پژوهش جدید ناسا: سلول‌های بنیادی انسان در فضا سریع‌تر پیر می‌شوند

در تحقیق جدید دانشمندان دریافتند که سلول‌های بنیادی انسان در فضا سریع‌تر علائم پیری از خود نشان می‌دهند. این مطالعه نشان می‌دهد که عوامل استرس‌زای فضا مانند ریزگرانش و تشعشعات کیهانی می‌توانند فرایندهای مولکولی پیری را در سطح سلولی تسریع کنند. این پژوهش توسط محققان دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو و با پشتیبانی ناسا انجام شده است.

براساس گزارش Engadget، تحقیق جدید روی سلول‌های بنیادی و خون‌ساز (HSPCs) متمرکز بود؛ HSPCها تمام سلول‌های خونی و ایمنی بدن را تشکیل می‌دهند. محققان با استفاده از نانوبیورآکتورهای ویژه‌ای که برای نظارت لحظه‌ای طراحی شده بودند، نمونه‌هایی از این سلول‌ها را برای دوره‌های ۳۲ تا ۴۵ روزه به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) ارسال کردند؛ برای مقایسه نتایج نیز یک گروه کنترل در یک مرکز فضایی روی زمین باقی ماند.

تأثیر محیط فضا بر سلول‌های بنیادی انسان

تجزیه‌وتحلیل سلول‌هایی که از فضا بازگشته بودند، مجموعه‌ای از تغییرات نگران‌کننده را نشان داد که همگی از مشخصه‌های پیری سلولی هستند؛ سلول‌ها قدرت خود را برای تکثیر و جایگزینی از دست داده بودند. همچنین این سلول‌ها در برابر آسیب‌های ژنتیکی حساس‌تر شده و میتوکندری‌ها دچار التهاب شده بودند. تلومرها (کلاهک‌های محافظ انتهای کروموزوم‌ها که با افزایش سن کوتاه می‌شوند) نیز سریع‌تر تحلیل رفته بودند.

دکتر «کاتریونا جمیسون» (Catriona Jamieson)، مدیر مؤسسه سلول‌های بنیادی در دانشگاه سن دیگو، می‌گوید: «فضا یک آزمون استرس حداکثری برای بدن انسان است. این یافته‌ها بسیار مهم هستند زیرا نشان می‌دهند که استرسورهای فضا می‌توانند پیری مولکولی سلول‌های بنیادی خون را تسریع کنند.»

با وجود این نتایج نگران‌کننده، یک خبر خوب نیز وجود دارد: به نظر نمی‌رسد این آسیب‌ها دائمی باشند. تیم تحقیقاتی مشاهده کرد که پس از بازگشت سلول‌ها به محیط زمین، این تغییرات حداقل به صورت جزئی معکوس شدند. این موضوع نشان می‌دهد که ممکن است راه‌هایی برای مقابله با این اثرات و محافظت از سلامت فضانوردان در طول مأموریت‌های طولانی وجود داشته باشد.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Cell منتشر شده است.