کارشناسان در دومین رویداد سخن درباره نحوه مواجهه با هوش مصنوعی در ایران هشدار دادند

دومین رویداد سکوی خلق نوآوری (سخن) 29 فروردین‌ماه سال جاری با محوریت هوش مصنوعی برگزار شد. در این رویداد کارشناسان درباره هوش مصنوعی و تأثیراتی که قرار است در آینده زندگی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بشریت بگذارد، صحبت کردند و تأکید داشتند که بخشی از فضای حال حاضر در برابر هوش مصنوعی نوعی جوزدگی است، اما ازآن‌سو اعلام کردند که چرخ‌های هوش مصنوعی باقدرت‌تر از همیشه راه افتاده و این فناوری قرار است انقلابی در آینده نه‌چندان دور ایجاد کند.

هوش مصنوعی انسان محور

به گزارش دیجیاتو، رویداد سخن با محوریت هوش مصنوعی «کیوان جامه‌بزرگ» اعلام کرد توسعه اقتصادی بدون توسعه انسانی نه پایدار است و نه اخلاقی. او اعلام کرد درحال‌حاضر در بین شرکت‌های فناورانه دنیا، هوش مصنوعی انسان‌محور مطرح شده و باید بیشتر از همیشه به آن توجه کرد: «در مفاهیم اقتصادی نکته‌ای که مورد‌توجه قرار می‌گیرد، رشد است.»

به باور جامه‌بزرگ هوش مصنوعی انسان‌محور یک تفاوت دارد: «هوش مصنوعی آمد تا جایگزین توانمندی‌های انسان باشد؛ مثل اتفاقی که در انقلاب صنعتی رخ داد و ماشین‌آلات صنعتی جایگزین توانمندی‌های انسانی شدند. هوش مصنوعی هم قرار بود جایگزین توانایی انسان باشد، اما هوش مصنوعی انسان‌محور این هدف را ندارد و می‌خواهد توانایی انسان را بیشتر کند.»

جامه‌بزرگ معتقد است هوش مصنوعی انسان‌محور همدلی بیشتری با مخاطب خود دارد و می‌تواند یک دستیار بزرگ و قدرتمند برای انسان باشد.

دنیای بدون اشتباه دنیای بدی است

در ادامه این مراسم «سروش صحت»، نویسنده و کارگردان سینما، به سخنرانی پرداخت. او با تأکید بر اینکه به‌عنوان یک کاربر درباره هوش مصنوعی صحبت‌ می‌کند و تخصص فنی در این امر ندارد، از دغدغه‌های خود نسبت به فرایند هوش مصنوعی گفت. صحت با اشاره به داستان «جنایات و مکافات» فئودور داستایوفسکی گفت: «در این داستان پیچیدگی‌هایی در شخصیت‌پردازی کاراکترها وجود دارد که من شک دارم هر مدلی از هوش مصنوعی بتواند آن را به تصویر بکشد. در این کتاب قاتلی وجود دارد که با وجود قاتل بودن، آدم بدی نیست و تن‌فروشی به اسم سونیا را داریم که با وجود شغل خود، آدم پاکی است و به‌عنوان یک قدیسه در تاریخ ادبیات شناخته می‌شود.»

صحت باور دارد جهان بدون چالش و خالی از اشتباه جای خسته‌کننده و ملال‌آوری خواهد بود: «اگر همه‌چیز را بدانیم و دیگر هیچ‌‌چیزی نباشد که ندانیم، اصلاً چرا باشیم؟ زندگی اگر بخواهد در تمام ابعاد قابل پیش‌بینی باشد، جای خوبی نیست.» صحت باور دارد که دنبال‌کردن خطاها و اشتباهات است که زندگی را جالب می‌کند و اگر این اشتباهات نباشند، زندگی معنا ندارد. او به توصیف فیلم لوک خوش‌دست پرداخت و گفت: «در این فیلم کاراکتر اصلی که یک آدم لاغر و ضعیف است، جلوی گنده‌لات زندان به‌پا می‌خیزد تا او را بزند. هیچ عقل و منطقی این تصمیم او را درست نمی‌بیند و قطعاً هوش مصنوعی نیز چنین توصیه‌ای برای این فرد ندارد. اما او به‌خاطر همین اشتباه است که درنهایت با وجود اینکه می‌بازد، یک آدم برنده حساب می‌شود. آیا هوش مصنوعی می‌تواند بفهمد که گاهی باختن به‌معنای بردن است؟»

می‌توان به مارکتینگ با هوش مصنوعی فکر کرد

«روزبه فرقانی»، مسئول نوآوری و رشد معاونت نوآوری فناپ نیز در ادامه این مراسم با تأکید بر اینکه مسائلی مانند بلاک‌چین، متاورس، فایوجی، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا در زندگی همه ما رخنه کرده، اعلام کرد برخی در برابر تکنولوژی قد علم می‌کنند و برخی اصلاً این تغییرات را قبول ندارند. اما عده‌ای هستند که با پذیرش این موارد، به فکر پول‌سازی از آن هم هستند. آن‌ها به‌نظر من برندگان هستند.»

او باور دارد که با پذیرش هوش مصنوعی می‌توان به این رسید تا به‌جای اینکه هوش مصنوعی برای ما تصمیم بگیرد، کاری کنیم تا ما برای آن تصمیم بگیریم.

