پژوهشگران: نوجوانانی که سیگار می‌کشند، ماده خاکستری کمتری در مغز خود دارند

اسکن‌های مغزی نشان می‌دهد افرادی که از سنین نوجوانی به کشیدن سیگار تمایل پیدا می‌کنند، در دو بخش مهم از مغز خود با کاهش ماده خاکستری روبه‌رو می‌شوند. این دو بخش احتمالاً نقش مهمی در حس خودداری و اعتیاد ایفا می‌کنند، بنابراین شناخت دقیق این سازوکارها و مداخله به‌موقع می‌تواند مرگ‌ومیر ناشی از مصرف دخانیات در سنین بالاتر را کاهش دهد.

به گزارش ساینس‌الرت، گروهی از پژوهشگران بین‌المللی به رهبری «تیان‌یه جیا»، متخصص بیوانفورماتیک و «شیتونگ شیانگ»، عصب‌شناس دانشگاه فودان چین اسکن‌های MRI مغز بیش از 800 نفر را از بریتانیا، آلمان، فرانسه و ایرلند گردآوری کردند. این شرکت‌کنندگان همچنین به پرسش‌هایی درباره خصوصیات شخصیتی خود پاسخ دادند.

محققان سپس اطلاعات افرادی را که از 14 سالگی شروع به سیگارکشیدن کرده بودند، با افراد غیرسیگاری مقایسه کردند. سپس همین مقایسه زمانی که 14 ساله‌ها به سنین 19 و 23 سالگی رسیدند، تکرار شد.

در پایان مشخص شد کسانی که از 14 سالگی شروع به کشیدن سیگار کرده بودند، نسبت به غیرسیگاری‌ها ماده خاکستری کمتری در «قشر شکمی داخلی پیش‌پیشانی» سمت چپ مغز خود داشتند، این قسمت از مغز مسئول تنظیم احساسات، تصمیم‌گیری و کنترل خود است.

اسکن‌هایی که 5 سال بعدتر تهیه شد، نشان داد که بخش مشابهی در مغز البته در سمت مقابل (یعنی در سمت راست) نیز در افراد سیگاری نسبت به غیرسیگاری‌ها با کاهش ماده خاکستری روبه‌رو شده است. این بخش از مغز مرتبط با احساس لذت است.

کاهش ماده خاکستری مغز با سیگارکشیدن در نوجوانی

«باربارا ساهاکیان»، روان‌پزشک دانشگاه کمبریج، توضیح می‌دهد: «قشر شکمی داخلی پیش‌پیشانی منطقه‌ای کلیدی برای دوپامین، هورمون لذت در مغز است. دوپامین افزون بر نقشی که در پاداش‌دادن دارد، مدت‌هاست که گفته می‌شود بر کنترل خود اثر می‌گذارد.»

پرسش‌نامه‌هایی که شرکت‌کنندگان به سؤالات آن‌ها پاسخ داده‌اند، احتمالاً دلیل این اتفاق را توضیح می‌دهد. «ترور رابینز»، روانشناس دانشگاه کمبریج می‌گوید: «هر دو پرسش‌نامه جستجو به‌دنبال تجربیات هیجان‌انگیز را بررسی می‌کنند، اما هرکدام رفتارهای خاصی را اندازه می‌گیرد. پرسش‌نامه جستجو به‌دنبال شور و احساس بر تجربیات لذت‌بخش تمرکز دارد، درحالی‌که پرسش‌نامه جستجو به‌دنبال تازگی شامل موارد مربوط به تکانشگری و قانون‌شکنی است.»

کسانی که پاسخ‌هایشان نزدیکی بیشتری به جستجو برای شور و احساس داشت، با احتمال بالاتری با کاهش ماده خاکستری در سمت راست قشر شکمی داخلی پیش‌پیشانی روبه‌رو بودند. درحالی‌که طرفداران تازگی در سمت چپ مغز خود با این حالت مواجه می‌شدند. این اتفاق به کاهش خودداری و افزایش ریسک‌پذیری منجر می‌شود و این رفتارها همان رفتارهایی هستند که احتمال سیگارکشیدن را در نوجوانان بالا می‌برند.

جیا می‌گوید: «کسانی که سیگار می‌کشند، با کاهش چشمگیر ماده خاکستری در لوب‌های پیشانی در سمت راست مغز خود روبه‌رو می‌شوند که با رفتارهای تقویت‌کننده اعتیاد رابطه دارد. این قضیه می‌تواند عاملی برای آغاز سیگارکشیدن در جوانان باشد و شیوه تبدیل این رفتار به نوعی وابستگی را نشان دهد.»

نتایج یافته‌های این پژوهش در مجله Nature Communications منتشر شده است.