چقدر باید شاد باشید تا بیمار نشوید؟ مطالعه جدید پاسخ می‌دهد

می‌دانیم که شادبودن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش دهد. محققان می‌گویند شادی می‌تواند ما را از بیماری‌های قلبی، سرطان، آسم و دیابت دور نگه دارد. اما میزان شادی باید چقدر باشد تا از فواید آن بهره‌مند شویم؟ پژوهش جدید به این مسئله پرداخته است.

براساس گزارش Medical Xpress، بیماری‌های مزمن یا غیرواگیر (NCDs) عامل سه‌چهارم مرگ‌ومیر در سراسر جهان هستند. اگرچه ژنتیک، محیط و سبک زندگی همگی بر خطر ابتلای فرد به بیماری تأثیر می‌گذارند، اما این مطالعه جدید نشان می‌دهد که میزان شادی فرد نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) سلامت را در قالب «شکوفایی ذهنی و اجتماعی» تعریف می‌کند. بر همین اساس، محققان دانشگاه آلبا لولیا در رومانی داده‌های ۱۲۳ کشور را بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۲۱ بررسی کردند تا بفهمند در چه نقطه‌ای از «نردبان زندگی» شادی به سلامتی تبدیل می‌شود.

ارتباط شادی و سلامتی در زندگی

پروفسور «یولیا یوگا» (Iulia Cristina Iuga)، نویسنده اول این مطالعه، توضیح می‌دهد: «نردبان زندگی را می‌توان به عنوان یک خط‌کش ساده برای اندازه‌گیری شادی از صفر تا ۱۰ تصور کرد. صفر به معنای بدترین زندگی ممکن و ۱۰ به معنای بهترین زندگی ممکن است. مردم باید بدانند که درحال‌حاضر در کجای این نردبان ایستاده‌اند.»

در طول دوره مطالعه، میانگین امتیاز نردبان در بین کشورهای مورد بررسی ۵.۴۵ بود (با حداقل ۲.۱۸ و حداکثر ۷.۹۷).

محققان دریافتند که نمره ۲.۷ یک آستانه مهم یا «نقطه عطف» است. این نمره در انتهای پایینی نردبان قرار دارد و مردم کشورهای پایین نردبان عموماً درحال تقلا هستند و به‌سختی از پس زندگی‌شان برمی‌آیند.

به عبارت دقیق‌تر اگر به زیر آستانه ۲.۷ بیایم؛ بهبودهای کوچک در شادی (مثلاً از نمره ۲ به ۲.۲) تأثیر قابل‌اندازه‌گیری بر کاهش مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های مزمن ندارد. این مطالعه نشان می‌دهد که قبل از دیدن نتایج ملموس، ابتدا باید سطح بسیار پایین رفاه ذهنی جبران شود. اما به محض عبور از آستانه ۲.۷، هر ۱ درصد افزایش در رفاه ذهنی (شادی) با کاهش ۰.۴۳ درصدی در نرخ مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر (در افراد ۳۰ تا ۷۰ ساله) مرتبط است.

اگرچه مکانیسم دقیق این ارتباط هنوز مشخص نیست، اما کارشناسان معتقدند احساس شادی و خوب‌بودن ممکن است ریسک‌های مرتبط با بیماری‌های قلبی مانند فشار خون بالا و کلسترول را کاهش دهد. براساس گزارش بنیاد قلب بریتانیا، افرادی که علائم افسردگی را تجربه می‌کنند، بیشتر از کسانی که سلامت روان خوبی دارند، در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی یا سکته مغزی هستند. مطالعه دیگری نشان داده است که داشتن ذهنیت مثبت پس از تجربه سکته مغزی یا تشخیص بیماری قلبی می‌تواند خطر مشکلات بعدی سلامتی را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد.

این مطالعه همچنین نشان داد کشورهایی که از آستانه ۲.۷ عبور کرده‌اند، معمولاً هزینه‌های سرانه بهداشتی بالاتر، شبکه‌های ایمنی اجتماعی قوی‌تر و حکمرانی باثبات‌تری دارند. محققان می‌گویند: «شادی فقط یک احساس شخصی نیست، بلکه یک منبع بهداشت عمومی قابل اندازه‌گیری است.» آنها پیشنهاد می‌کنند که دولت‌ها با اقداماتی مانند گسترش برنامه‌های پیشگیری از چاقی، محدودکردن دسترسی به الکل، بهبود کیفیت هوا از طریق استانداردهای سخت‌گیرانه‌تر و افزایش سرانه هزینه‌های بهداشتی، امتیاز شادی کشورهای خود را به بالای ۲.۷ برسانند.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Frontiers in Medicine منتشر شده است.