری دورافتاده محسوب می‌شد. هویگنس با کشف باران، رودخانه و دریاهای قمر تیتان، شبه‌زمینی‌بودن آن را تأیید کرد. 

اطلاعات اولیه کاوشگر هویگنس بسیاری از ابهامات موجود در مورد این قمر را روشن کرد؛ سنسورهای این ربات از وجود متان مایع در زیر سطح تایتان خبر دادند که باعث اتمسفر غلیظ و نارنجی‌رنگ این جرم آسمانی شده‌ است.

همانند وجود آب مایع روی زمین، قمر تیتان حاوی متان مایع است، به‌جای سنگ‌های سیلیکاتی مقادیر قابل‌توجهی یخ در این جرم وجود دارد و خاک قمر هم متشکل از ذرات هیدروکربن است که از اتمسفرش به سطح آن نشست می‌کنند.

چرا تیتان؟

سطح قمر تیتان تا قبل از مأموریت‌ مشترک ناسا و آژانس فضایی اروپا ناشناخته بود. ابعاد تیتان از پلوتو و مریخ هم بزرگ‌تر است و دانشمندان حدس می‌زدند این قمر شرایط مناسبی برای حیات‌پذیری داشته باشد. بنابراین کسب اطلاعات در مورد آن آن‌قدر مهم بود که کاوشگر هویگنس برای این وظیفه خاص طراحی شد.

از دید تلسکوپ‌ها،‌ قمر تیتان اتمسفری نارنجی‌رنگ و سرشار از نیتروژن دارد. همچنین به‌علت تبدیل‌شدن متان به هیدروژن سیانید و هیدروکربن‌های دیگر، همیشه در آن مه وجود دارد. رصد و جمع‌آوری اطلاعات از این قمر، از زیر مه‌های غلیظش امکان‌پذیر نبود.

کاوشگر هویگنس هم‌اکنون در تیتان باقی مانده‌ است و تا میلیون‌ها سال دیگر هم از محل قرارگیری‌اش جابه‌جا نخواهد شد.