امروز در فضا: تلسکوپ فضایی هابل به فضا پرتاب شد

24 آوریل 1990، تلسکوپ فضایی هابل به فضا پرتاب شد. این رصدخانه با همکاری آژانس فضایی اروپا و ناسا، مشاهدات خود را در نور مرئی، مادون قرمز و فرابنفش انجام می‌دهد.

هابل از بسیاری جهات انقلابی در نجوم مدرن ایجاد کرده است؛ نه تنها به‌عنوان ابزاری کارآمد برای انجام اکتشافات جدید، بلکه به‌طور کلی با هدایت تحقیقات نجومی.

تلسکوپ فضایی هابل

این اولین تلسکوپ فضایی بشر نبود، اما یکی از بزرگ‌ترین و همه‌کاره‌ترین تلسکوپ‌ها بود که به‌عنوان یک ابزار تحقیقاتی حیاتی برای نجوم شهرت دارد.

این تلسکوپ به افتخار ستاره‌شناس «ادوین هابل» نام‌گذاری شد. مؤسسه علمی تلسکوپ فضایی (STScI) اهداف هابل را انتخاب می‌کند و داده‌های حاصل را پردازش می‌کند، درحالی‌که مرکز پرواز فضایی گدارد (GSFC) فضاپیما را کنترل می‌کند.

هابل دارای یک آینه 2.4 متری است و پنج ابزار اصلی آن در نواحی فرابنفش، مرئی و نزدیک به فروسرخ طیف الکترومغناطیسی رصد می‌کنند. مدار تلسکوپ در خارج از انحراف جو زمین، به آن اجازه می‌دهد تصاویری با وضوح بسیار بالا، با نور پس‌زمینه بسیار کمتر از تلسکوپ‌های زمینی بگیرد.

این تلسکوپ برخی از دقیق‌ترین تصاویر نور مرئی را ثبت کرده است که امکان دید عمیق به فضا را فراهم می‌کند. بسیاری از مشاهدات هابل به پیشرفت‌هایی در اخترفیزیک منجر شده است، مانند تعیین نرخ انبساط جهان.

پرتاب به فضا

ساخت تلسکوپ‌های فضایی در اوایل سال 1923 پیشنهاد شد و تلسکوپ هابل در دهه 1970 توسط ناسا، با کمک آژانس فضایی اروپا تأمین و ساخته‌ شد.

راه‌اندازی برنامه‌ریزی‌شده‌ آن در سال 1983 بود، اما پروژه با تأخیرهای فنی، مشکلات بودجه و فاجعه چلنجر در 1986 مواجه شد.

این تلسکوپ سرانجام در سال 1990 به فضا پرتاب شد، اما آینه اصلی آن به اشتباه زمین خورده‌ بود که منجر به انحراف کروی شد و توانایی‌های تلسکوپ را به خطر انداخت.

خوشبختانه این مشکل در یک مأموریت خدماتی در سال 1993 اصلاح شد.

هابل تنها تلسکوپی است که برای نگهداری در فضا، توسط فضانوردان طراحی شده‌ است. پنج مأموریت شاتل فضایی، سیستم‌های تلسکوپ را تعمیر، ارتقا و جایگزین کرده‌اند که شامل هر پنج ابزار اصلی می‌شود.

پنجمین مأموریت ابتدا به دلایل ایمنی پس از فاجعه کلمبیا (2003) لغو شد، اما پس از تأیید مدیر ناسا، «مایکل گریفین»، مأموریت خدمات‌رسانی در سال 2009 تکمیل شد.

هابل در آوریل 2020 سی‌ساله شد و پیش‌بینی می‌شود تا 2030-2040 به کار خود ادامه دهد.