سعید رحمانی از روایت شکل‌گیری IIIC و جزییات جذب سرمایه 250 میلیون دلاری توسط سرآوا می‌گوید

«سعید رحمانی»، کارآفرین و موسس سرآوا در سومین ویدئو مجموعه شکست سکوت خود، به توضیح درباره روند جذب سرمایه خارجی در اقتصاد دیجیتال کشور پرداخت. رحمانی به جذب 250 میلیون دلاری سرمایه خارجی پس از برجام اشاره کرد و درباره اثرات بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران توضیح داد.

رحمانی در سومین ویدئو «شکست سکوت» با توضیح درباره روند شکل‌گیری شرکت سرمایه‌گذاری IIIC موقعیت جذب سرمایه در ایران از سه سال قبل تا امروز را نامناسب توصیف کرد و عدم جذب سرمایه خارجی بعد از تشدید تحریم‌ها را مانع از توسعه اقتصاد دیجیتال دانست.

به گزارش دیجیاتو، سعید رحمانی با اشاره به اینکه اولین جذب سرمایه خارجی از یک تیم سوئدی در سال 2014 انجام شد، گفت: «اردیبهشت سال 1393 جلسه اول با تیم سوئدی در تهران درباره سرآوا و بعد دیجی‌کالا برگزار شد.»

حضور این تیم سوئدی در ایران به گفته رحمانی به دلیل تجربه سرمایه‌گذاری آن در کشورهای در حال توسعه بوده است.

توسعه تیم با کمک سرمایه خارجی

رحمانی با اشاره به سرمایه‌گذاری این تیم سوئدی در Avito روسیه و Property Finder امارات، گفت: «تجربه سرمایه‌گذاری این تیم سوئدی در حوزه شرکت‌های تکنولوژی و اینترنتی بود. این تیم به دلیل تغییر شرایط در ایران خیلی زود تصمیم به سرمایه‌گذاری گرفت.»

او با تاکید بر اینکه تحریم‌ها همچنان وجود داشت اما جلسات یک سال و چند ماه قبل از توافق برجام برگزار شده بود به چشم‌انداز روشن از بین رفتن تحریم با توافق برجام اشاره کرد و گفت: «تیم سوئدی تصمیم به سرمایه‌گذاری 10 میلیون دلاری و دریافت سهم کمتر از 10 درصد از سرآوا گرفت. در واقع ارزش سرآوا بعد از این سرمایه‌گذاری به 100 میلیون دلار میرسید.»

رحمانی توضیح درباره تحریم سرمایه‌گذاران آمریکایی در ایران، گفت: «از آنجایی که شرکت اصلی سهام‌داران آمریکایی هم داشت، شرکت سوئدی مجبور به راه‌اندازی یک شرکت فرعی بدون حضور سهام‌داران آمریکایی گرفت. در نتیجه پامو گرنت برای اولین بار به عنوان یک شرکت سرمایه‌گذاری شکل گرفت.»

یکی ازموضوعات مورد توجه در شرکت‌های سرمایه‌گذاری آن است که نه تنها رسم بر انتشار جزئیات مشخصات همه سهامداران نیست، بلکه توضیح جزئیات درباره همه سرمایه‌گذاران قانونی هم نیست.

رحمانی با تاکید بر این موضوع، شایعاتی مبنی بر اینکه سرمایه‌گذاران اصلی این شرکت روسی بودند را هم رد کرد و گفت: «سرمایه‌گذاران روسی بر اساس بررسی‌های انجام شده در آن دوران سهم جزئی و کوچکی داشتند که کمتر از 5 درصد بود. اکثر سرمایه‌گذاران سوئدی بودند و تعدادی از سرمایه‌گذاران اروپای شرقی و غربی هم حضور داشتند.»

موسس سرآوا با تاکید بر اینکه سرمایه‌ها هیچوقت به دلیل تحریم‌ها به ایران منتقل نشد، گفت: «عملا اولین سرمایه واقعی که سرآوا جذب کرد در 18 بهمن سال 1394 برابر با 28 ژانویه 2016 و دقیقا یک هفته بعد از برجام و در پی یک سال مذاکره انجام شد.»

او دلیل حرکت به سمت جذب سرمایه خارجی را تمام شدن 25 میلیارد تومان سرمایه جذب شده داخلی عنوان کرد و گفت: «حتی تعهد 10 میلیون دلاری از مبنی بر جذب سرمایه از پامو گرنت، منجر شد تا بتوانیم از سرمایه‌گذاران داخلی وام بگیریم. در نهایت سال 94 با امضا برجام اطمینان داشتم که رقابت‌ها بین استارتاپ‌ها و شرکت‌ها در منطقه اوج خواهد گرفت.»

