ملاقات نزدیک ماه و زمین؛ رصد ابرماه جذاب ۱۴ آبان ‌را از دست ندهید

آسمان کشورهای مختلف از جمله ایران فردا میزبان یک رویداد سماوی تماشایی است. علاقه‌مندان به آسمان شب می‌توانند فردا، چهارشنبه ۱۴ آبان (۵ نوامبر) شاهد طلوع بزرگ‌ترین و درخشان‌ترین ابرماه (Supermoon) سال باشند. این رویداد نزدیک‌ترین ملاقات ماه کامل با زمین از فوریه ۲۰۱۹ محسوب می‌شود.

ابرماه چیست؟

ابرماه زمانی رخ می‌دهد که ماه کامل در مدار بیضی‌شکل خود به نقطه حضیض یا نزدیک‌ترین فاصله با زمین می‌رسد. ابرماه فردا در فاصله بسیار نزدیک ۳۵۶ هزار و ۹۸۰ کیلومتری زمین قرار خواهد گرفت. این نزدیکی باعث می‌شود ماه حدود ۱۴ درصد بزرگ‌تر و ۳۰ درصد درخشان‌تر از ریزماه یا Micromoon (زمانی که ماه در دورترین نقطه مدار خود قرار دارد) به نظر برسد.

در فرهنگ بومیان آمریکای شمالی به ماه کامل نوامبر «ماه سگ آبی» (Beaver Moon) می‌گویند. این نام‌گذاری به این دلیل است که در این زمان از سال سگ‌های آبی آخرین تلاش‌های خود را برای ساختن سدهای زمستانی پیش از یخ‌بندان کامل آب‌ها انجام می‌دهند. این ماه همچنین به دلیل همزمانی با اولین یخبندان‌ها با نام «ماه یخبندان» (Frost Moon) نیز شناخته می‌شود.

راهنمای رصد ابرماه در ایران

خبر خوب این است که این پدیده در سراسر ایران با چشم غیرمسلح به راحتی قابل مشاهده است و به هیچ ابزار خاصی نیاز ندارد. تنها شرط لازم، دسترسی به افق شرقیِ صاف است.

بهترین زمان رصد، لحظات اولیه پس از غروب خورشید و همزمان با طلوع ماه است. در این زمان، ماه به دلیل پدیده‌ای به نام «خطای دید ماه»، هنگامی که در کنار ساختمان‌ها، درختان یا کوه‌ها در افق قرار می‌گیرد، به‌طور شگفت‌انگیزی بزرگ‌تر از حد معمول نیز به نظر می‌رسد.

جزئیات زمان‌بندی دقیق در تهران (و شهرهای هم‌طول جغرافیایی) به شرح زیر است:

• طلوع ماه: ساعت ۱۶:۴۳ روز چهارشنبه.
• اوج کامل بودن: ساعت ۱۶:۵۱ روز چهارشنبه.
• غروب ماه: ساعت ۰۶:۰۹ روز پنجشنبه.

اگرچه ماه در تمام طول شب قابل مشاهده خواهد بود، اما از دست دادن لحظه طلوع آن، از دست دادن تماشایی‌ترین بخش این رویداد است. ابرماهی به این بزرگی و نزدیکی تا اوایل دهه ۲۰۳۰ تکرار نخواهد شد.