امروز در فضا: پایان فعالیت رصدی رصدخانه فضایی فروسرخ ISO

در 8 آوریل 1998، رصدخانه فضایی فروسرخ (ISO) مرحله رصدی خود را به پایان رساند. اخترشناسان توانسته بودند بیش از 28 ماه (به‌جای 18 ماه برنامه‌ریزی‌شده) از ISO استفاده کنند و درنتیجه اطلاعات بیشتری در مورد کیهان جمع‌آوری کردند.

تلسکوپ فضایی فروسرخ ISO

این تلسکوپ درمجموع بیش از 26000 مشاهده از اجرام کیهانی انجام داد. در ساعت 07:00 در 8 آوریل 1998، مهندسان در ایستگاه زمینی آژانس فضایی اروپا گزارش دادند که تلسکوپ ISO شروع به گرم‌شدن کرده است.

این نشانه کاهش هلیوم فوق سیال مورد استفاده برای دستیابی به دمای بسیار پایین لازم برای نجوم مادون قرمز بود. مشاهدات در ساعت 23:07، هنگامی که دمای ابزارها به بالای منفی 269 درجه سانتیگراد رسیده‌ بود، متوقف شد.

در آن زمان، ISO کهکشان NGC 1808 را با دوربین (ISOCAM) رصد می‌کرد. سپس اخترشناسان ISO را برای بررسی و از کار انداختن به تیم مهندسی تحویل دادند.

تلسکوپ در راه‌اندازی خود در نوامبر 1995، مقدار 2000 لیتر هلیوم فوق‌سیال را حمل کرد که در دمای منفی 271 درجه سانتی‌گراد می‌جوشد. تخلیه آهسته هلیوم به فضا دمای پایین سیستم نوری را حفظ کرد.

نتایج کاوش‌های رصدخانه مادون قرمز

این رصدخانه فضایی به‌طور متوسط 45 مشاهده در هر گردش به دور مدار انجام داد. حجم عظیمی از داده‌های علمی تولیدشده توسط ISO تا سال 2006 در معرض فعالیت‌های بایگانی گسترده‌ای قرار داشت.

مجموعه داده‌های کامل از سال 1998 در دسترس جامعه علمی قرار گرفت و اکتشافات زیادی انجام شد و احتمالاً تعداد بیشتری از این دسته اکتشافات نیز هنوز در راه است.

برخی نتایج حاصل از کاوش این رصدخانه به شرح زیر است:

• این تلسکوپ وجود بخار آب را در مناطق ستاره‌ساز، منابع بسیار نزدیک به مرکز کهکشان، جو سیارات منظومه شمسی و سحابی شکارچی شناسایی کرد.
• تشکیل سیاره در اطراف ستارگان قدیمی و درحال مرگ شناسایی شد. این کشف با این نظریه که تشکیل سیاره فقط در اطراف ستارگان جوان امکان‌پذیر است، تناقض داشت.
• گاز هیدروژن فلورید برای اولین‌بار در ابرهای گازی میان‌ستاره‌ای کشف شد.
• تشخیص اولیه‌ترین مراحل شکل‌گیری ستاره‌ها با رصد هسته پیش‌ستاره‌ای L1689B مورد مطالعه قرار گرفت.
• کشف مقادیر زیادی غبار کیهانی در فضای خالی بین کهکشان‌ها.
• مشاهدات درخشان‌ترین جرم جهان، Arp 220، نشان داد که منبع تابش عظیم تشعشعات فروسرخ آن، فوران تشکیل ستاره است.
• ISO چندین دیسک پیش‌سیاره‌ای را جستجو و پیدا کرد. این حلقه‌ها، دیسک‌هایی از مواد در اطراف ستارگان هستند که به‌عنوان اولین مرحله تشکیل سیاره درنظر گرفته‌ می‌شوند.
• تعیین ترکیب شیمیایی جو سیارات منظومه شمسی.