درمان فیبروز کبد با استفاده از رنگدانه حنا: یافته جدید دانشمندان

گیاه حنا، که با رنگدانه‌های پررنگ خود شناخته می‌شود، ممکن است راه درمانی برای کبد باشد. در یک مطالعه جدید، محققان دریافته‌اند که یک ترکیب فعال موجود در حنا، به نام Lawsone، می‌تواند روند فیبروز کبدی را متوقف کرده و حتی آن را معکوس کند.

آسیب مزمن کبدی ناشی از سموم، ویروس‌ها یا الکل می‌تواند باعث تجمع بافت زخمی به نام فیبروز کبدی شود. عامل اصلی این زخم‌ها سلول‌های ستاره‌ای کبدی (HSC) هستند که در صورت فعال‌شدن توسط استرس یا التهاب، شروع به تولید مقادیر زیادی کلاژن نوع 1 می‌کنند که پروتئین اصلی زخم است.

درحال‌حاضر هیچ دارویی برای متوقف‌کردن یا معکوس‌کردن فیبروز کبدی به طور مستقیم وجود ندارد، اما محققان دانشگاه متروپولیتن اوساکا در ژاپن ممکن است دارویی برای آن پیدا کرده باشند. این دارو یکی از ترکیبات حنا است که معمولاً به عنوان رنگ مو یا رنگ‌دانه‌ای موقت برای ایجاد نقش‌های پیچیده توسط فرهنگ‌های مختلف شناخته می‌شود.

بررسی ترکیب حنا در بهبود فیبروز کبدی

محققان 1880 ترکیب شیمیایی را با استفاده از سلول‌های ستاره‌ای کبدی انسانی که در آزمایشگاه رشد داده شده‌اند، بررسی کرده‌اند تا متوجه شوند کدام‌یک می‌تواند فعالیت ژن تولیدکننده کلاژن، یعنی COL1A2 را کاهش دهد. بررسی‌های انجام شده نشان داده که لاسون مؤثرترین و کم‌سم‌ترین ترکیب برای این کار است.

Lawsone رنگ قرمز-نارنجی موجود در برگ‌های گیاه حنا (Lawsonia inermis) است.

به گفته محققان، در سلول‌های انسانی و موش، لاوسون سطح ⍺SMA (یک نشانگر فعال‌شدن سلول‌های ستاره‌ای کبدی) و کلاژن را کاهش داده و در‌همین‌حال سطح CYGB (یک پروتئین محافظ که از آسیب اکسیداتیو جلوگیری می‌کند) را افزایش داده است.

همچنین دو پروتئین HSP47 و TIMP1 که باعث تشدید فیبروز می‌شوند با وجود آن کاهش پیدا کرده‌اند. این اثر حتی زمانی که سلول‌ها با TGFβ (مولکول اصلی فعال‌کننده فیبروز) تحریک شدند، همچنان قوی گزارش شده است.

البته محققان به برخی محدودیت‌های مطالعه خود نیز اشاره کرده‌اند. برای مثال مکانیسم دقیق کاهش سطح پروتئین توسط لاسون هنوز نامشخص است. همچنین این مطالعه عمدتاً روی کشت‌های سلولی و موش‌ها انجام شده و نه انسان‌ها، بنابراین نیاز به آزمایش ایمنی بالینی و دوز دارو وجود دارد. اگرچه این ماده نسبت به ترکیبات مشابه کم‌سم‌تر بوده، اما دوزهای بالای آن ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.

نتایج این مطالعه در مجله Biomedicine & Pharmacotherapy منتشر شد.