سرن می‌خواهد برای کشف اسرار جهان، برخورددهنده‌ای 20 میلیارد یورویی بسازد

سازمان سرن (CERN) که بزرگ‌ترین شتاب‌دهنده ذرات جهان را دارد، از طرحی برای یک پروژه بلندپروازانه پرده‌برداری کرده‌ است. در این پروژه 20 میلیارد یورویی، «برخورددهنده دایره‌ای آینده» (FCC) ساخته خواهد شد. هدف این پروژه عظیم کاوش عمیق‌تر اسرار کیهان و جستجوی ذراتی است که می‌توانند علم فیزیک را متحول کنند و درک جامع‌تری از جهان ارائه دهند.

براساس گزارش گاردین، سرن یا «سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای» درحال پیشبرد طرح‌هایی برای ساخت برخورددهنده‌ای جدید است که حداقل سه برابر بزرگ‌تر از برخورددهنده هادرونی بزرگ (LHC) است. برخورددهنده‌ هادرونی در داخل یک تونل دایره‌ای 27 کیلومتری در زیر حومه سوئیس و فرانسه ساخته شده است و در آن پروتون‌ها و سایر ذرات زیراتمی با سرعتی نزدیک به نور درهم کوبیده می‌شوند تا شرایطی که کسری از ثانیه پس از بیگ‌بنگ وجود داشت، بازسازی شود.

طرح بلندپروازانه سازمان سرن برای کشف اسرار کیهان

در سال 2019، سرن برنامه‌هایی را برای برخورددهنده FCC درنظر گرفت. این دستگاه غول‌آسا محیطی حدوداً 91 کیلومتری خواهد داشت و فیزیک‌دانان قصد دارند با آن ذرات زیراتمی را با حداکثر انرژی 100 تراالکترون‌ولت (TeV) درهم بکوبند. حداکثر انرژی برخورددهنده هادرونی بزرگ به 14TeV می‌رسد.

بااین‌حال، این طرح منتقدان خود را نیز دارد. «سر دیوید کینگ»، مشاور علمی ارشد دولت سابق بریتانیا گفته است که وقتی جهان با تهدیدات جدی ناشی از بحران آب‌وهوایی مواجه است، صرف میلیاردها یورو روی این دستگاه «بی‌مسئولیتی» خواهد بود.

شورای سرن هنوز درحال بررسی FCC است. اگر برنامه‌های این سازمان درست پیش بروند، سرن در پنج سال این طرح را تأیید می‌کند و امیدوار است که ساخت FCC را در دهه 2040 به پایان برساند. مدیرکل سرن گفته است:

«درصورت تأیید، FCC قدرتمندترین میکروسکوپی خواهد بود که تا‌به‌حال برای مطالعه قوانین طبیعت در کوچک‌ترین مقیاس‌ها و بالاترین انرژی‌ها ساخته شده است؛ هدف آن نیز پرداختن به برخی از مسائل برجسته در فیزیک بنیادی امروز و درک ما از جهان است.»

درصورت ساخت این برخورددهنده، محققان آزمایش‌ها را در دو فاز انجام خواهند داد. آن‌ها در آزمایش‌های اول الکترون‌ها و پوزیترون‌ها را به‌هم می‌کوبند؛ در فاز دوم نیز – که برای دهه 2070 در نظر گرفته شده است – این آزمایش با پروتون‌ها انجام می‌شود. به‌دلیل تشعشع اضافی تولیدشده توسط این دستگاه، FCC باید در عمقی دو برابر بیشتر از LHC ساخته شود.