راهی برای درمان ناباروری: دانشمندان برای اولین‌بار از DNA پوست، جنین انسانی ساختند

دانشمندان آمریکایی موفق شدند با استفاده از DNA سلول‌های پوست انسان، تخمک بسازند و پس از بارورکردن آنها با اسپرم، جنین‌های انسانی در مراحل اولیه را خلق کنند. این دستاورد امیدهای جدیدی را برای درمان ناباروری ایجاد می‌کند، البته با مسائل فنی و اخلاقی بزرگی هم روبه‌رو است.

براساس گزارش BBC، روش محققان دانشگاه بهداشت و علوم اورگان داستان ساده لقاح را به‌کلی تغییر می‌دهد. فرایند جدید در چند مرحله پیچیده انجام می‌شود: ابتدا، محققان هسته یک سلول پوست را که حاوی مجموعه کامل ۴۶ کروموزوم فرد است، خارج می‌کنند. سپس، این هسته را به یک تخمک اهدایی که هسته خودش از آن خارج شده، منتقل می‌کنند؛ روشی که یادآور تکنیک استفاده‌شده برای شبیه‌سازی گوسفند معروف، «دالی»، است.

اما این تخمک هنوز آماده لقاح نیست، زیرا ۴۶ کروموزوم دارد، درحالی‌که یک تخمک سالم باید ۲۳ کروموزوم داشته باشد. در مرحله بعدی، دانشمندان با استفاده از یک ترکیب شیمیایی تخمک را وادار می‌کنند تا نیمی از کروموزوم‌های خود را به‌صورت تصادفی دور بریزد. پس از این مرحله، تخمک مصنوعی با ۲۳ کروموزوم آماده است تا با اسپرم بارور شود.

ساخت جنین انسانی با سلول پوست

این تحقیق پتانسیل‌های بی‌نظیری برای آینده درمان ناباروری دارد. این روش می‌تواند به گروه‌هایی که از روش‌های فعلی مانند IVF نمی‌توانند بهره‌مند شوند، کمک کند: زنان با سن بالا که دیگر تخمک‌های بارور ندارند، افرادی که به‌دلیل درمان‌های سنگین مانند شیمی‌درمانی توانایی تولید مثل خود را از دست داده‌اند یا مردانی که به اندازه کافی اسپرم تولید نمی‌کنند.

با وجود تمام این یافته‌های هیجان‌انگیز‌، این تکنیک هنوز در مراحل بسیار ابتدایی قرار دارد و با چندین مسئله بزرگ فنی روبه‌رو است. به گفته محققان ممکن است یک دهه تا رسیدن این فناوری به کلینیک‌ها زمان لازم باشد. درحال‌حاضر، این فرایند بازدهی بسیار پایینی (کمتر از ۱۰ درصد) دارد؛ همچنین فرایند دور ریختن نیمی از کروموزوم‌ها کاملاً تصادفی است. این یعنی تخمک نهایی ممکن است از برخی کروموزوم‌ها دو نسخه و از برخی دیگر هیچ نسخه‌ای نداشته باشد که منجر به جنین‌های ناسالم می‌شود.

از سویی نمی‌توان مسائل اخلاقی این روش را نادیده گرفت؛ کارشناسان روی یک نکته اتفاق نظر دارند: اهمیت گفتگو با جامعه و ایجاد قوانین نظارتی محکم. محققان می‌گویند چنین پیشرفت‌هایی نیاز به حاکمیت قوی برای ایجاد اعتماد عمومی دارد.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال نیچر منتشر شده است.