دستاورد دانشمندان لهستانی: پانسمان هوشمندی که هدفمندانه به زخم دارو می‌رساند

محققان مؤسسه فیزیک هسته‌ای لهستان موفق به ساخت پانسمان هوشمند و پیشرفته‌ای شده‌اند که می‌تواند آنتی‌بیوتیک‌ها را تدریجی و هدفمند مستقیم در محل زخم آزاد کند. این دستاورد علمی می‌تواند اثربخشی درمان عفونت‌ها را افزایش بدهد و عوارض جانبی داروها را به حداقل برساند.

براساس گزارش SciTechDaily، یکی از بزرگ‌ترین مسائل در علم پزشکی رساندن مقدار دقیق دارو به نقطه موردنظر در بدن، در مدت مناسب است. اکنون دانشمندان لهستانی با توسعه پانسمانی هوشمند، گامی بزرگ در جهت حل این مشکل برداشته‌اند. آنها با استفاده از تکنیک پیشرفته «الکتروریسی» (Electrospinning)، پدهای نرمی از الیاف پلیمری فوق‌العاده نازک تولید کرده‌اند که حاوی داروی ضدباکتری مترونیدازول است.

پانسمان هوشمند دانشمندان لهستانی

پروفسور «اوا یوشینسکا-گالازکا» (Ewa Juszynska-Galazka)، از محققان ارشد این پروژه، می‌گوید: «مترونیدازول دارویی مؤثر برای درمان عفونت‌های پوستی است اما اگر ناخواسته در کل بدن پخش شود، می‌تواند خواص مضری داشته باشد. هدف ما ساخت سیستمی بود که این دارو را کنترل‌شده و طولانی‌مدت، در مقادیر کم و دقیقاً در محل زخم آزاد کند.»

این پانسمان جدید همین کار را می‌کند؛ در حالت عادی و هنگام نگهداری، پوشش غیرقابل‌نفوذ برای دارو ایجاد می‌کند اما پس از قرارگرفتن روی زخم، در واکنش به رطوبت بدن، متخلخل می‌شود و شروع به آزادسازی تدریجی دارو طی چند ساعت می‌کند.

این پدهای دارویی با فرایند الکتروریسی ساخته می‌شوند که در آن میدان الکتریکی قوی، محلول پلیمری را به الیافی با قطر بین 0.7 تا 1.3 میکرومتر تبدیل می‌کند. چالش اصلی این فناوری تطبیق نوع پلیمر با داروی موردنظر است؛ زیرا قرارگرفتن مولکول‌های دارو در این الیاف نازک می‌تواند خواص فیزیکی و شیمیایی آنها را تغییر دهد.

محققان درحال‌حاضر نمونه‌هایی از این پانسمان‌ها را در ابعاد 2 در 2 سانتی‌متر تولید کرده‌اند که از نظر فیزیکی و شیمیایی کاملاً مطالعه شده و آماده ورود به مراحل بعدی آزمایش هستند. تنها محدودیت فعلی زمان نگهداری یک ماهه این پدهاست؛ نه به‌دلیل فناوری ساخت، بلکه به‌دلیل خواص خود داروی مترونیدازول است که پس از این مدت شروع به کریستالیزه‌ شدن می‌کند.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Physical Chemistry B منتشر شده است.