اگزینوس ۲۴۰۰؛ آیا سامسونگ بازگشت پرقدرتی خواهد داشت؟

سامسونگ پس از مدت‌ها استفاده از پردازنده موبایل اختصاصی خود، یعنی اگزینوس در گوشی‌هایش، گوشی‌های سری گلکسی S23 را بدون این پردازنده تولید کرد و در آن‌ها از اسنپدراگون ۸ نسل ۲ استفاده نمود. ظاهراً وجود مشکل در طراحی و تولید و همچنین ناپایدار‌بودن عملکرد، دلیل این تصمیم سامسونگ بوده است؛ البته این موضوع تأیید نشده. شواهد حاکی از آن است که روند تغییر در ساختار تراشه جدید اگزینوس به‌خوبی پیش می‌رود و ظاهراً سامسونگ قصد دارد زودتر از زمان پیش‌بینی‌شده، با اگزینوس 2400 دوباره به بازار تراشه بازگردد.

براساس اطلاعات غیررسمی منتشرشده در مورد مشخصات گوشی‌های پرچم‌دار 2024 سامسونگ، یعنی گلکسی S24، احتمالاً این گوشی‌ها با همین تراشه روانه بازار خواهند شد.

آیا تراشه‌ای به نام اگزینوس 2400 واقعاً وجود دارد؟

سامسونگ از گذشته همیشه پردازنده‌های موبایل جدید خود را همراه با پرچمدارانش معرفی کرده و تراشه اگزینوس 2200 آخرین تراشه موبایل سامسونگ بوده است؛ قرار بود اگزینوس 2300 نیز در گوشی‌های گلکسی S23 استفاده شود که این‌چنین نشد و منتظریم ببینیم آیا اوایل سال میلادی آینده شاهد معرفی اگزینوس 2400 همراه با گوشی‌های گلکسی S24 خواهیم بود یا نه؛ حداقل درحال‌حاضر تعداد فزاینده‌ای از شایعات درباره این موضوع در اینترنت منتشر می‌شوند.

در ابتدا پیش‌بینی می‌شد سامسونگ در تغییر ساختار تراشه جدید خود چند نسل را رد کند؛ بنابراین ممکن است اصلاً چیزی به نام اگزینوس 2400 وجود خارجی نداشته باشد و تمام اطلاعات و شایعات منتشرشده در مورد آن، به محصولی داخلی مربوط شود که اصلاً برای مصرف‌کننده ساخته نشده باشد؛ البته حتی چنانچه اگزینوس 2400 معرفی شود، با توجه به مشارکت درحال‌رشد بین سامسونگ و کوالکام، انتظار می‌رود سامسونگ در مقایسه با سایر سازندگان، بازهم بیشترین تعداد گوشی مجهز به پردازنده اسنپدراگون را تولید کند.

باید به یاد داشته باشیم که ممکن است گوشی‌های دارای پردازنده اگزینوس جدید تنها در مناطق جغرافیایی بسیار محدود مثل کره جنوبی عرضه شوند. ممکن است این پردازنده تنها در گوشی‌های گلکسی S24 استفاده شود یا شاید غول فناوری کره‌ای در راستای بلندپروازی خود در حوزه نیمه‌رسانا، آن را در محصولات دیگری نیز استفاده کند.

ویژگی‌های اگزینوس 2400 چه خواهد بود؟

هنوز زمان زیادی تا معرفی گوشی‌های گلکسی S24 باقی مانده است؛ اما بااین‌حال انتشار شایعات مرتبط با مشخصات آن‌ها بدون توقف ادامه دارد. ویژگی‌های مورد انتظار کنونی در مورد اگزینوس 2400 به شرح زیر است:

برخورداری از جدیدترین سی‌پی‌یوهای کورتکس ARM

شایعات زیادی در مورد مشخصات بالقوه جدیدترین پردازنده‌ موبایل سامسونگ وجود دارد. به‌احتمال‌قوی، اگزینوس 2400 به جدیدترین هسته‌های سی‌پی‌یوی ARM مجهز است. طبق شایعات، این CPU با چیدمان نسبتاً هیجان‌انگیز ۱+۲+۳+۴ برای ۱۰ هسته پیکربندی شده است.

