دستورالعمل «نحوه تشکیل شعب تخصصی رسیدگی به اختلافات در حوزه علم و فناوری» ابلاغ شد

رئیس قوه قضاییه دستورالعمل «نحوه تشکیل شعب تخصصی رسیدگی به اختلافات در حوزه علم و فناوری» را به واحدهای قضایی ابلاغ کرد. براین‌اساس، بایستی به قضات و کارکنان شعب تخصصی آموزش‌های لازم ارائه شود. همچنین بر لزوم ارائه و ترویج قراردادهای یکسان‌سازی‌شده حوزه علم و فناوری برای کاهش اختلافات تأکید شده است.

با هدف حمایت از اقتصاد دانش‌بنیان و جهش قابل‌توجه تعداد شرکت‌های این حوزه، قانون «جهش تولید دانش‌بنیان» در اردیبهشت‌ماه سال 1401 به تصویب رسید. ماده 9 این قانون قوه قضاییه را مکلف کرده است تا برای رسیدگی به کلیه اختلافات در زمینه‌­های علمی و فناوری، شعبه یا شعب تخصصی در شوراهای حل اختلاف و دادگاه‌ها را تشکیل دهد.

بدین‌منظور، رئیس قوه قضاییه می‌بایست حداکثر ظرف 6 ماه از ابلاغ این قانون، دستورالعمل نحوه تشکیل شعب مذکور را تصویب کند. در همین راستا، روز گذشته رئیس قوه قضاییه دستورالعمل نحوه تشکیل شعب تخصصی رسیدگی به اختلافات در حوزه علم و فناوری را به واحدهای قضایی ابلاغ کرد.

به گزارش دیجیاتو و به نقل ازوبگاه رسمی قوه قضاییه، این دستورالعمل در هشت ماده تنظیم شده و از تاریخ ابلاغ لازم‌الاجراست.

ماده اول این دستورالعمل به تعریف اصطلاحات به‌کاررفته در آن اختصاص دارد. براین‌اساس، اشخاص دانش‌بنیان همان شرکت‌ها و مؤسسات موضوع ماده یک قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان هستند. اشخاص فناور نیز واحد مورد‌تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت هستند.

مصداق‌های اختلافات نیز عبارتند از: اختلاف‌های حقوقی و کیفری در‌زمینه علمی و فناوری بین اشخاص پیشین با یکدیگر، با دیگر اشخاص حقیقی و حقوقی مانند اختلافات در مورد فروش، انتقال، مالکیت، مشارکت، سرمایه‌گذاری، بهره‌برداری از امتیازات اختلاف بین شرکا و سهامداران، اختلاف بین شرکت‌ها با کارکنان کارگزاری و مشاوران مالی حقوقی و فنی خود در‌زمینه فناوری در فرایندهای تجاری‌سازی.

آن‌طور که در ماده 2 این دستورالعمل آمده است، در همه مراکز استان و به تشخیص رئیس کل دادگستری استان، حداقل یکی از شعب دادگاه‌های نخستین تجدیدنظر و شورای حل اختلاف برای رسیدگی به اختلاف اختصاص خواهند یافت.

تلاش برای یکسان‌سازی قراردادها

به‌منظور کاهش اختلاف موضوع این دستورالعمل، معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم مأمور شده است تا با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نسبت به ارائه و ترویج قراردادهای یکسان‌سازی‌شده در‌زمینه علم و فناوری اقدام کنند.

همچنین طبق ماده 6، معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه ظرف سه ماه از تصویب این دستورالعمل باید با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و مرکز توسعه حل اختلاف، آموزش‌های لازم را به قضات و کارکنان شعب تخصصی ارائه دهد.

در این دستورالعمل خواسته شده است تا قضات اعضای شعب تخصصی دادگاه‌ها و حداقل یکی از اعضای شعب تخصصی شورای حل اختلاف، حتی‌المقدور از بین افراد آشنا به فعالیت‌های علمی و فناوری تعیین شود.

همچنین مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل، امکان ثبت تعاونی و اجزای آن به شعب تخصصی را در سامانه‌های قضایی فراهم می‌کند.

طبق ماده 8، دیگر مقررات مربوط مطابق «آیین‌نامه شیوه تشکیل شهر تخصصی مراجع قضایی مصوب 28 اردیبهشت‌ماه 1398 رئیس قوه قضاییه» خواهد بود.

گفتنی است پیش از این و در تیرماه سال 1401، شعب ویژه رسیدگی به دعاوی مرتبط با شرکت‌های دانش‌بنیان در مجتمع قضایی تخصصی رسیدگی به دعاوی تجاری و شرکت‌های دانش‌بنیان دادگستری استان تهران افتتاح شد.