ناسا تصاویر فضایی شگفت‌انگیزی از رصدخانه چاندرا فاش کرد!

ناسا ده‌ها سال است که از پرتو ایکس برای کشف اسرار نامرئی کیهان استفاده می‌کند. رصدخانه انیشتین در اواخر دهه 70 میلادی، پیشگام اخترشناسی پرتو ایکس بود. اما جواهر تاج اصلی این رشته علمی، «رصدخانه پرتو ایکس چاندرا» است که به مدت 25 سال جهان نامرئی را تصویربرداری می‌کند.

در ادامه شما را به تماشای تعدادی از خیره‌کننده‌ترین تصاویر رصدخانه چاندرا و اکتشافات پیشگامانه آن از جهان پنهان دعوت می‌کنیم.

این تلسکوپ فضایی در 23 ژوئیه 1999 توسط شاتل فضایی کلمبیا به فضا پرتاب شد. چاندرا سنگین‌ترین محموله‌ای بود که شاتل تا به‌حال حمل کرده بود.

«ایلین کالینز»، فرمانده مأموریت شاتل کلمبیا، در بیانیه‌ای مطبوعاتی گفت: «اکتشافات چاندرا در 25 سال گذشته به‌طور مداوم ما را شگفت‌زده و تحت تأثیر قرار داده است.»

پرتوهای ایکس در محدوده نور مرئی نیستند، اما اغلب به رویدادهای شگرف در فضا اشاره می‌کنند.

پرتوهای ایکس برای ستاره‌شناسان به‌طور ویژه ارزشمند هستند. زیرا منبعی که از آن منتشر می‌شوند اغلب بسیار داغ است یا رویدادهایی هستند که انرژی زیادی تولید می‌کنند. برای نمونه باقی‌مانده یک ستاره درحال انفجار که به بیرون پرتاب می‌شود، یا مواد فوق‌گرم شده‌ای که در اطراف سیاه‌چاله می‌چرخند.

چاندرا اغلب جزئیات جدیدی را فاش می‌کند که تلسکوپ‌های دیگر نمی‌توانند ببینند.

در این تصویر که داده‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب و چاندرا ترکیب شده‌اند، مشاهدات وب تصویری غیرمادی از ستون‌های آفرینش ارائه می‌دهد، یک ساختار ابری که به‌طور مداوم ستاره‌های جدید را به وجود می‌آورد.

چاندرا اما دریایی از ستاره‌های جوان را نشان می‌دهد که در پرتوهای ایکس می‌سوزند. این نقاط، مکان دقیق نور پراکنده‌‍ شده‌ در سراسر تصویر هستند.

«جاناتان مک‌داول» اخترفیزیکدانی که سیستم‌های داده‌های علمی چاندرا را رهبری می‌کند، قبلاً گفته‌ بود: «اغلب یک ابر گازی درحال درخشش را می‌یابید، سپس منبع پرتو ایکسی که موجب درخشش و انرژی آن می‌شود را در وسط خواهید دید. اگر چاندرا را نداشته باشید، نمی‌توانید آن را ببینید. بنابراین بخش بزرگی از داستان را از دست خواهید داد.»

دید اشعه ایکس چاندرا نشان داد که جهان پر از سیاهچاله است.

دیگر دستاوردهای برجسته رصدخانه چاندرا شامل اولین شواهد مستقیم برای وجود ماده تاریک است. ماده کاملا نامرئی و مرموزی که حدود 27 درصد از جهان را تشکیل می‌دهد.

چاندرا همچنین اولین تسکوپی بود که مستقیماً ستارگان نوترونی برخوردی را که امواج گرانشی را به سراسر جهان می‌فرستند، تشخیص داد.

همچنین تابش اشعه ایکس از نورهای قطبی مشتری را آشکار کرد.