گفته می‌شود اگزینوس 2400 دارای یک هسته قدرتمند کورتکس X4 با سرعت ۳.۱ گیگاهرتز، دو هسته کورتکس A720 با سرعت ۲.۹ گیگاهرتز، سه هسته A720 با فرکانس پایین با سرعت ۲.۶ گیگاهرتز و ۴ هسته کم‌مصرف کورتکس A520 با سرعت ۱.۸ گیگاهرتز است. این ساختار باعث شده اگزینوس 2400 از اسنپدراگون ۸ نسل ۳ با چیدمان 1+2+3+2 متمایز شود که موضوع جالبی به‌نظر می‌رسد. احتمالاً میزان حافظه کش ۲ خوشه هسته کورتکس A720 متفاوت است و مشخص نیست که سامسونگ این اطلاعات جزئی را بیان می‌کند یا خیر.

حرکت به‌سمت استفاده از جدیدترین هسته‌های ARMV9.2 نشان می‌دهد که اگزینوس 2400 تنها در نسخه ۶۴ بیتی تولید می‌شود؛ البته اکوسیستم اندروید تقریباً به‌طور کامل به‌سمت معماری ۶۴ بیتی سوق داده شده است و گوگل پلی استور از اواخر سال ۲۰۲۱ تنها اپلیکیشن‌های ۶۴ بیتی را ارائه می‌کند. اپ استورهای چین نیز اخیراً درحال حرکت به‌سمت چنین رویکردی هستند؛ بنابراین با چنین تغییری در معماری جدیدترین پردازنده موبایل سامسونگ، تغییر محسوسی در تجربه کاربری ایجاد نمی‌شود و تنها چند اپلیکیشن قدیمی ۳۲ بیتی دیگر غیرقابل استفاده خواهند بود.

برخورداری از نسل جدید پردازنده‌های گرافیکی AMD

یکی از ویژگی‌های متمایزکننده اگزینوس ۲۲۰۰ برخورداری آن از پردازنده گرافیکی Xclipse 920 بود که براساس معماری گرافیکی AMD RDNA 2 ساخته شده است. این پردازنده گرافیکی با قابلیت‌های رهگیری پرتو بهترین نتیجه بنچمارک را در میان رقبا کسب کرد. این عملکرد موفق نخستین نسل پردازنده مذکور، آینده خوبی را برای آن ترسیم کرد؛ اما نحوه تکامل آن در سال ۲۰۲۳ مشخص نبود.

طبق شایعات، پردازنده گرافیکی اگزینوس 2400 با معماری RDNA 2 قوی‌تری با نام Xclipse 940 تولید می‌شود و از دو واحد محاسباتی گرافیکی مجزا بهره می‌برد؛ احتمالاً قدرت این پردازنده نسبت به نسل قبلی خود 2 برابر نیست؛ اما شاید ایجاد تغییراتی در سرعت آن در نظر گرفته شده است. همین موضوع می‌تواند باعث تقویت عملکرد گیمینگ پردازنده، کم‌کردن فاصله آن با رقبا و حتی پیروزی آن در رقابت شود. البته باید ببینیم وضعیت پردازنده گرافیک تراشه رقیب این پردازنده سامسونگ، یعنی پردازنده نسل بعدی کوالکام، چگونه خواهد بود.

لازم به ذکر است که در هریک از واحدهای محاسباتی تراشه‌های دارای معماری RDNA 2، دو شتاب‌دهنده‌های رهگیری وجود دارد. ظاهراً اگزینوس قبلاً در این زمینه پیشتاز بوده است و جدیدترین نسل این تراشه می‌تواند باعث پیشی‌گرفتن آن از رقبای خود در این حوزه شود.

