مغز چگونه برخی خاطرات را هرگز از یاد نمی‌برد؟ پژوهش جدید پاسخ می‌دهد

پژوهشگران دانشگاه بوستون در تحقیق جدیدی متوجه شده‌اند مغز انسان خاطرات را زمانی که به یک رویداد عاطفی یا مهم متصل شده باشند، بهتر به یاد می‌آورد.

به‌گزارش ScienceDaily، برخی خاطرات ذهن ما همیشه روشن و واضح هستند، درحالی‌که بسیاری دیگر به مرور محو می‌شوند یا حتی آنها را هرگز دوباره به یاد نمی‌آوریم. حالا یک مطالعه جدید از دانشگاه بوستون مکانیسمی از مغز را نشان می‌دهد که با این موضوع در ارتباط است.

مکانیسم ثبت خاطرات در مغز

نتایج این پژوهش که در نشریه Science Advances منتشر شده، نشان می‌دهد وقتی فردی شاهد یک رویداد مهم یا هیجان‌انگیز باشد، مغز نه‌تنها آن لحظه را ذخیره می‌کند، بلکه جزئیات ساده قبل و بعد از آن را هم به‌طور پایدارتری در حافظه ثبت می‌کند. «رابرت رینهارت»، استاد روان‌شناسی و علوم اعصاب دانشگاه بوستون می‌گوید:

«حافظه یک دستگاه ضبط منفعل نیست؛ بلکه مغز تصمیم می‌گیرد چه چیزی مهم است. رویدادهای عاطفی حتی می‌توانند باعث تثبیت خاطرات ضعیف شوند.»

برای نمونه اگر فردی در پارک ملی یلواستون با صحنه باشکوه یک گله بوفالو روبه‌رو شود، مغز او فقط آن لحظه خاص را ثبت نمی‌کند؛ بلکه حتی سنگی در مسیر یا حیوان کوچکی که چند دقیقه قبل دیده شده را هم به‌طور پایدارتر به خاطر می‌سپارد. پژوهشگران این پدیده را با بیش از 650 شرکت‌کننده و 10 آزمایش جداگانه بررسی کردند و با کمک هوش مصنوعی توانستند الگوی جدیدی از «اولویت‌بندی تدریجی» خاطرات پیدا کنند.

مطالعات آنها نشان داده خاطراتی که پس از یک رویداد مهم ثبت می‌شوند، به شدت وابسته به بار احساسی آن رویداد هستند. درواقع هرچه رویداد هیجان‌انگیزتر باشد، احتمال به یاد ماندن جزئیات آن بیشتر است. اما خاطرات قبل از رویداد تنها در صورتی تثبیت می‌شوند که شباهت مفهومی یا بصری با آن داشته باشند.

رینهارت می‌گوید:

«به نظر می‌رسد مغز به‌طور خاص خاطرات شکننده‌ای را که در معرض فراموشی هستند، نجات می‌دهد.»

این یافته‌ها می‌تواند در مواردی از جمله درمان مشکلات حافظه در سالمندان و حتی مقابله با اختلالات مرتبط با تروما کاربرد داشته باشد.