چرا قیمت خودروهای مونتاژی هر سال افزایش می‌یابد؟

طی هفته اخیر، شاهد اعلام قیمت جدید محصولات مدیران‌خودرو بودیم. سایر خودروسازان خصوصی همچون کرمان‌موتور و گروه بهمن نیز در مدت اخیر، قیمت برخی محصولات خود را افزایش داده‌اند. حال برای مصرف‌کنندگان این پرسش پیش آمده است که چرا قیمت خودروهای مونتاژی هر سال افزایش می‌یابد؟

در پاسخ به سؤال بالا باید گفت که قیمت خودروهای مونتاژی از دو عامل تأثیر می‌پذیرد. یک عامل دیون دولتی است که هزینه‌ها و قوانین اعمال‌شده از سوی دولت را شامل می‌شود. عامل دوم نیز قوانینی است که هر ساله از سوی دولت وضع می‌شوند.

عامل اول افزایش قیمت خودروهای مونتاژی، دیون دولتی

دیون دولتی شامل پرداخت‌های قانونی هستند. به عنوان مثال افزایش قیمت بیمه شخص ثالث، افزایش هزینه شماره‌گذاری و صدور پلاک، افزایش سهم دولت از هوشمندسازی شامل دیون دولتی هستند. دولت سیزدهم برای سال 1403، نرخ مالیات بر ارزش افزوده را از 9% به 10% افزایش داده است. علاوه بر آن افزایش دستمزد نیروی کار نیز در بخش دیون دولتی قرار می‌گیرد.

تغییر قوانین، عامل دوم

در بخش قوانین، یک تغییر بزرگ باعث جهش قیمت خودروهای مونتاژی شده است. براساس مصوبه هیات وزیران در دی‌ماه 1402، تعرفه گمرکی واردات قطعات منفصله خودروهای سواری به کشور افزایش یافت. تا پیش از این تعرفه واردات قطعات منفصله خودروهای مونتاژی با داخلی‌سازی بیش از 20 درصد، معادل 15 درصد بود. این تعرفه اکنون برای خودروهای مونتاژی با داخلی‌سازی کمتر از 50 درصد، به 51 درصد افزایش یافته است. به عبارتی تولیدکنندگان اکنون 35 درصد هزینه بیشتری بابت ترخیص قطعات از گمرک می‌پردازند.

یکی دیگر از تغییرات ایجاد شده در قوانین تعیین کننده قیمت خودروهای مونتاژی، به بخش اسقاط خودرو مربوط می‌شود. تا پیش از سال 1403، خودروسازان به ازای هر چهار دستگاه خودرو، یک گواهی اسقاط لازم داشتند. این رویه اکنون تغییر کرده است. خودروسازان خصوصی باید به ازای هر دستگاه خودرو جدید، 1.5 دستگاه گواهی اسقاط تهیه کنند. به عبارتی برای تولید هر دستگاه خودرو مونتاژی جدید، حدود 50 میلیون تومان گواهی اسقاط نیاز است.

سایر عوامل

عوامل دیگری نیز بر افزایش بهای خودروهای مونتاژی تاثیرگذار هستند. به طور مثال افزایش قیمت مواد اولیه که بر اثر تغییرات بازار جهانی یا تلاطم نرخ ارزهای خارجی رخ می‌دهد، بر قیمت خودروها تاثیرگذار است. همچنین خودروسازان خصوصی بارها به پرداخت نشدن ارز وعده داده شده دولتی معترض بوده‌اند. در صورتی که خودروساز ناچار شود برای ترخیص قطعات خودرو از دلار آزاد استفاده کند، هزینه صرف شده را در قیمت نهایی خودرو اعمال خواهد کرد.

قیمت خودروهای مونتاژی پیش از افزایش، توسط نهادهای مسئول تایید می‌شود

با این حال نباید تصور کنید که خودروسازان کوچک و بزرگ، قیمت خودروهای مونتاژی را بدون مجوز افزایش می‌دهند. خودروسازان تمامی هزینه‌های قانونی و دیون دولتی را در صورتحساب خود ذکر می‌کنند و آن‌ها را به شورای رقابت ارائه می‌دهند. شورای رقابت نیز با مشاهده افزایش هزینه‌ها، موافقت خود را با افزایش قیمت خودروها اعلام می‌کند. بنابراین افزایش قیمت خودروهای مونتاژی تنها در یک گام اتفاق نمی‌افتد و موارد بسیاری باعث بروز این رویداد می‌شوند.