آیا هورمون‌های بدن ما نامتعادل هستند؟

شبکه‌های مجازی پر از افرادی هستند که به زنان می‌گویند اگر احساس خوبی ندارند، علت شاید این است که هورمون‌هایشان مشکلی دارند و باید متعادل شوند.

برخی اینفلوئنسرها تأکید می‌کنند که سالاد هویج خام استروژن اضافی را متعادل می‌کند؛ برخی می‌گویند مصرف قهوه تنها بعد از غذا می‌تواند هر چیزی را – از قاعدگی دردناک تا ریزش مو – حل کند. متأسفانه هیچ‌کدام از این درمان‌ها به تأثیر دلخواه منجر نمی‌شوند و براساس علم نیستند.

مزیت این درمان‌های خانگی این است که نیازی به مراجعه به پزشک ندارند که برای زنانی که فکر می‌کنند پزشکشان به آن‌ها گوش نمی‌دهد، جذاب است.

متخصصان می‌گویند چیزی که در شبکه‌های اجتماعی گم شده، این است که هورمون‌ها بخشی از سیستمی هستند که برای تعادل طراحی شده‌اند و اختلالات هورمونی جدی نیاز به مداخله پزشکی دارند.

نقش هورمون‌ها

«مارلین تان» (Marilyn Tan)، متخصص غدد و استاد دانشکده پزشکی استنفورد، می‌گوید هورمون‌ها دسته‌ای کامل از پروتئین‌هایی هستند که سیگنال‌هایی را در بدن ارسال می‌کنند. بیش از ۵۰ هورمون متفاوت در بدن انسان شناسایی شده‌اند که اکثراً از غددی وارد جریان خون می‌شوند؛ برای مثال، از غده‌های تیروئید، پانکراس، تخمدان‌ها، بیضه‌ها، آدرنال و هیپوفیز.

«آن کاپولا» (Anne Cappola)، متخصص غدد، دیابت و متابولیسم دانشکده پزشکی دانشگاه پنسیلوانیا، می‌گوید هورمون‌ها می‌توانند عملکردهای زیادی داشته باشند؛ ازجمله رشد، متابولیسم، تولیدمثل و خلق‌وخو، اما نقش کلی آن‌ها هماهنگی متابولیسم در بین سیستم‌های بدن است. آن‌ها پیام‌هایی را از غده‌ها به جریان خون و از آنجا به بافت‌ها و اعضای مختلف حمل می‌کنند تا به آن‌ها بگویند چگونه عمل کنند. این شبکه پیچیده غده‌ها و اندام‌ها «شبکه درون‌ریز» نام دارد.

زمان‌هایی وجود دارد که تغییرات در غلظت هورمون‌ها باعث بروز علائم فیزیکی می‌شود. مخصوصاً هورمون‌های جنسی با گذر سن زنان در دوره‌های مختلف زندگی (از بلوغ تا یائسگی) نوسان می‌کنند. در طول این تغییرات هورمونی، زنان هجومی از علائم را تجربه می‌کنند؛ مانند تغییرات خلق‌وخو، نوسانات وزن، تغییر امیال و گرگرفتگی‌ها.

اختلالات درون‌ریز مهمی نیز هستند که با عدم تعادل هورمون‌ها ایجاد می‌شوند؛ مانند دیابت، اختلالات تیروئید (کم‌کاری یا پرکاری تیروئید) و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) که می‌تواند از بالابودن سطح آندروژن در بدن باشد. البته این شرایط را باید پزشک تشخیص دهد.

اما کاپولا می‌گوید که ناهنجاری‌های درون‌ریز نامحسوس که بتوان آن‌ها را با تغییرات کوچک در رژیم غذایی درمان کرد، به‌اندازه‌ای که در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شوند، شایع نیستند.

هورمون‌های شما برای متعادل‌بودن طراحی شده‌اند

آکنه، خستگی و وزن‌گیری شایع‌ترین علائمی هستند که اینفلوئنسرها به عدم تعادل هورمون‌ها نسبت می‌دهند. مشکلات هضم و خواب، دردهای بدن و اضطراب نیز در این سوپ علائم ریخته می‌شوند. همه این‌ها را درمجموع «خستگی غدد فوق‌کلیوی» می‌نامند. (این را نباید با نارسایی غدد فوق‌کلیوی اشتباه گرفت؛ یک شرایط پزشکی که در آن غدد فوق‌کلیوی کورتیزول کافی تولید نمی‌کنند.)

اما متخصصان شک دارند که عدم تعادل هورمون‌ها علت این علائم باشند.