رحمانی با بیان اینکه مبلغ جذب شده 168671897 یورو، تقریبا معادل 200 میلیون دلار بود، گفت: «جذب سرمایه از 4 سرمایه‌گذار خارجی انجام شد و همین سرمایه‌گذاران بعد از حدود یک سال و نیم در 11 مرداد 1397 دور دوم سرمایه‌گذاری برابر با 38 میلیون یورو معادل 50 میلیون دلار سرمایه‌گذاری کردند و ما در کل 250 میلیون دلار از این سرمایه‌گذاران جذب سرمایه کردیم.»

به گفته او یکی از این سرمایه‌گذاران پامگرنت بود که علاوه بر 10 میلیون دلار مبلغ بیشتری سرمایه‌گذاری کرد. از همین رو در حال حاضر پامو گرنت یکی از سرمایه‌گذاران IIIC است.

IIIC چطور شکل گرفت

رحمانی با توضیح درباره IIIC که در مهر 1394 در هلند شکل گرفت، به حضور هر چهار سرمایه‌گذار در آن اشاره کرد و گفت: «سرمایه‌گذاران هر کدام صندوق خود را شکل دادند و در عین حال سرمایه‌گذاری مشترکی انجام دادند.»

بعد از شکل‌گیری IIIC در ژانویه 2015 تا اکتبر 2016 جذب سرمایه از 4 شرکت انجام شد. این شرکت همیشه یک شرکت واقعی بوده و سرمایه‌گذاران آن، سرمایه‌گذاران اروپایی هستند.

رحمانی با توضیحات بیشتر درباره پامگرنت با تاکید بر اینکه «پامگرنت» طبق قوانین سوئد فعالیت می‌کند و در حال حاضر که روسیه تحریم است، هیچ سرمایه‌گذار روسی در آن حضور ندارد، گفت: «سهامدارن این شرکت طبق قوانین سوئد بررسی می‌شوند و اجازه سرمایه‌گذاری پیدا می‌کنند.»

به گفته رحمانی پامگرنت به عنوان یکی از سهامداران IIIC نزدیک به 28 درصد از این مجموعه را در اختیار دارد.

رحمانی با تاکید بر اینکه جزئیات مشخصات سرمایه‌گذاران و سهامداران در گروه اطلاعات خصوصی قرار دارد و یک مسئله عادی است که منتشر نشود، به توضیح درباره یکی دیگر از سرمایه‌گذاران IIIC که اسم آن در گزارش‌ها آمده پرداخت و گفت: «آدریان جوهانر باکر یکی دیگر از این سرمایه‌گذاران، موسس allegro است که در اندونزی هم یک یونیکور شکل داده و کارافرینی است که تجربه‌های بسیاری را به شرکت‌های ایرانی منتقل کرد.»

او به یکی دیگر از این سرمایه‌گذاران به نام «مانیو استاتس» اشاره کرد که یک صندوق سرمایه‌گذاری هم در لوکزامبورگ ایجاد کرده و همچنین تاکی کرد که یک سرمایه‌گذار دیگر هم از خانواده سرمایه‌گذاران بلژیکی در IIIC است، گفت: «همه این سرمایه‌گذاران در حوزه‌های تکنولوژی و اینترنت و حوزه‌های مربوط به آن فعال هستند و در اروپا، امریکا، چین و هندوستان سرمایه‌گذاری‌هایی داشته‌اند.»

انتقال تجربه دستاورد جذب سرمایه خارجی

به گفته رحمانی بزرگترین دستاوردی که سرآوا در این روند جذب سرمایه‌گذار داشته است انتقال تجربه از این سرمایه‌گذارها در مرحله رشد استارتاپ‌ها بوده است.

رحمانی با شرح مبالغ سرمایه‌گذاری شده با تاکید بر اینکه مبالغ سرمایه‌گذاری شده فقط در دیجی کالا تزریق نشدند، گفت: «مبلغ سرمایه‌گذاری شده در دیجی‌کالا 91 میلیون یورو معادل 100 میلیون دلار، در کافه بازار 25 میلیون یورو، علی بابا 7 میلیون یورو، الوپیک 6 میلیون یورو، تخفیفان 1 میلیون یورو و PPG نزدیک به 10 میلیون یورو سرمایه‌گذاری شد و این سرمایه‌گذاری بین شرکت‌ها پخش شد.»

او با تاکید بر اینکه برخی از این سرمایه‌گذاری‌ها موفقیت‌آمیز بود و برخی شکست خورد، به دستاوردهای دیجی‌کالا بعد از این جذب سرمایه‌ اشاره کرد و گفت: «بعد از انتقال تجربه‌ای که توسط این سرمایه‌گذاری انجام شد در حال حاضر 8700 نیروی انسانی مستقیم با دیجی‌کالا کار می‌کنند. 300 هزار فروشنده، هنرمند و صنعتگر در پلتفرم دیجی‌کالا فروش دارند. 3500 کسب‌وکار بومی در دیجی‌کالا هستند.»

