رآکتور JET بریتانیا رکورد زد؛ تولید بیشترین انرژی در فرایند همجوشی هسته‌ای

دانشمندان اعلام کردند که رآکتور همجوشی هسته‌ای JET بریتانیا به رکورد جهانی تولید انرژی دست یافته است. این رآکتور حالا پس از حدود 40 سال، برای همیشه به کار خود پایان می‌دهد.

براساس گزارش BBC، رکورد قبلی رآکتور JET به سال 2021 برمی‌گردد که در واکنشی به‌مدت 5 ثانیه، 59 مگاژول انرژی گرمایی تولید کرد. در آزمایش جدید که در اواخر سال 2023 انجام شد، این رآکتور با حفظ یک واکنش به‌مدت 5.2 ثانیه تنها با استفاده از 0.2 میلی‌گرم سوخت، به 69 مگاژول خروجی رسید. این رقم معادل توان خروجی 12.5 مگاوات است که می‌تواند برق 12 هزار خانه را تأمین کند.

این رآکتور همجوشی هسته‌ای در ابتدا تنها قرار بود در طول یک دهه فعال باشد، اما دستیابی به موفقیت‌های مکرر با آن موجب شد تا طول عمرش افزایش یابد. بااین‌وجود، حالا دیگر فعالیت‌های JET به پایان رسیده است و این رآکتور تا سال 2040 برچیده می‌شود.

تولید انرژی پاک با استفاده از فرایند همجوشی هسته‌ای

همجوشی هسته‌ای فرایندی است که خورشید از طریق آن نیرو تولید می‌کند. طی این فرایند، با گرم‌کردن و فشردن ذرات ریز به یکدیگر، ذرات سنگین‌تری ایجاد می‌شوند و انرژی آزاد می‌گردد. اگر بتوان این فرایند را در نیروگاه‌های هسته‌ای به سطح تجاری رساند، می‌توان مقادیر بسیار زیادی انرژی پاک بدون انتشار کربن تولید کرد. همچنین این روش برخلاف نیروگاه‌های بادی یا خورشیدی، به شرایط آب‌وهوایی وابسته نیست.

بااین‌حال، همجوشی ذرات کار ساده‌ای نیست. برای اینکه اتم‌ها روی زمین باهم ترکیب شوند، به دمای ده برابر بیشتر از خورشید نیاز است؛ یعنی باید گرمایی بیش از 100 میلیون درجه سانتی‌گراد تولید کرد. همچنین باید چگالی اتم‌ها و مدت‌زمان این فرایند را درنظر گرفت؛ بنابراین هنوز تا ساخت نیروگاه‌های همجوشی هسته‌ای تجاری فاصله زیادی وجود دارد، اما با هر آزمایش محققان، یک قدم به آن نزدیک‌تر می‌شوند.

رآکتور JET اگرچه در بریتانیا مستقر است، عمدتاً آزمایش‌های تحقیقات هسته‌ای اتحادیه اروپا در آن انجام می‌شد. این آزمایشگاه در طول چهار دهه میزبان دانشمندانی از بریتانیا، اروپا، سوئیس و اوکراین بود. این رآکتور که در سال 1983، در آکسفوردشایر بریتانیا تأسیس شد، در طول فرایند همجوشی به گرم‌ترین نقطه منظومه شمسی تبدیل می‌شد.