برخورداری از نسل بعدی مودم و هوش مصنوعی

بدون شک هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳ سروصدای زیادی به‌پا کرده است و سامسونگ قصد دارد عملکرد تراشه جدید خود را در بهره‌مندی از توانایی‌های این فناوری تقویت کند. هوش مصنوعی در هر ثانیه فعالیت‌های عملیاتی را انجام می‌دهد و شایعات منتشرشده براساس آمار نشان می‌دهند که قدرت محاسبات این فناوری در پردازنده موبایل جدید سامسونگ 44 TOPS (معادل ۴۴ تریلیون محاسبه بر ثانیه) است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که این قدرت در حد قدرت 60 TOPS اسنپدراگون ۸ نسل ۳ نیست؛ اما همه‌چیز به نحوه استفاده از این قدرت محاسباتی، نوع عمق بیت مورد پشتیبانی و میزان کارآمد‌بودن واحد پردازنده عصبی در انجام وظایف در CPU بستگی دارد.

در مورد ویژگی‌های مرتبط با شبکه هم باید بگوییم که سامسونگ اوایل سال میلادی جاری مودم اگزینوس 5300 خود را معرفی کرد که سرعت دانلود آن ۱۰ گیگابایت بر ثانیه و سرعت آپلود آن ۳.۷ گیگابیت بر ثانیه است. شایعات حاکی از آن هستند که این مودم از این نظر نسبت به گوگل تنسور G3 برتری دارد؛ به‌نظر می‌رسد که این مودم از نظر سایر قابلیت‌ها شبیه به مودم بدون نام مورد استفاده در گلکسی S22 باشد؛ البته ظاهراً مودم جدید اگزینوس از قابلیت ارتباط ماهواره دوطرفه نیز پشتیبانی می‌کند که احتمالاً امکان بهره‌مندی از آن با گوشی‌های گلکسی S24 فراهم خواهد شد.

انتظار داریم مودم بعدی اگزینوس یک گام فراتر رود و درزمینه فناوری‌های تجمیع داده اپراتورها، مصرف باتری و سایر فناوری‌های مرتبط با 3GPP 5G Release 18 بهتر شود. منظور از 3GPP 5G Release 18 راه‌حل‌های مرتبط با افزایش دقت استفاده از شبکه 5G، کاهش مصرف انرژی موردنیاز برای استفاده آن و ادغام آن با سایر فناوری‌هاست.

براساس گزارش‌ها، اگزینوس 2400 از حافظه فوق‌سریع UFS 4.0، رم LPDDR5X با سرعت ۸.۵ گیگابیت بر ثانیه، عکاسی با دوربین ۳۲۰ مگاپیکسلی و فیلم‌برداری 8K با فریم ریت ۶۰ فریم با استفاده از پردازنده سیگنال تصویر، پشتیبانی می‌کند. پشتیبانی یا عدم پشتیبانی گوشی‌های گلکسی S24 از تمام این ویژگی‌ها در آینده مشخص می‌شود. سامسونگ از گذشته همیشه زمانی که از چندین چیپست استفاده می‌کند، برخی از قابلیت‌ها را در دستگاه‌های خود حذف می‌کند تا ویژگی‌ها بین تمام آن‌ها تقسیم شود.

آنچه از گوشی‌های مجهز به اگزینوس 2400 انتظار داریم

اگر واقعاً تراشه‌ای به نام اگزینوس 2400 عرضه شود، طبق روال همیشگی در فرایند طراحی و تولید گوشی‌های پرچمدار جدید سامسونگ، انتظار داریم پرچمداران ۲۰۲۴ این شرکت حداقل در مناطق معدود با این پردازنده عرضه شوند. جدیدترین پردازنده موبایل سامسونگ احتمالاً باعث ایجاد تغییرات زیر در دستگاه‌های مجهز به آن شود.

دستیابی به حداکثر عملکرد و افت نکردن آن

علاقه‌مندان به تراشه‌های اگزینوس انتظار دارند حداکثر عملکرد وعده‌داده‌شده را واقعاً در گوشی‌های مجهز به این تراشه‌ها ببینند؛ متأسفانه عملکرد مدل‌های قبلی پردازنده موبایل سامسونگ، با وعده‌های مطرح‌شده روی کاغذ مطابقت نداشت و گوشی‌های مجهز به این تراشه‌ها در رقابت با گوشی‌های دارای پردازنده‌های رقیب مشابه با مشکل مواجه می‌شدند.