کاپولا می‌گوید: «اتفاق ناگوار خیلی بزرگی لازم است تا غدد فوق‌کلیوی شما کار نکنند. این غده‌ها افزونگی‌های درونی بسیاری دارند. شما دو غده فوق‌کلیوی دارید، اما به عملکرد کمتر از یکی از آن‌ها نیاز دارید.»

این موضوع برای غده تیروئید نیز صادق است. کاپولا می‌گوید شما تنها به ۲۰ درصد یک غده تیروئید نرمال نیاز دارید تا عملکرد کامل آن را دریافت کنید. «به همین علت است که کل ایده خستگی غدد فوق‌کلیوی ساختگی است.»

با اینکه ممکن است هورمون‌ها نقشی در ایجاد این علائم داشته باشند، چیزهای زیاد دیگری نیز آن‌ها را ایجاد می‌کنند؛ ازجمله خواب، استرس، رژیم غذایی و سطح فعالیت. شاید شما به‌علت مقایسه خود با کسانی که به‌نظر سطح انرژی نامحدود دارند، به این نتیجه برسید که سطح انرژی کاملاً عادی شما مشکلی دارد.

کاپولا می‌گوید هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد رژیم غذایی شما می‌تواند برای متعادل ماندن سطح هورمون‌های شما کمک‌کننده باشد. او حتی نمی‌تواند مکانیسمی را برای چنین چیزی تصور کند. او می‌گوید زیبایی هورمون‌ها به این است که برای ایجاد تعادل وجود دارند.

کاپولا می‌گوید: «اگر چیزی به‌گونه‌ای اشتباه باشد، آن‌ها جبرانش می‌کنند، سازگار می‌شوند و به تنظیم آن می‌پردازند. آن‌ها تنها به این دلیل وجود دارند که وقتی چیزی به دلیلی سر جای خود نیست، آن را عادی کنند.»

برای مثال، غده هیپوفیز وقتی حس کند که سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) پایین است، مقدار بیشتری از آن را وارد خون می‌کند و اگر سطح این هورمون افزایش یابد، TSH کمتری آزاد می‌کند.

یک مثال دیگر انسولین است؛ هورمونی که پانکراس برای پردازش شکر در بدن شما و تولید انرژی از آن آزاد می‌کند. وقتی گلوکز زیادی از غذایی که خورده‌اید در خون شما وجود داشته باشد، انسولین به بدن شما می‌گوید مقدار اضافی را برای زمانی که سطح گلوکز کاهش می‌یابد، در کبد ذخیره کند. اساساً هورمون‌های شما با چیزی که در اطرافشان در جریان است سازگار می‌شوند، نه برعکس.

اگر احساس خوبی ندارید، به پزشک مراجعه کنید

کاپولا پیشنهاد می‌دهد که فهرستی از علائم خود تهیه کنید (بدون مشورت اینترنت) و ببینید چه چیز دیگری در زندگی شما وجود دارد که می‌تواند روی آن‌ها تأثیر بگذارد. ممکن است که استرس پشت مه مغزی شما باشد یا رژیم غذایی و سطح فعالیت شما در مشکلات پوستی نقش داشته باشند. فهرست خود را به پزشکی که به او اطمینان دارید، نشان دهید.

او عقیده دارد که می‌ارزد اگر پزشک شرح کاملی از شما بگیرد، معاینه‌هایی انجام دهد و آزمایش‌هایی را براساس علائم شما تجویز کند. برای مثال، مشکلات تیروئید بسیار شایع هستند و با یک آزمایش خون به‌سادگی شناسایی می‌شوند. اما اگر همه‌چیز عادی باشد، شاید باید بپذیرید که دلیل پزشکی برای مشکل شما وجود ندارد.

کاپولا می‌گوید: «البته که من نمی‌خواهم بیماری غدد درون‌ریز کسی پنهان بماند، اما همچنین نمی‌خواهم بیماری غدد درون‌ریز به‌اشتباه در کسی تشخیص داده شود. من نمی‌خواهم آن‌ها مجبور شوند زندگی خود را دگرگون کنند تنها به این دلیل که فکر می‌کنند زمان‌بندی قهوه چیزی است که هورمون‌های آن‌ها را هماهنگ می‌کند.»

تمام توصیه‌های اینفلوئنسرها برای هماهنگ‌کردن هورمون‌ها، مانند سلامت خواب بهتر و رژیم غذایی متعادل، بد نیستند. این‌ها فقط توصیه‌هایی خوب برای سلامت کلی هستند، نه درمانی جادویی برای مشکلات هورمونی.

تان می‌گوید: «من فکر می‌کنم انجام این توصیه‌ها در کنار درمان پیشنهادی پزشکتان خوب باشد، اما اگر به درمان دارویی نیاز دارید، تغییر سبک زندگی نمی‌تواند جایگزینی کافی باشد.»