محققان: لاغری می‌تواند بیشتر از اضافه وزن ریسک مرگ زودهنگام را افزایش دهد

یک مطالعه بزرگ در دانمارک باورهای رایج درمورد وزن ایده‌آل را زیر سؤال برده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که خطر مرگ زودهنگام در افراد بسیار لاغر به مراتب بیشتر از کسانی است که کمی اضافه وزن دارند و شاخص توده بدنی یا BMI آنها در محدوده سالم نیست.

محققان بیمارستان دانشگاهی آرهوس دانمارک با بررسی داده‌های بیش از ۸۵ هزار بزرگسال به یک الگوی U شکل در ارتباط بین BMI و خطر مرگ دست یافتند. این یعنی هم BMI بسیار پایین و هم BMI بسیار بالا خطر مرگ را افزایش می‌دهند، اما نکته مهم این بود که بیشترین خطر در گروه بسیار لاغر مشاهده شد. 

براساس گزارش ساینس‌آلرت، نتایج نشان داد افرادی با BMI زیر ۱۸.۵ (کمبود وزن شدید) تقریباً سه برابر بیشتر از افراد با BMI در محدوده سالم (۲۲.۵ تا ۲۴.۹) در معرض خطر مرگ زودهنگام قرار داشتند. در مقابل، افرادی که BMI آنها بین ۲۵ تا ۳۵ (محدوده اضافه وزن و چاقی درجه یک) بود، افزایش خطر مرگ قابل توجهی نداشتند.

چرا لاغری می‌تواند خطرناک‌تر از اضافه وزن باشد؟

این یافته‌ها که ممکن است در نگاه اول عجیب به نظر برسند، از نظر پزشکی دلایل منطقی دارند. داشتن مقداری ذخایر چربی برای بدن، به‌ویژه در هنگام مواجهه با بیماری‌ها، مهم است. به عنوان مثال، بیمارانی که تحت درمان‌های سنگین مانند شیمی‌درمانی قرار می‌گیرند، به دلیل ازدست‌دادن اشتها دچار کاهش وزن می‌شوند. در چنین شرایطی فردی که ذخایر چربی بیشتری دارد بهتر می‌تواند با بیماری مقابله کند.

علاوه‌براین، کاهش وزن ناخواسته خود می‌تواند یکی از اولین علائم یک بیماری زمینه‌ای تشخیص داده نشده، مانند سرطان یا دیابت نوع یک، باشد. بنابراین، BMI پایین در برخی موارد ممکن است نه نشانه سلامتی، بلکه یک زنگ خطر برای یک مشکل پنهان باشد.

البته این تحقیق بار دیگر تأکید می‌کند که شاخص توده بدنی یا BMI یک ابزار بسیار خام و غیردقیق برای سنجش سلامت فردی است. این معیار که حدود دو قرن پیش براساس داده‌های مردان سفیدپوست اروپایی ابداع شده، تفاوت‌های مهمی مانند ترکیب بدن (نسبت عضله به چربی)، توزیع چربی، سبک زندگی، رژیم غذایی و تفاوت‌های نژادی و قومیتی را در نظر نمی‌گیرد.

محققان این مطالعه پیشنهاد می‌کنند که با توجه به پیشرفت‌های پزشکی در کنترل بیماری‌های مرتبط با چاقی، شاید لازم باشد محدوده BMI «سالم» به سمت بالا بازنگری شود. بااین‌حال، محدودیت خود این تحقیق نیز باید در نظر گرفته شود؛ شرکت‌کنندگان در این مطالعه به دلایل پزشکی تحت اسکن بدن قرار گرفته بودند، بنابراین ممکن است یک بیماری زمینه‌ای از قبل در آنها وجود داشته باشد.

یافته‌های این پژوهش در انجمن اروپایی مطالعات دیابت (EASD) ارائه خواهد شد.