فوران بزرگ شراره خورشیدی؛ آیا سال 2024 با شفق قطبی به پایان می‌رسد؟

امسال خورشید شرایط ناآرامی را سپری کرد. در مرداد شاهد قدرتمندترین شراره خورشیدی 20 سال گذشته بودیم که باعث شد شفق قطبی در آسمان چند کشور مختلف پدیدار شود. این پایان ماجرا نبود؛ ستاره منظومه ما به‌تازگی یک شراره خورشیدی کلاس X1.1 را که یکی از قوی‌ترین انواع انفجارهای خورشیدی است، پرتاب کرد.

براساس اعلام مرکز پیش‌بینی آب و هوای فضایی (SWPC)، دیروز ساعت 10:48 به وقت ایران شراره‌ای از کلاس X1.1 از ناحیه شمال غربی خورشید رو به زمین فوران کرد و ظاهراً باعث خاموشی امواج رادیویی در بخش‌هایی از زمین شد. این شراره خورشیدی ممکن است آخرین انفجار بزرگ خورشید در سال جاری میلادی باشد و شاید شفق قطبی ایجاد کند.

فوران شراره خورشیدی قدرتمند در پایان سال 2024

«خروج جرم از تاج خورشیدی» یا CME فوران‌های عظیم مواد خورشیدی هستند که وقتی به‌سمت زمین باشند، می‌توانند باعث ایجاد شفق قطبی شمالی شوند و معمولاً ماهواره‌ها و زیرساخت‌های برق روی زمین را مختل می‌کنند. البته مقامات SWPC درحال ردیابی اثرات فوران X1.1 اخیر هستند تا مشخص کنند این شراره خورشیدی با یک CME مرتبط است یا خیر. اگر چنین باشد، امکان دارد شراره خورشیدی جدید دوباره در نقاط مختلف زمین شفق قطبی ایجاد کند.

شراره خورشیدی X1.1 از قوی‌ترین نوع شراره‌های ممکن است اما بزرگ‌ترین شراره خورشیدی سال 2024 نبود. درکل، شراره‌های کلاس X قدرتمندترین شراره‌ها محسوب می‌شوند و انرژی آنها 10 برابر از شراره‌های کلاس M که در رتبه دوم قرار می‌گیرند، قدرتمندتر است.

فوران شراره جدید با ابزاری در ماهواره هواشناسی GOES-16 مشاهده شده است. GOES-16 بخشی از ناوگان فضاپیمایی اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده آمریکا (NOAA) و ناسا است که مداوم شراره‌های خورشیدی و سایر رویدادهای فضایی را زیر نظر دارند.