ایده جدید و عجیب دانشمندان: انتقال کربن از هوا به کف اقیانوس

ذخایر سنگ بازالت در بستر اقیانوس‌ها ظرفیت به‌دام‌انداختن دی‌اکسیدکربن را دارند. به همین علت، گروهی از دانشمندان کانادایی می‌خواهند در دریاها سازه‌هایی، مشابه دکل‌های نفتی، بسازند. این دکل‌ها به‌جای آنکه نفت استخراج کنند، کربن را به درون بستر اقیانوس پمپ می‌کنند.

انرژی این دکل‌های آینده از توربین‌های بادی نصب‌شده روی خودشان تأمین می‌شود. دکل‌ها کربن را از اتمسفر و حتی از آب دریا جذب و آن را به سوراخ‌هایی در بستر اقیانوس پمپ می‌کنند.

پژوهش‌های گذشته نشان می‌دهند بستر اقیانوس‌ها نقشی کلیدی در چرخه کربن زمین دارند و حالا دانشمندان می‌خواهند از این ظرفیت بهره ببرند. آن‌ها نام پروژه خود را «کربن جامد» (Solid Carbon) گذاشته‌اند؛ زیرا اگر همه‌چیز طبق برنامه پیش برود، دی‌اکسیدکربن تزریق‌شده برای همیشه در بستر اقیانوس باقی می‌ماند.

البته ابتدا باید ثابت شود این کارخانه‌های اقیانوسی حذف کربن مطابق انتظار کار می‌کنند. دانشمندان مؤسسه «شبکه‌های اقیانوسی کانادا» به ۶۰ میلیون دلار پول نیاز دارند تا نمونه اولیه طرح خود را آزمایش کنند.

در این آزمایش، یک کشتی حاوی دی‌اکسیدکربن ازپیش‌به‌دام‌افتاده عازم نقطه معینی در دریا می‌شود، سپس سوراخی در بستر اقیانوس حفر و گاز کربن را در آن تزریق می‌کند. دانشمندان از شبکه کابلی موجود برای پایش ایستگاه استفاده می‌کنند تا مطمئن شوند گاز از سنگ‌ها خارج نمی‌شود.

دانشمندان از سازمان‌های دولتی کانادا و آمریکا و از سازمان‌های مستقل محیط‌‌زیستی درخواست بودجه کرده‌اند. آن‌ها تا الان موفق نشده‌اند بودجه ۶۰ میلیون دلاری خود را تضمین کنند. این نکته می‌تواند نقاط ضعف اصلی طرح آن‌ها را آشکار کند: هزینه بالا و اجرای سخت.

ذخیره کربن در بستر اقیانوس

دانشمندان تخمین می‌زنند ظرفیت ذخیره کربن سنگ‌های بازالت موجود در سراسر کره زمین بیشتر از چیزی باشد که تمام سوخت‌های فسیلی زمین می‌توانند وارد اتمسفر کنند. البته این نکته نباید خیال ما را از سوزاندن سوخت‌های فسیلی راحت کند. بسیاری از این سنگ‌ها از لحاظ فنی، سیاسی و اقتصادی در دسترس نیستند و افزایش مقیاس چنین برنامه‌ای بسیار دشوار است.

بااین‌حال دانشمندان می‌گویند حتی چند دکل هم می‌تواند تغییر زیادی ایجاد کند. نزدیک ساحل ونکوور در غرب کانادا، یک منبع بازالت وجود دارد که به‌اندازه کربنی که طی ۲۰ سال وارد اتمسفر زمین می‌شود، ظرفیت دارد.

به همین علت است که دانشمندان می‌خواهند آزمایشی میدانی در این نقطه اجرا کنند. منابع بازالت این ناحیه به‌خوبی بررسی شده‌اند و داده‌های فراوانی از آن‌ها در دسترس است.

سنگ بازالت حاوی فلزاتی است که آن را بسیار واکنش‌پذیر می‌کنند. مواد داخل این سنگ با دی‌اکسیدکربن واکنش می‌دهند و آن را به کانی‌های کربنات تبدیل می‌کنند؛ به‌این‌ترتیب این گاز به‌صورت طبیعی در بازالت ذخیره می‌شود و نیاز به کار دیگری نیست. همچنین سنگ‌های بازالت بسیار متخلخل هستند و شکستگی‌های فراوانی دارند که فضای زیادی ایجاد می‌کنند تا کربنات‌ها را درون خود جا بدهند.