در مورد اگزینوس 2200 باید بگوییم استفاده از لیتوگرافی ۴ نانومتری سامسونگ که عملکردی پایین‌تر از حد متوسط برای تراشه ایجاد کرده بود، نتوانست در حد انتظار ظاهر شود. افزایش بیش‌ازحد دمای این تراشه در فشار بالا باعث کاهش سطح عملکرد گوشی‌های مجهز به آن و همچنین کاهش فریم ریت بازی پس از گذشت مدت بسیار کوتاهی از شروع بازی شد؛ البته اسنپدراگون ۸ نسل ۱ که بر پایه همین لیتوگرافی ساخته شده است، نیز این مشکل را دارد؛ اما کوالکام با استفاده از لیتوگرافی رقیب TSMC در تراشه‌های بعدی خود، این مشکل را برطرف کرد.

سامسونگ برای تولید انبوه، حرکت به‌سمت استفاده از نسل چهارم تقویت‌شده لیتوگرافی ۴ نانومتری و تقویت نسل دوم لیتوگرافی ۳ نانومتری خود را آغاز کرده است. این شرکت ادعا می‌کند که نسل چهارم لیتوگرافی ۴ نانومتری نسبت به نسل قبلی این لیتوگرافی، ۲۲ درصد سریع‌تر و ۳۴ درصد کم‌مصرف‌تر شده است. به‌احتمال‌قوی اگزینوس 2400 با یکی از جدیدترین لیتوگرافی‌های سامسونگ ساخته می‌شود؛ البته براساس تعدادی از گزارش‌ها، این تراشه با جدیدترین نسل لیتوگرافی ۴ نانومتری شرکت ساخته می‌شود، نه ۳ نانومتری. امیدواریم مشکلات تراشه‌های قبلی دیگر در این تراشه جدید وجود نداشته باشد؛ اما تا زمانی که دستگاه‌های مجهز به آن را در دست نگیریم، هیچ‌چیز قطعی نیست.

تقابل اگزینوس و اسنپدراگون و اختلاف عملکرد گوشی‌های سامسونگ

سامسونگ با استفاده از پردازنده اسنپدراگون در تمام گوشی‌های گلکسی S23 باعث شد عملکرد نسخه‌های مختلف این گوشی که در نقاط مختلف دنیا عرضه می‌شوند، دچار افت کوتاه‌مدت نشود و سایر ویژگی‌های آن نیز در کوتاه‌مدت تغییر نکند؛ درحقیقت تمام گوشی‌های پرچم‌دار 2023 سامسونگ عملکرد یکسانی دارند؛ قطعاً نمی‌خواهیم در هنگام استفاده از گوشی‌های گلکسی S24، دوباره شاهد عدم توازن و اختلاف سطح عملکردی بین نسخه‌های اگزینوس و اسنپدراگون باشیم.

با وجود اینکه استفاده از پردازنده‌های مختلف باعث ایجاد اختلاف اجتناب‌ناپذیر سطح عملکرد می‌شود، مهم‌ترین نکته حائز اهمیت، مشابه بودن تجربه کاربری آن‌ها در بیشتر موارد است. این موضوع به‌معنای سطح برابری از عملکرد گیمینگ پایدار، کیفیت تصویر، توانایی‌های هوش مصنوعی و پایداری شبکه است. اگر در مورد اگزینوس 2400 و اسنپدراگون ۸ نسل ۳ این‌چنین نباشد، خریداران نسخه محدودتر را ترجیح می‌دهند.

بازهم یادآوری می‌کنیم که هنوز زمان زیادی تا معرفی گوشی‌های گلکسی S24 باقی مانده است و معرفی اگزینوس 2400 می‌تواند بخش جذاب این معرفی باشد؛ البته اگر سامسونگ قصد عرضه تجاری این تراشه را داشته باشد؛ هنوز هیچ‌چیز مشخص نیست.