در زمین، ما آنها را شفق شمالی و جنوبی یا شفق قطبی می‌نامیم. شفق‌ها نوارهای رقصنده و رنگارنگ نور هستند که گاهی در آسمان‌های قطبی ظاهر می‌شوند و حتی گاهی تا ایالت آریزونا به خط استوا نزدیک می‌شوند.

شفق قطبی توسط ذرات باردار خورشید ایجاد می‌شود که تأثیر مشابهی را در قطب‌های سیارات دیگر ایجاد می‌کند. چاندرا این پدیده را در مشتری مشاهده کرد. این تصویر همچنین ابرهای پرتو ایکس را در اطراف سیاره گازی غول‌پیکر نشان می‌دهد.

در مجموع، چاندرا نزدیک به 25000 مشاهده انجام داده‌ است.

این یکی از پربارترین ماموریت‌های اخترفیزیک ناسا بوده است. دانشمندان بیش از 10000 مقاله را براساس داده‌های آن نوشته‌اند.

خیره‌کننده‌ترین عکس‌ها با همکاری رصدخانه‌های دیگر مانند وب و هابل تهیه شده‌ است.

ترکیب نیروهای دو تلسکوپ به دانشمندان این امکان را داد تا علت احتمالی ساختاری مرموز به‌نام «هیولای سبز» را در بقایای ابرنواختر تصویر شناسایی کنند. شما می‌توانید آن را درست در سمت راست مرکز ببینید، حلقه سبزی که نور آبی و قرمز را در فضا مختل می‌کند.

داده‌های چاندرا ارتباطی را بین هیولای سبز و موجی که هنگام انفجار از ستاره بیرون زده‌ بود، نشان داد. آنها فکر می‌کنند که موج زمانی که به مواد اطراف ستاره برخورد کرد، هیولای سبز را ایجاد کرد.

رصدخانه چاندرا نگاه خود را حتی به مرکز کهکشان ما نیز معطوف کرده‌ است.

در ماه مه، اخترشناسان با استفاده از چاندرا دریچه‌ای را کشف کردند که گاز داغ را از مرکز کهکشان راه شیری آزاد می‌کند. آنها بر این باورند که دودکش گاز خروجی ممکن است از فوران‌های سیاهچاله مرکزی کهکشان ایجاد شود.

در اینجا تصویری از سیاهچاله کلان جرم در مرکز کهکشان راه شیری را مشاهده می‌کنید.

چاندرا همچنین فاش کرده است که سیاهچاله عظیم کهکشان ما، Sagittarius A* به‌سرعت درحال چرخش است. در واقع چاندرا کشف کرد که سیاهچاله به‌قدری سریع می‌چرخد ​​که فضا-زمان را مانند یک توپ فوتبال به پایین فرو می‌برد.

رصدخانه چاندرا ممکن است پس از کاهش شدید بودجه، به پایان ماموریت خود نزدیک شود.

بودجه رصدخانه چاندرا پس از درخواست ناسا برای سال 2025، از 68 میلیون دلار به 41 میلیون دلار کاهش یافت. امکان دارد بودجه رصدخانه از 26.6 میلیون دلار در هر سال تا 5.2 میلیون دلار در سال 2029 کاهش یابد.

تیم عملیاتی چاندرا گفته‌ است که این مقدار تلسکوپ را از کار خواهد انداخت و به عملیات آن پایان می‌دهد. با این‌حال چاندرا هنوز کاربردی است و به اکتشافات بصری خیره‌کننده ادامه می‌دهد.

دانشمندان با مطالعه آشکارسازی چاندرا از گسیل پرتو ایکس ستارگان نوترونی، مانند آنچه در مرکز این بقایای ابرنواختر قرار دارد، کشف کردند که ستاره‌های نوترونی ممکن است حاوی نوع جدیدی از ماده فوق چگال باشند.

رصدخانه چاندرا می‌تواند اسرار نامرئی بیشتری از کیهان را در سال‌های باقی‌مانده‌اش فاش کند.