از امشب زمین برای مدت کوتاهی دو ماه در آسمان خواهد داشت؛ آیا این یک ماه واقعی است؟

سیارک کوچکی به نام «2024 PT5» با قطر تقریبی ۱۱ متر مدت کوتاهی -حدوداً 2 ماه- اطراف زمین حضور خواهد داشت. هرچند این سیارک را نمی‌توان به‌راحتی و از هر نقطه‌ای تماشا کرد، برخی آن را «ماه دوم زمین» می‌نامند.

برخلاف ماه، همراه اصلی زمین که حدود ۴ میلیارد سال است دور آن می‌چرخد، این سیارک کوچک جدید فقط حدود 2 ماه - از ۷ مهر ۱۴۰۳ تا ۵ آذر - اطراف زمین پرسه خواهد زد تا به کمربند سیارکی خود بازگردد. علت حضور چنین اجرامی اطراف زمین، اختلالات گرانشی است که خورشید ایجاد می‌کند. 2024 PT5 پس از چرخش مداری ناقص خود دور زمین، به مدار متمرکز خود در چرخش به دور خورشید بازمی‌گردد و بخشی از کمربند سیارکی آرجونا باقی می‌ماند.

این سیارک متعلق به کمربند سیارکی‌ «آرجونا» است و اولین‌ بار ۱۷ مرداد ۱۴۰۳ که ۵۶۸۵۰۰ کیلومتر با زمین فاصله داشت، رصدخانه آفریقای جنوبی در «ساترلند» آن را کشف کرد.

اجرام کمربند سیارکی آرجونا سنگ‌های فضایی و ذرات ریزودرشت غبار هستند که مدار آن‌ها بسیار شبیه مدار زمین در چرخش به دور خورشید است. فاصله متوسط این مدارها از خورشید حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر است.

این سیارک را گروهی از دانشمندان در پژوهشی با عنوان «رخدادهای قمر کوچک» کشف کرد. آن‌ها که رفتار بالقوه اجسام کشف‌شده دیگر در اطراف زمین را مطالعه می‌کردند، متوجه دینامیک عجیب‌وغریب سیارک 2024 PT5 شدند. «کارلوس د لا فوئنته مارکوس»، نویسنده اصلی این مطالعه و استاد دانشگاه «کامپلوتنس» مادرید، می‌گوید: «اجزای کمربند سیارکی آرجونا ازجمله سیارک تازه کشف‌شده، بخشی از جمعیت سیارک‌ها و دنباله‌های نزدیک زمین هستند؛ حضور آن‌ها در آسمان بدیهی است.»

رخدادهای قمر کوچک می‌توانند در دو دسته طبقه‌بندی شوند: دسته اول، سیارک‌هایی هستند که یک یا چند چرخش کامل دور زمین دارند. این درگیری گرانشی میان سیارک و زمین سبب می‌شود سیارک یک تا چند سال مهمان زمین باشد. در نوع دوم، سیارک حتی یک چرخش کامل دور زمین ندارد و فقط چند روز تا چند ماه می‌توان آن را در آسمان - و تنها از برخی مناطق - یافت.

برخی از اجرام این کمربند سیارکی می‌توانند فاصله ۴.۵ میلیون کیلومتری و با سرعت حدود ۳۵۴۰ کیلومتربرساعت به زمین نزدیک شوند. جای نگرانی نیست؛ این فاصله به حدی کافی زیاد است! در این شرایط، جسم موقت به قمر زمین تبدیل می‌شود اما در نظر بگیرید یک مدار کامل در چرخش به دور زمین را طی نخواهد کرد.

منجمان تاکنون دو جسم را شناسایی کرده‌اند که مدتی با گرانش زمین جفت شده‌اند و همانند ماه بر مداری دور آن گشته‌اند. این دو جسم عبارت‌اند از «2006 RH120» و «2020 CD3».

حضور سیارک‌های کوچک مانند 2024 PT5 نسبتاً تکراری است. چنین پدیده‌ای چند بار در دهه رخ می‌دهد. اما حضور طولانی‌تر سیارک‌ها که در دسته اول رخدادهای قمر کوچک قرار می‌گیرند، پدیده نادری است و معمولاً هر 10 تا 20 سال یک بار رخ می‌دهد.

متأسفانه اکثر افراد در نقاط مختلف زمین نمی‌توانند 2024 PT5 را مشاهده کنند. برای مشاهده این سیارک نیاز به تلسکوپ و دوربین دوچشمی داریم؛ زیرا بسیار کوچک و کم‌نور است. اما دانشمندان قصد دارند به کمک تلسکوپ‌های حرفه‌ای این جسم را به‌خوبی رصد کنند تا اطلاعات کافی از آن به دست آورند.