کشف بزرگ محققان: پروتئین باکتری وبا سلول‌های سرطانی را وادار به خودکشی می‌کند

دانشمندان اسپانیایی کشف کرده‌اند که یک پروتئین خاص تولیدشده توسط باکتری عامل وبا می‌تواند سلول‌های سرطانی را وادار به خودکشی (آپوپتوز) کند. این مکانیسم روی سلول‌های سرطان سینه، روده بزرگ و پانکراس با موفقیت آزمایش شده است.

براساس گزارش یورونیوز، این پروتئین شگفت‌انگیز HapA نام دارد و توسط باکتری Vibrio cholerae (عامل بیماری وبا) ترشح می‌شود. HapA دو گیرنده اصلی به نام‌های PAR-1 و PAR-2 را که روی سطح سلول‌های توموری یافت می‌شوند، هدف قرار می‌دهد. این گیرنده‌ها به‌طور معمول در پیشرفت تومور، التهاب و لخته‌شدن خون نقش دارند. پروتئین HapA این گیرنده‌ها را در برخی نقاط برش می‌دهد و یک فرایند سریع را در داخل سلول سرطانی فعال می‌کند که به مرگ برنامه‌ریزی‌شده سلولی یا آپوپتوز منجر می‌شود.

مرگ سلول‌های سرطانی با کمک پروتئین یک باکتری

محققان دانشگاه سالامانکا برای اطمینان از اینکه HapA عامل اصلی این اثر ضدسرطانی است، چندین آزمایش دقیق انجام دادند. آنها مایع حاوی تمام پروتئین‌های ترشح‌شده توسط باکتری را روی سلول‌های سرطان سینه، روده بزرگ و پانکراس آزمایش و مشاهده کردند که زنده‌ماندن سلول‌های سرطانی کاهش چشمگیری می‌یابد.

در گام بعدی، آنها از سویه‌های جهش‌یافته باکتری که فاقد پروتئین HapA بودند، استفاده کردند و دیدند که در این حالت هیچ اثر ضدسرطانی مشاهده نمی‌شود. این آزمایش ثابت کرد که HapA قهرمان اصلی این ماجراست.

این کشف می‌تواند به توسعه درمان‌های هدفمند سرطان کمک کند و پتانسیل آن را دارد که با کمترین تأثیر روی سلول‌های سالم، فقط سلول‌های سرطانی را از بین ببرد و در نتیجه، عوارض جانبی کمتری نسبت به درمان‌های رایج مانند شیمی‌درمانی داشته باشد.

البته این کشف در خلأ اتفاق نیفتاده است. استفاده از سموم و آنزیم‌های باکتریایی برای مقابله با سرطان، یک حوزه تحقیقاتی شناخته‌شده است. برای مثال، پروتئینی به نام آزورین (Azurin) که توسط باکتری Pseudomonas aeruginosa تولید می‌شود، توانایی خود را در مهار رشد سلول‌های سرطانی به اثبات رسانده است. آنزیم‌های دیگری از باکتری‌های مختلف نیز در آزمایش‌ها توانسته‌اند باعث تحلیل‌رفتن تومورها در مدل‌های حیوانی شوند. این کشف جدید درمورد پروتئین HapA برپایه همین دانش بنا شده است.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Cell Death Discovery منتشر شده است.