رحمانی با توضیح دستاوردهای دیگر دیجی‌کالا همچنین به این موضوع اشاره کرد که بیش از 500 نفر تیم تکنولوژی از مهندسان فارغ‌التحصیل ایرانی و خارجی در دیجی‌کالا فعال هستند و گفت: «دیجی‌کالا 40 میلیون کاربر یکتای ماهانه دارد. همچنین 250 هزار عنوان کتاب در دیجی کالا موجود است که سالانه 4 میلیون کتاب در دیجی‌کالا به فروش می‌رسد و بیش از 2100 کتابفروش روی پلتفرم دیجی‌‌کالا هستند و اعتبار بانکی به کاربران داده می‌شود.»

او با اشاره به اینکه این پلتفرم‌ها از منفعت رساندن به سرمایه‌گذاران عبور کرده‌اند، گفت: «پلتفرم‌ها در حال حاضر به مردم کمک می‌کنند تا عدالت اجتماعی و دسترسی بهتری به کالا و محتوای مورد نیاز برای مردم فراهم شود.»

استارتاپ‌های ایرانی از منطقه جا ماندند

بنیان‌گذار سرآوا با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری 100 میلیون دلاری و 250 میلیون دلاری در دیجی‌کالا بزرگ به نظر می‌رسد ولی در مقایسه با منطقه آنقدر بزرگ نیست و درباره آن بزرگ‌نمایی می‌شود، گفت: «اگر قرار به مقایسه این موضوع با منطقه باشد، فقط در ترندیول ترکیه مبلغ یک و نیم میلیارد دلار فقط توسط علی بابا چین در سال 2021 سرمایه‌گذاری شد. این عدد به این معنی است که شرکت مشابه دیجی‌کالا در ترکیه عملا دکاکورن شده و این در حالی است که ما درمورد یونیکورن صحبت می‌کنیم.»

به گفته او سه سال است که هیچ جذب سرمایه خارجی در ایران رخ نداده است: « از سال 1398 به بعد هیچ سرمایه‌گذاری وارد ایران نشده و در حال حاضر ما از منظر جذب سرمایه خارجی بسیار عقب هستیم. همچنین سرمایه داخلی بخش خصوصی هم بسیار محدود شده است.»

رحمانی با تاکید بر اینکه اگر پیش از این در منطقه امکان رقابت داشتیم و حرفی برای گفتن داشتیم، حالا بسیار عقب افتاده‌ایم و در ادامه این مسیر بیشتر عقب خواهیم افتاد، گفت: «در ترکیه N11 از کره جنوبی جذب سرمایه کرده، گتی‌گیدیور از eBay آمریکا، سوق در امارات از آمازون و Noon از صندوق ملی سرمایه‌گذاری عربستان. داراز (Daraz) در پاکستان از علی‌بابای چین سرمایه جذب کرده و کلا در منطقه حتی در ارمنستان میزان سرمایه داخلی و خارجی جذب شده خیلی فراتر از ایران است.»

IIIC یک شرکت واقعی است

سعید رحمانی در خصوص این ادعا که IIIC واقعی نیست، گفت: «در فضای مجازی دیدم که یکی از بچه‌ها با دوربین موبایلش به دفتر IIIC رفته و ادعا می‌کند این دفتر واقعی نیست و آنجا تریپل آی‌سی وجود ندارد. در صورتی که اگر دقت می‌کرد، آن دفتر یکی از دفاتر ساختمان شرکتی به نام Office Operators The است.»

او با اشاره به اینکه آفیس آپریترز در شهرهای مختلف اروپا از جمله آمستردام فعالیت می‌کند و صدها یا شاید هزاران شرکت مختلف از این شرکت خدمات می‌گیرند، گفت: «ساختمانی که به آن مراجعه کردند که برخی در توییتر ادعا می‌کنند کافی‌شاپ است، عملا ساختمان آفیس آپریترز است که دفتر واقعی IIIC بوده و مدتی پیش به خاطر اپیدمی کرونا مثل خیلی از شرکت‌های دیگر دفتر فیزیکی تبدیل به دفتر مجازی شد و بعد از آن به عنوان آدرس مجازی استفاده شد، چون از قبل ثبت شده بود.»

رحمانی با تاکید بر اینکه سرمایه‌گذاران IIIC از چهار، پنج کشور مختلف اروپایی هستند و جلسات‌ آنها را در هلند برگزار می‌کنند و دفتر دیگری دارند، گفت: «نگه داشتن دفتر و آدرس اولیه به هیچ وجه به معنی مجازی بودن IIIC نیست، و این نگاه یک مقدار سطحی‌نگری است و دلیلی برای غیر واقعی بودن شرکت نیست. IIIC یک شرکت واقعی است.»