کشف عجیب اخترشناسان؛ شناسایی سیاره‌ای که نباید وجود داشته باشد!

در فاصله حدود 285 سال نوری از منظومه شمسی یک ستاره کوچک به نام TOI-5205 قرار گرفته که درواقع یک کوتوله سرخ است. حالا دانشمندان در نزدیکی این ستاره، سیاره‌ای را پیدا کرده‌اند که طبق تئوری‌های شکل‌گیری سیارات اصلاً نباید آنجا وجود داشته باشد.

بسیاری از ستاره‌های کوتوله سرخ در اطراف خود سیاراتی دارند که به دور آن‌ها گردش می‌کنند. بااین‌حال، رابطه این سیاره که TOI-5205b نام گرفته، با ستاره‌اش از دو جهت عجیب است. در وهله اول، انتظار نداریم که کوتوله‌های سرخ در منظومه خود میزبان سیاره‌های گازی غول‌پیکر باشند، ولی TOI-5205b دقیقاً چنین شرایطی دارد.

در وهله دوم و از مورد قبلی مهم‌تر، به‌طور کلی تصور می‌شد که ستاره‌هایی مثل TOI-5205 صرفاً میزبان سیاره‌هایی باشند که از خودشان خیلی کوچک‌ترند. «شوبام کانودیا»، اخترشناس مؤسسه علمی کارنگی که یکی از پژوهشگران اصلی این مطالعه بوده است، می‌گوید: «اندازه ستاره میزبان TOI-5205 فقط حدود چهار‌برابر سیاره مشتری است، منتها این ستاره به‌نحوی توانسته سیاره‌ای به‌اندازه مشتری را به‌وجود بیاورد.»

سیاره TOI-5205b یک سیاره «ممنوعه» است

کانودیا با ابراز شگفتی درباره این اکتشاف می‌گوید: «براساس درک فعلی ما از شکل‌گیری سیارات، TOI-5205b نباید وجود داشته باشد. این یک سیاره ممنوعه است.» پژوهشگر مؤسسه کارنگی برای درک مقیاس این اندازه‌ها تشبیه جالبی را ارائه می‌کند.

گردش سیاره‌ای مثل مشتری به دور ستاره‌ای مثل خورشید مانند گردش یک دانه نخود به دور یک گریپ‌فروت است. اما گردش TOI-5205b به دور TOI-5205 مانند گردش یک دانه نخود به دور یک لیموی کوچک است. به عبارت دیگر، صدها مشتری می‌توانند در دل خورشید ما جای بگیرند، اما TOI-5205 فقط گنجایش چهار TOI-5205b را دارد.

دانشمندان هنوز نمی‌دانند که چه اتفاقی باعث به‌وجودآمدن چنین سیاره بزرگی در مقیاس این ستاره شده است. کانودیا می‌گوید: «می‌دانیم که TOI-5205b وجود دارد، بنابراین شکافی در دانش ما پیرامون قرص‌ها، ساختارهای درونی سیارات یا فرایند شکل‌گیری سیارات (یا احتمالاً تمام موارد ذکرشده) وجود دارد.»

در مدل فعلی شکل‌گیری سیارات، برای ایجاد سیاره‌ای مثل مشتری به جرمی در حدود 10 زمین در قالب قرص سیاره‌ای نیاز است تا هسته شکل بگیرد. سپس باید مقدار زیادی گاز از این هسته خارج شود و سیاره را شکل دهد. اما دانشمندان انتظار ندارند که TOI-5205b بلوک‌های سازنده سیاره‌های گازی غول‌آسا را برای شکل‌گیری بدنه‌ای شبیه به مشتری در اختیار داشته باشد.

محققان حالا در تلاشند تا با مشاهدات بیشتر پاسخی برای این معما پیدا کنند و پیش‌بینی می‌شود که حل این معما بتواند درک ما از شکل‌گیری سیارات را دستخوش تحولاتی کند. نتایج پژوهش حاضر در مجله Astronomical Journal منتشر شده است.