اسپیس‌ایکس یک فرودگر ماه به فضا پرتاب کرد

پنجشنبه صبح اسپیس‌ایکس یک فضاپیمای آمریکایی را از مرکز فضایی کندی در فلوریدا به مقصد ماه پرتاب کرد. این دومین‌بار در سال جاری میلادی است که یک فرودگر خصوصی برای فرود روی ماه پرتاب می‌شود. این مأموریت IM-1 نام دارد و متعلق به کمپانی Intuitive Machines است که امید دارد اولین سازمان غیردولتی باشد که یک فرود نرم روی ماه انجام می‌دهد. همچنین درصورت موفقیت، اولین‌بار پس از مأموریت‌های آپولو، یک فضاپیمای آمریکایی روی ماه فرود می‌آید.

فرودگر شش‌ضلعی Nova-C که «اودیسئوس» نام دارد، فضاپیمایی است که قرار است روی ماه بنشیند. این فضاپیما پس از یک روز تأخیر، به‌علت شناسایی دمای ناهنجار هنگام سوخت‌گیری فرودگر، با راکت فالکون ۹ به فضا پرتاب شد. ناسا تأیید کرده است که پرتاب موفق بوده و Nova-C حالا در مسیر ماه قرار دارد.

این فرودگر موتوری با سوخت مایع بسیار سرد متان و اکسیژن دارد که آن را قادر می‌سازد به‌سرعت به مقصد خود برسد. این سرعت بالا باعث می‌شود تا فضاپیما برای مدتی طولانی در کمربند تشعشعی وان آلن نماند.

علی‌رغم تأخیر یک روزه، فضاپیمای اودیسئوس همچنان طبق برنامه در تاریخ ۲۲ فوریه (۳ اسفند) به دهانه مالاپرت A روی ماه خواهد رسید. این دهانه در فاصله ۳۰۰ کیلومتری از قطب جنوب ماه قرار دارد. ناسا می‌خواهد به‌طور دائمی در این دهانه مستقر شود تا یخ‌های این ناحیه را برای آب آشامیدنی و سوخت موشک مأموریت‌های آرتمیس استخراج کند.

ناسا ۱۱۸ میلیون دلار به Intuitive Machines پرداخت کرده تا سخت‌افزارهای علمی خود را برای فهم بهتر ریسک‌های محیطی ماه برای فضانوردان به ماه ارسال کند. Nova-C محموله متنوع دیگری نیز دارد؛ ازجمله یک آرشیو دیجیتال دانش بشری و ۱۲۵ مجسمه کوچک ماه اثر جف کونز (Jeff Koons).

فرودگر خصوصی ماه

IM-1 دومین مأموریت خصوصی ماه است که امسال به فضا پرتاب شد. این مأموریت‌ها زیرمجموعه‌ای از برنامه خدمات محموله‌های تجاری ماه (CLPS) ناسا هستند که هدف از آن‌ها تشویق بخش خصوصی به رونق اقتصاد ماه است.

اولین مأموریت، فضاپیمای پرگرین متعلق به کمپانی Astrobotic بود که ماه گذشته به فضا پرتاب شد. این فضاپیما در فضا دچار یک نشت سوخت ناشی از خرابی موتور شد و درنهایت در اتمسفر زمین سقوط کرد.

فرود نرم روی ماه به این علت چالش‌برانگیز است که فضاپیما باید نقطه فرود خود را در زمین‌های ناهموار ماه و با تأخیر ارتباطی چند ثانیه‌ای با زمین پیدا کند. همچنین استفاده از موتورهای رانشگر برای فرود نرم بدون حمایت چتر نجات (به‌علت فقدان اتمسفر در ماه) بسیار دشوار است.

ایالات‌متحده، شوروی، چین، هند و ژاپن تنها کشورهایی هستند که توانسته‌اند تا به امروز یک فضاپیما روی ماه فرود بیاورند. البته هیچ‌کدام از این‌ها فضاپیماها خصوصی نبودند.

اما امسال سالی شلوغ برای کمپانی‌های خصوصی آمریکایی خواهد بود. Intuitive Machines دو مأموریت دیگر را برای امسال برنامه‌ریزی کرده است. کمپانی Firefly Aerospace نیز یک مأموریت دارد. همچنین Astrobotic بار دیگر در اواخر ۲۰۲۴ شانس خود را با ارسال یک کاوشگر به قطب جنوب ماه امتحان خواهد کرد.

ناسا حالا برخلاف دوران جنگ سرد که بودجه‌ای تقریباً نامحدود برای برنامه‌های فضایی خود داشت، به خرید خدماتی غیر از سخت‌افزارها از کمپانی‌های خصوصی روی آورده تا هزینه‌های سفرهای فضایی را کاهش و اقتصاد فضا را رونق دهد.