زیگپ، اپلیکیشنی از جنس هوش مصنوعی برای نسل زد

«کامران باقری»، مدیرعامل زیگپ نیز با اشاره به اینکه نسل زد نسلی است که زیر بمباران اطلاعاتی بوده و زندگی پر از سرنخ اطلاعاتی دارد، گفت: «مخاطب کسب‌وکارها درحال‌حاضر همین نسل زد است که ویژگی‌های خیلی خاصی دارد، عاشق فناوری بوده و از همه مهم‌تر اینکه مسئله «شخصی‌سازی» برایش خیلی مهم است.»

او به مسیری که دستیار صوتی در دنیا طی کرد، اشاره داشت و گفت:‌ «دستیار صوتی از آن تکنولوژی‌هایی است که در دنیا شرکت‌های بزرگی مثل اپل و آمازون روی آن سرمایه‌گذاری کردند و سالیانه چندین میلیارد دلار پیرامون آن ضرر دادند تا بلکه این فناوری جا بیفتد. ولی واقعیت این است که دستیار صوتی در دنیای کنونی، عملاً یک دستیار نیست؛ این مورد قرار بود که حتی خریدهای مردم را انجام دهد، اما درحال‌حاضر نهایتاً برای کاربران آهنگ پخش می‌کنند.»

باقری باور دارد که حضور ChatGPT موج جدیدی را در این زمینه راه انداخته است و آن‌ها نیز با همراهی همین موج تصمیم دارند که در زیگپ اولین دستیار هوشمند فارسی را برای کاربران شکل دهند. او باور دارد چالش‌های زیادی در هنگام توسعه هوش مصنوعی وجود دارد و مشکلات فرهنگی را بیشترین مشکلات در این زمینه می‌داند.

بخشی از مواجهه با هوش مصنوعی ناشی از جو زدگی است

«مسعود زمانی»، فعال حوزه فناوری نیز در ادامه این مراسم با طرح این پرسش که آیا در دوران جوگیری نسبت به هوش مصنوعی هستیم یا خیر گفت: «بله، بخشی از این اتفاقات فعلی یک جوگیری یا به‌اصطلاح هایپ مردمی است. اینکه می‌گوییم ماشین‌ها خیلی زود از انسان باهوش‌تر خواهند شد و بشریت به تاریکی خواهد رسید، نوعی جوگیری است؛ ولی واقعیت این است که هوش مصنوعی به جریان افتاده و مسیر آن هم هموار شده است. قطعاً در این مسیر اشکالات و اتفاقات زیادی رخ خواهد داد، ولی درحقیقت درحال‌حاضر هم ماشین در برخی موارد از بشر هوشمندتر است و قرار است این حوزه‌ها افزایش پیدا کنند؛ همین و بس.»

زمانی تأکید کرد:‌ «اینکه تصور کنیم هوش مصنوعی و رشد آن نیز وجهه خیلی تاریکی خواهد داشت، از نظر من درست نیست. بشریت نسبت به گذشته بسیار بااخلاق شده؛ البته اینکه اساساً ماهیت هوش مصنوعی پر از پتانسیل تاریک است را نباید فراموش کرد، ولی به‌هرحال فکر نمی‌کنم این بی‌اخلاقی‌ها خیلی زیاد باشد.»

زمانی باور دارد متون عمومی در اینترنت ۲۵۰ ترابایت است که از این مقدار ۳۰۰ گیگابایت آن، یعنی یک‌دهم درصد در دسترس عموم قرار داشته و ChatGPT تنها به همین مقدار دسترسی دارد. ۹۶ درصد دیتاها در اینترنت در دسترس عمومی نیست و ازهمین‌رو به گفته زمانی، ربات‌های هوش مصنوعی قرار نیست به این زودی به تمام اطلاعات در اینترنت دست پیدا کنند؛ چرا که ۹۶ درصد دیتای اینترنت اصلاً در دسترس نیست.

سازمان‌ها آماده باش برای ورود هوش مصنوعی

«فرشته کسرایی»، فعال حوزه منابع انسانی، در این مراسم به مسئله ورود هوش مصنوعی به سازمان‌ها اشاره کرد و گفت:‌ «هوش مصنوعی که می‌تواند کارهایی انجام دهد که درحال‌حاضر توسط اپراتورهای ساده انجام می‌شود، جایگزین بعضی شغل‌ها می‌شود و بعضی شغل‌ها را نابود می‌کند. این چیز جدیدی نیست و در تاریخ رخ داده است. اما واقعیت اینجاست که بیشتر از شغل‌هایی که نابود خواهند شد، شغل جدید تعریف می‌شود و درنهایت نباید نگران این شد که قرار است موج بیکاری در دنیا شکل بگیرد.»

او همچنین تأکید دارد که باید نیروهای داخل یک سازمان را آگاه ساخت و دغدغه‌های آن‌ها را بیش از پیش شنید: «رهبران آینده باید بدانند وفاداری دیگر آنچنان در یک سازمان معنا ندارد. افراد تا زمانی با کارفرمای خود قدم می‌زنند که در کنار هم خوشحال باشند. این تکنولوژی‌ها شاید تکان اساسی به سازمان داده و این رابطه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد ازهمین‌رو مهارت‌های نرم را باید بیشتر در سازمان پیاده کرد و مدیران باید در آن تبحر داشته باشند. باید حرف کارمندان بیشتر از قبل شنیده شود و با توجه به اینکه احتمال دارد میزان خطاهای انسانی بالاتر برود، باید حس حمایت را در سازمان بیشتر جاری کرد.»

کسرایی باور دارد درحال‌حاضر در دوران گذار هستیم و این تکنولوژی قصد ورود به سازمان‌ها را دارد: «ازهمین‌رو باید برای آن آماده باشیم.»